Niebieska godzina

Yusef Komunyakaa (ur. 1947 w Luizjanie) jest autorem blisko dwudziestu tomów poetyckich, w tym wyróżnionego Nagrodą Pulitzera Neon Vernacular (1993), w którym doceniono nowatorskie podejście do afroamerykańskiej kultury i tradycji. Ostatnio opublikował Everyday Mojo Songs of the Earth: New and Selected Poems (2021). Jego pisma prozą zebrane zostały w książce Blue Notes: Essays, Interviews & Commentaries (2000). Ogłosił także kilka dramatów poetyckich, pisał libretta do oper, współpracował z plastykami i muzykami jazzowymi, był koedytorem trzytomowej The Jazz Poetry Anthology (1991). Wykładał na wielu uczelniach amerykańskich, ostatnio na New York University.

Poezja Komunyaki – zmysłowa, oddziałująca na wyobraźnię surrealnymi obrazami, niepokojąca zmianami tempa – jest organicznie związana z jazzem i bluesem. Nie tylko pisze on o wielkich jazzmanach, ale wyposaża swoje wiersze w swingujące, synkopowe rytmy, pulsują one podskórną energią i tętnem właściwym jedynie czarnej muzyce. Jest to przy tym poezja wyraźnie autobiograficzna. Czy opowiada o dzieciństwie na Południu, czy traktuje o położeniu Afroamerykanów, czy wstrząsająco pokazuje koszmar wojny w Wietnamie, gdzie poeta był korespondentem wojennym – uzmysławia uniwersalny wymiar ludzkiego doświadczenia.

Dla polskiego czytelnika interesujące mogą być w tej poezji liczne polonica. Komunyakaa wielokrotnie odwiedzał nasz kraj – poetyckie świadectwo zyskały dzięki temu zarówno Panorama Racławicka, jak i rzeźby Hasiora, upamiętnieni zostali pomordowani profesorowie Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz anonimowe ofiary Holokaustu.