Socjologia

„W swojej ostatniej książce René Girard postawił tezę prawdziwie obrazoburczą: nieuchronnie, choć jednak na własne życzenie, zmierzamy do apokalipsy. Uzasadnienia szuka zarówno w Nowym Testamencie, jak i w traktacie O wojnie Clausewitza, który postanawia „dokończyć”. Apokalipsa tu i teraz zdecydowanie dowodzi, że teoria Girarda to jedna z najgłębszych diagnoz ludzkiej kultury, jakie postawiono. W ostatnim czasie przekonujemy się o tym coraz bardziej...” Tomasz Stawiszyński Koniec jest bliski. Historia przyspiesza, prowadząc nas do ostatecznej katastrofy. Musimy to zrozumieć, jeśli chcemy uniknąć całkowitego zniszczenia – taką tezę stawia René Girard, jeden z największych europejskich myślicieli, twórca koncepcji „kozła ofiarnego”. Dyskutując z Benoîtem Chantre’em nad dziełem Clausewitza O wojnie, Girard pokazuje, jak realna jest „możliwość końca Europy, świata Zachodu i świata jako całości”. To apokaliptyczna opowieść o narastającej ludzkiej przemocy, która wyrwała się spod kontroli i stanowi zagrożenie dla całej planety. Od chwili wydania ta książka wciąż wzbudza zainteresowanie – zarówno w kręgach humanistów, jak też strategów i wojskowych. Apokalipsa tu i teraz nie tylko nie zestarzała się ani trochę, ale po inwazji Rosji na Ukrainę w 2022 roku i ponownym wyborze Donalda Trumpa na prezydenta USA okazuje się bardziej aktualna niż kiedykolwiek. René Girard (1923–2015) – wybitny francuski uczony, antropolog kultury, twórca teorii mimetycznej. Autor wielu głośnych książek, . Sacrum i przemoc, Kozioł ofiarny, Początki kultury. „To najbardziej przejmująca, najbardziej bolesna z książek Girarda. Taka, która nie pozostawia żadnych złudzeń co do natury człowieczeństwa i kształtowanego przez nas świata. Świata opartego na naśladowczej przemocy, spętanego przez zło. Słowa Girarda, pochylonego z całą możliwą interpretacyjną – więc moralną – czujnością nad dziełem Clausewitza, są kamienne, są twarde”. prof. Zbigniew Mikołejko „Po Koźle ofiarnym najważniejsza dla mnie książka René Girarda”. Edwin Bendyk „Może jeszcze porozmawiajmy, zanim czas się skończy? Na razie warto poczytać”. ze wstępu o. Jana Andrzeja Kłoczowskiego OP

Nie sprzeczności liberalizmu stanowią o jego trwałości, lecz schematy paradoksalnie bliskie człowiekowi, zaczerpnięte ze zmysłowego doświadczenia świata przestrzennego. Można by nawet rzec, że liberalizm nie tyle jest fałszywy, ile raczej hiper-prawdziwy, nadrzeczywisty. Scholastyka miała swoje trudne pojęcia, skomplikowane terminy i niezrozumiałe sylogizmy. Nadeszła nowa epoka super-pojęć, które nie przenoszą prawdy, lecz same są prawdą, sensotwórczym epicentrym, gwarantem wartości. Liberalizm stał się nadrzeczywisty, niczym przeżycia po LSD. Ludzie uzależnieni nie uciekają od rzeczywistości, przeciwnie, dążą do ultrarzeczywistych przeżyć, które sugestywnością niewolą ich zmysły. Podobnie liberałowie, owładnięci oczywistością utopii, raz zasmakowawszy w doskonałym układzie, do końca życia będą dążyć do jego utrzymania

Książka, którą trzymasz w ręku zmieni twoje spojrzenie na przyszłość świata. Jak będzie on wyglądał za 50 lat? Czy Europa ma szansę być czymś więcej niż tylko opustoszałym domem starców? Czy Polacy jako naród przetrwają? Które narody prześcigną wkrótce Chiny i Indie w liczbie ludności? A które są na najlepszej drodze do… wyginięcia? Przed którym kontynentem pojawia się demograficzna szansa? Jakie rodzi to konsekwencje polityczne, gospodarcze, społeczne, kulturowe i religijne, czyli jak zmiany demograficzne zmienią światową geopolitykę i jak demografia determinować będzie nasze życie w przyszłości. Autor – pasjonat liczb i danych, zabiera nas w demograficzną podróż dookoła świata i – analizując te procesy – ukazuje jak będzie wyglądał świat za 20, 50 a nawet 100 lat. Prezentuje narody mające przed sobą przyszłość, i te, które jej nie mają. Tak popularna dziś geopolityka w swoich rozważaniach nie bierze pod uwagę tego czynnika, tymczasem siła poszczególnych narodów i państw, będzie zależeć w największym stopniu od… czynnika ludzkiego. Słuchając codziennych komunikatów, które straszą przeludnieniem, brakiem żywności i wody pitnej, kończeniem się zasobów naturalnych, trudno uwierzyć w zbliżającą się katastrofę demograficzną. Tymczasem… liczby nie kłamią. I książka Depopulacja udowadnia to ponad wszelką wątpliwość.

Yuval Noah Harari o ludzkiej podróży od epoki kamienia do ery informacji i o wyborach, których musimy dokonać, by przetrwać.   W swej nowej książce Harari zachęca nas do zastanowienia się, w jaki sposób przepływ informacji stworzył nasz świat. I dlaczego obecnie mu zagraża. Przez ostatnie sto tysięcy lat my, homo sapiens, osiągnęliśmy ogromną moc. Ale pomimo wszystkich tych odkryć, wynalazków i podbojów dziś tkwimy w głębokim kryzysie, który zagraża istnieniu naszego gatunku. Świat stoi na skraju zapaści ekologicznej. Rosną napięcia polityczne. Mnoży się dezinformacja. Pędzimy w erę sztucznej inteligencji – obcej sieci informacyjnej, która grozi nam unicestwieniem. Dlaczego chociaż tak wiele osiągnęliśmy, działamy aż tak destrukcyjnie? „Przeżywamy najgłębszą rewolucję informacyjną w historii ludzkości, ale nie możemy jej zrozumieć, jeśli nie zrozumiemy tego, co było wcześniej – mówi Yuval Noah Harari. – Historia, ostatecznie, nie jest badaniem przeszłości – jest badaniem zmian. Uczy nas, co się zmienia, a co pozostaje takie samo. Moim celem jest pokazanie, że podejmując świadome wybory, nadal możemy zapobiec najgorszym skutkom. Bo jeśli nie możemy zmienić przyszłości, to po co tracić czas na jej omawianie?” Harari proponuje, aby zanalizować, w jaki sposób systemy takie jak Cesarstwo Rzymskie, Kościół katolicki czy partia bolszewicka posługiwały się informacją, aby osiągnąć swoje cele. Dobre i złe. Odnosi się także do pilnych wyborów, przed którymi stoimy, ponieważ inteligencja nieludzka zagraża naszemu istnieniu.

Przekonująca wizja tego, na czym polega rzetelna nauka i ostrzeżenie przed niebezpieczeństwami szerzących się w dzisiejszym świecie fake newsów i pseudonaukowych teorii Jak możemy podejmować racjonalne decyzje dotyczące naszego coraz bardziej uzależnionego od technologii życia, jeśli nie rozumiemy różnicy między pseudonaukowymi mitami a możliwymi do weryfikacji hipotezami nauki? Zdobywca Nagrody Pulitzera, wybitny astronom Carl Sagan przekonuje, że myślenie naukowe ma kluczowe znaczenie nie tylko w dążeniu do prawdy, lecz takżew prawidłowym funkcjonowaniu naszych demokratycznych instytucji. Sagan analizuje i autorytatywnie obala takie rozpowszechnione w przeszłości fałszywe poglądy, jak czary, uzdrawianie wiarą, demony i UFO. Jednak, co niepokojące, w obecnej tak zwanej erze informacji pseudonauka ma się dobrze, a relacje o porwaniach przez kosmitów, kontaktach z duchami przodków i zbiorowych halucynacjach wciąż przyciągają uwagę i są traktowane poważnie. Jak pokazuje autor, syreni śpiew irracjonalności nie jest po prostu kulturowym wypaczeniem, lecz niebezpiecznym błądzeniem w mroku, które w fundamentalny sposób zagraża naszej wolności. „Wspaniała książka. Pełna zapału obrona nauki. Od pierwszej do ostatniej stronicy ta książka jest manifestem klarownego myślenia”. „Los Angeles Times”

Pomniejsze uczucia to emocje odczuwane przez osoby niebiałe, spychane na dalszy plan jako nieistotne i przesadne, nieprzystające do amerykańskiego neoliberalnego etosu. Towarzyszy im przekonanie, ze twoje codzienne bolączki nikogo nie interesują. Albo wpisujesz się w stereotyp „dobrej Azjatki”, albo nie ma dla ciebie miejsca w powszechnej wyobraźni. Cathy Park Hong, poetka i akademiczka, córka koreańskich imigrantów, ukuła ten termin, aby opisać swoje przeżycia i doświadczenia w godzeniu się z własnymi korzeniami. Dzieli się z nami opowieściami o dorastaniu, przyjaźniach, depresji, o uprzedzeniach i dyskryminacji, o politycznym wstydzie i kobietach ze świata kultury, które przetarły szlaki. Pomniejsze uczucia. O doświadczeniu azjoamerykańskosci to jej autobiografia, zbiór esejów o kulturze i radykalnej historii, ale przede wszystkim próba odpowiedzi na pytanie: czym jest dzisiaj azjoamerykańska tożsamość?

Natura matką wynalazków Jeżeli chcesz zbudować teleskop rentgenowski, popatrz homarowi głęboko w oczy. A może zastanawiasz się, jak bezpiecznie przewozić szczepionki? Weź pod lupę niesporczaka. Gdy brakuje ci wody, przyjrzyj się, jak sekwoja pozyskuje ją z mgły. Oto biomimikra w działaniu: czerpanie pomysłów z natury w celu sprostania wyzwaniom stojącym przed ludźmi. Kristy Hamilton wspina się na zamarznięte wodospady, przemierza lasy i pustynie w poszukiwaniu zwierząt oraz roślin będących inspiracją dla naukowych innowacji. Odwiedza laboratoria i rozmawia z naukowcami, w pasjonujący sposób przedstawiając kulisy ich pracy. Badania nad sposobem, w jaki omułki przyczepiają się do skał, doprowadziły do wynalezienia nietoksycznych klejów. Odkrycie mechanizmu działania substancji obecnej w ślinie jadowitej jaszczurki przyczyniło się do powstania leku na cukrzycę typu 2. Uciskowe legginsy zostały zaprojektowane na wzór twardej, nieelastycznej skóry nóg żyrafy. Od medycyny przez inżynierię po technologie przyszłości natura podsuwa specjalistom z różnych dziedzin wiedzy nieoczywiste rozwiązania. Dzikie pomysły natury uświadamiają nam, że jeśli nadal chcemy uczyć się od otaczających nas stworzeń, musimy o nie dbać, zachowując różnorodność biologiczną. Czy wiesz, że: NASA chce wykorzystać badania nad stresem niesporczaków do opracowania metod wsparcia psychologicznego astronautów? brodawki na płetwach wieloryba były inspiracją dla firmy rowerowej, która dodała do kół pokryte guzkami obręcze poprawiające stabilność przy silnym wietrze? trwają badania nad technologią chłodzenia bez użycia prądu wykorzystującą sposób, w jaki kudłaty wielbłąd chłodzi się w pustynnym słońcu? Rozwiązania inspirowane światem natury, testowane przez miliardy lat, mogą stać się dla ludzkości prawdziwą skarbnicą wiedzy i nowych patentów. Stanisław Łoboziak, biolog, popularyzator nauki Aby pokazać, jak inspirująca potrafi być natura w rozwiązywaniu problemów współczesnego świata, dziennikarka naukowa Kristy Hamilton nie tylko przeprowadziła wywiady z wieloma naukowcami, lecz także sama bacznie obserwowała świat roślin i zwierząt. Ta książka to fascynujący zbiór opowieści o tym, jak uważne spojrzenie na przyrodę prowadzi do odkryć, które mogą odmienić nasze życie. dr hab. Katarzyna Grochowska i dr hab. inż. Katarzyna Siuzdak, Science Mission Pean na cześć pomysłowości natury i naukowców, którzy ją badają. Książka równie porywająca, co budząca pokorę. Kalejdoskop barwnych opowieści, które zapamiętasz na długo. Robin George Andrews, PhD, dziennikarz naukowy i autor książki Superwulkany Kristy Hamilton jest dziennikarką naukową. Publikuje swoje teksty między innymi w WIRED, Science Magazine, Hakai Magazine i Business Insider. Ukończyła dwa kierunki studiów: dziennikarstwo i neuronaukę. Kiedy nie podróżuje, mieszka w San Francisco w Kalifornii. Jej książka Dzikie pomysły natury otrzymała nagrodę w konkursach Independent Publisher Book Awards (IPPY) w kategorii „Natura” (2023) oraz Nautilus Book Awards (2024).

Wszyscy chcą kochać i być kochani. Również mężczyźni. Jednak, aby nauczyć się kochać, mężczyźni muszą zrozumieć, że patriarchat krzywdzi nie tylko kobiety, ale również ich samych. Od małego uczeni są przecież dominacji, przemocy i braku kontaktu z uczuciami. bell hooks wierzy, że nie musi tak być. W swojej szczerej i odważnej książce wskazuje mężczyznom drogę powrotu na ścieżkę miłości, współczucia i zrozumienia. Rozbraja jednocześnie typowe męskie lęki wiążące się z utratą władzy czy bliskością. Czy możliwe jest stworzenie kultury pojednania, w ramach której kobiety i mężczyźni mogliby znaleźć płaszczyznę porozumienia? I czy męskość może przestać być toksyczna? To książka napisana po to, by pomóc mężczyznom odzyskać to, co w nich najlepsze.

Marcel Granet (1884-1940) - francuski religioznawca, socjolog i etnograf, twórca Instytutu Sinologicznego na paryskiej Sorbonie. Jego Cywilizacja chińska do dnia dzisiejszego uważana jest za jedną z najwybitniejszych analiz chińskiej kultury i społeczeństwa.Granet zajmuje się w niej cywilizacją chińską od samych jej początków aż po dynastię Han (czyli do momentu, w którym ta cywilizacja ostatecznie się ukształtowała). Metodę badawczą Graneta, zbliżoną do dzieł strukturalisty Claude'a Levi-Straussa ukształtował w dużej mierze Emile Durkheim, jeden z klasyków socjologii i pośrednio nauczyciel autora. H. Berr charakteryzuje ją następująco: uprawiał on w tekstach wykopaliska psychologiczne, co umożliwiło wydobycie pouczających przejawów życia społecznego i myśli zbiorowej. Pierwsza część Cywilizacji chińskiej poświęcona jest historii politycznej Chin od czasów najdawniejszych aż do początku naszej ery (do ok. III wieku) czyli do ustanowienia jedności chińskiego Cesarstwa. W części drugiej zajmuje się Granet społeczeństwem chińskim omawiając zarówno życie ludu na wsiach, tworzenie się feudalnych okręgów, jak i życie tworzących się miast, zwłaszcza na początku epoki Cesarstwa.

Szkice malajskie swoją nazwę zaczerpnęły od książki z anegdotami gubernatora brytyjskiej kolonii na półwyspie malajskim, Franka Swettenhama, z 1895 roku. W rękach Alfiana Sa’ata szkice te przeobrażają się w mikroopowiadania - migawki ze społeczeństwa malajskiego w Singapurze i rodzinnej Malezji.  Tu mały chłopiec zasypia w autobusie z paczką chrupiącego keropoku na kolanach, a parę stron dalej ojciec wspomina syna, trzymając w dłoniach jego dowód osobisty z symboliczną dziurką, przekłutą w urzędzie. Młoda kobieta szuka pracy, wierząc, że znajdzie miejsce, w którym z dumą będzie mogła nosić swój tudung. Zegar odmierza godziny, zaglądamy na kolejne ulice, ale nawet nocami życie toczy się dalej - w Singapurze nocną porą opowieści jest bez liku. Alfian Sa’at pozwala nam dostrzec w nich prawdziwych Malajów i Malajki, pokazuje, jak żyją, o czym marzą i z jakimi trudnościami mierzą się na co dzień.

Autorka prezentuje miejsce roślin, kwiatów i ziół w polskiej (i wschodniosłowiańskiej) kulturze ludowej w perspektywie kulturowo-ekologicznych sieci relacji: kobieta–roślina. Symbolika i zastosowanie roślin analizowane są w ścisłym związku z miejscem kobiet w życiu społecznym i rodzinnym wsi, a także w systemie wierzeń i obyczajów. Tak więc są rośliny „dziewczęce” (kalina, wiśnia) i panieńskie (ruta, rozmaryn, barwinek), ale też „męskie” (chmiel), bywają również rośliny o ambiwalentnym charakterze (groch). prof. dr hab. Izabella Bukraba-Rylska Studium Orzechowskiej stanowi dobry przykład rekonstrukcji „ludowych ontologii” w perspektywie oryginalnej i płodnej poznawczo – ekologii kulturowej. Zagadnienie to postawiono w pionierski sposób, tzn. scalono je w ramach „ludowego obrazu świata”, „chłopskiego światoodczucia”. prof. dr hab. Roch Sulima Autorka wykazuje, że stosunek chłopów do świata roślinnego świadczy o ich rozległej wiedzy na temat roślin, a zarazem o postrzeganiu roślin w sposób mistyczny i symboliczny. W ludowym uniwersum rośliny obdarzone były autonomią i mocą sprawczą, objawiającą się pomocą w ludzkich troskach, ale również aktami zemsty za ich złe traktowanie. dr hab. Paweł Chmieliński

Dlaczego dzietność w Polsce jest tak niska? Co można zrobić, by istotnie wzrosła? Zmiany demograficzne są postrzegane jako egzystencjalne wyzwanie dla wielu krajów świata. W szczególności dotyczy to krajów Zachodu i Azji Wschodniej, z których znaczna część – po okresie bezprecedensowego rozkwitu – w XXI wieku może spodziewać się stopniowej marginalizacji. W grupie najbardziej zagrożonych krajów znajduje się także Polska. Najważniejszą przyczyną wyzwań demograficznych, takich jak prognozowane konsekwentne, w dostępnych horyzontach czasowych niekończące się wyludnianie, starzenie się demograficzne ludności czy spadek liczby ludności w wieku produkcyjnym, jest utrzymująca się przez dziesięciolecia niska dzietność, daleko odbiegająca od takiej, która gwarantowałaby zastępowalność pokoleń.Książka Łakomego jawi się jako iskierka nadziei. W oparciu o niezwykle pogłębioną multidyscyplinarną i świetnie udokumentowaną analizę autor zwraca uwagę, że na dzietność każdej populacji oddziałują czynniki, które dają się racjonalnie zrozumieć oraz uporządkować, a skłonność do urodzenia dziecka jest wynikiem jednoczesnego oddziaływania wielu okoliczności. Autor podejmuje się skatalogowania oraz opisania tych czynników, ale na tym nie poprzestaje. Jego głównym obszarem zainteresowania jest Polska, i to w odniesieniu do niej analizuje i wyjaśnia, co nad Wisłą jest źródłem niskiej dzietności, co barierą stojącą na drodze do posiadania dzieci, a co potencjalnym zasobem umożliwiającym jej wzrost. Autor wskazuje też, które z czynników mają w naszym kraju istotne znaczenie, a które są drugorzędne czy wręcz w powszechnej świadomości przeceniane Identyfikuje 10 głównych aktualnych przyczyn niskiej dzietności w Polsce, których pokonanie umożliwiłoby zdecydowaną poprawę sytuacji demograficznej naszego kraju.Książka łączy w sobie zatem nie tylko walor naukowy i analityczny, ale też posiada niezwykłą wartość strategiczną, pozwala bowiem zidentyfikować obszary, w których zmiana skutkować będzie pozytywnym oddziaływaniem na dzietność. Publikacja napisana jest przystępnym językiem, a autor nie stroni od ciekawostek i odważnych wniosków oraz rozprawiania się z popularnymi mitami. Lektura obowiązkowa dla wszystkich chcących zrozumieć to być może najważniejsze wyzwanie naszych czasów, jakimi są zmiany demograficzne w Polsce.Mateusz ŁakomyEkspert ds. demografii specjalizujący się w obszarze czynników i instrumentów wpływających na dzietność, sekularnych trendów demograficznych oraz demografii politycznej. Menedżer i konsultant z zakresu zarządzania oraz strategii z doświadczeniem w pracy dla biznesu, administracji oraz instytucji pozarządowych. Były prezes zarządu fundacji Narodowe Centrum Rozwoju Demograficznego oraz przewodniczący Komisji Spraw Narodowościowych i Demograficznych, a także członek zarządu Polskiego Towarzystwa Geopolitycznego. Absolwent Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.

Erving Goffman (1922–1982) zalicza się do niekonwencjonalnych klasyków amerykańskiej socjologii. Mniej zainteresowany teoriami systemów i badaniami ilościowymi, preferował obserwację uczestniczącą. Najbardziej znane jego dzieło "Człowiek w teatrze życia codziennego" (1956/1959) należy do światowego kanonu badań socjologicznych. Na podstawie przeróżnych źródeł – od anonsów reklamowych po podręczniki dobrego wychowania – autor rozważa „teatralny” charakter ludzkich zachowań społecznych. Uświadamia nam ich mechanizmy, z których na ogół nie zdajemy sobie sprawy: pokazujemy się innym za pośrednictwem „fasady”, w pewnych „dekoracjach”, wycofujemy się za „kulisy”. „Fasad” mamy wiele, gramy różne role w zależności od sytuacji. Wszyscy jesteśmy aktorami, wszyscy też widzami, ale „gra”, interakcja symboliczna są wprost niezbędne do właściwego funkcjonowania społeczeństwa. Trzeba pamiętać, że tej gry nie prowadzi się dla niej samej, lecz służy ona prezentacji siebie przez człowieka w sytuacji społecznej. Inni są tu katalizatorem i warunkiem jego „występów”. Tropienie form, taktyk i chwytów tej autoprezentacji nadaje w ten sposób socjologii wymiar po trosze egzystencjalny – chodzi przecież o ludzką „jaźń”, „self”, o „siebie” – a z drugiej przesuwa badanie socjologa w stronę etnologii. Bo też znajdziemy w tej książce tyleż metodycznych analiz co frapujących szczegółów obyczajowych, niemal anegdot, zaskakujących i niezwykłych.

Współczesna psychologia potwierdza prawdziwość tezy, że oparte na uczuciu miłości bliskie związki są niezwykle ważne dla człowieka. Bliskie związki z ludźmi, a pośród nich unikalne, bliskie relacje między kobietami i mężczyznami, okazują się istotnymi uwarunkowaniami dobrostanu, jakości życia i poczucia szczęścia człowieka. Badania psychologiczne pokazują, że bliskie związki wpływają na bardzo szerokie spektrum funkcjonowania biologicznego i psychicznego, na funkcjonowanie poznawcze, emocjonalne i behawioralne każdego z nas. „Szczęśćciorodny” wpływ bliskich relacji jest przemożny, gdy są one udane dla obojga bliskich osób, a gdy takie nie są – przyczyniają się do smutku i cierpienia, a gdy brakuje jednego człowieka, czujemy się jakby nie było całego świata wokół nas. Ta książka jest poświęcona bliskim relacjom kobiet i mężczyzn. Przedstawiono w niej zagadnienia dotyczące m.in. wywierania wpływu na partnera, strategii utrzymywania go przy sobie, poświęcenia w bliskich związkach oraz seksualności singli oraz osób nieheteroseksualnych.

„Żeby zrozumieć współczesne społeczeństwo klasowe, potrzebujemy trzech rzeczy: Dystynkcji Bourdieu, Dystynkcji Bourdieu i jeszcze raz Dystynkcji Bourdieu”. prof. Maciej Gdula Mimo że socjologia od początku zajmowała się kulturowym aspektem podziałów klasowych, empiryczne badania nad stratyfikacją kultury kojarzone są – nieprzypadkowo – głównie z twórczością Pierre’a Bourdieu. W Dystynkcji zostały przedstawione ramy teoretyczne i metoda analizowania efektu socjalizacji, kapitału edukacyjnego, kontaktów towarzyskich i innych uwarunkowań związanych z przynależnością klasową. Bourdieu rozpatruje te zależności przez pryzmat oddziaływania różnych „kapitałów”, których posiadanie przekłada się na dostęp do ważnych zasobów, jest czynnikiem ekskluzywności lub też odwrotnie – tworzy bariery awansu. A szczególnie godny uwagi, oryginalny wkład Bourdieu do badań kultury i społeczeństwa to wprowadzenie takich pojęć jak „habitus” lub „symboliczne dystanse klasowe”. prof. dr hab. Henryk Domański Mało jest w naukach społecznych książek takich jak Dystynkcja – dzieło kompletne, a zarazem otwarte. Wbrew samozwańczym strażnikom ortodoksji twórczość Pierre’a Bourdieu zachęca, by ciągle odczytywać ją na nowo. Znać Dystynkcję powinien każdy, używać jej – zwłaszcza młodsze pokolenia badaczek i badaczy. dr hab. Przemysław Sadura

Prawdziwym wyzwaniem współczesnej psychiatrii jest odpowiedzenie na egzystencjalną pustkę. Coraz więcej pacjentów uskarża się bowiem na poczucie bezsensu i życiowej próżni. Logoterapia uczy, że nawet tragiczne i negatywne aspekty życia, jak na przykład nieuniknione cierpienie, mogą zamienić się w triumf ludzkiego ducha pod warunkiem, że przyjmiemy odpowiedni stosunek do sytuacji, w jakiej się znaleźliśmy. W epoce, w jakiej przyszło nam żyć - epoce umierających tradycji - podstawowym zadaniem psychiatrii musi być wyposażenie człowieka w umiejętność odnajdywania w życiu sensu. W czasach, gdy przykazania dekalogu utraciły w oczach wielu swą niepodważalną wartość, każdego dnia musimy przestrzegać dziesięciu tysięcy przykazań wynikających z dziesiątków tysięcy życiowych sytuacji. W tym sensie można śmiało powiedzieć, że logoterapia to odpowiedź na duchowe potrzeby współczesnego człowieka.

Czy wiesz, co zrobić, jeśli w twoim mieście wybuchnie wojna, zabraknie prądu lub państwo przestanie działać? Poradnik dla Ludzności cywilnej: Stawić czoła wojnie. Zostać czy wyjechać – to nie teoretyczne rozważania, ale zestaw praktycznych wskazówek, które pomogą Ci podjąć kluczowe decyzje: czy zostać, czy uciekać? Jak przygotować dom i rodzinę? Co zrobić, gdy przestają działać instytucje państwowe? PORADNIK ten został napisany w związku koniecznością wyposażenia społeczeństwa w niezbędnik przetrwania w przypadku wojny, wojny hybrydowej czy potencjalnych ataków terrorystycznych– tak aby każdy wiedział, co robić, gdy obrona cywilna nie zadziała, a państwo nie zda egzaminu. To pierwszy tak kompletny poradnik, który odpowiada na konkretne pytania: Co zrobić, gdy zabraknie prądu i wody? Jak przetrwać wtedy w mieście z rodziną? Jakie błędy możesz popełnić w sytuacjach kryzysowych? Poradnik Stawić czoła wojnie. Zostać czy wyjechać kierujemy tak naprawdę do każdego członka naszej społeczności – kraju, samorządu, wspólnoty – do każdego, kto potrzebuje dobrego poradnika na wypadek wybuchu wojny konwencjonalnej czy hybrydowej, czytelników zainteresowanych tematyką obronności, bezpieczeństwa, obroną cywilną, prepersów, samorządów i członków wspólnot mieszkaniowych, firm, organizacji i osób, które chcą poznać zagadnienia związane z tematyką bezpieczeństwa. Książka ta może być również rekomendowana jako podręcznik pomocniczy dla uczniów i studentów kierunków (przedmiotów) związanych z bezpieczeństwem i obronnością. Nie czekaj, aż kryzys cię zaskoczy – przygotuj się teraz…

Zbiór felietonów i reportaży napisanych przez George’a Orwella, który z wielką wrażliwością opowiada o wojnie, ekonomii, ludzkiej krzywdzie, biedzie, a z pasją np. o przysmakach angielskiej kuchni. Orwell konsekwentnie staje po stronie słabszych, ciemiężonych i wyśmiewanych. Jest przeciwnikiem przemocy, militaryzmu i wszelkiej agresji. Autor znany jest z nowatorskich jak na owe czasy metod zbierania dokumentacji do swych tekstów, wcielał się w role biednych i bezdomnych, podążając z nimi tam, gdzie zwykli dziennikarze nie trafiali. George Orwell (właśc. Eric Arthur Blair, 1903–1950), angielski powieściopisarz, eseista, krytyk literacki i publicysta. Badacz kultury popularnej i masowej, sympatyk i działacz niekomunistycznej lewicy. Przyjaciel Polski i Polaków; przedwczesna śmierć spowodowała, że nie napisał planowanej powieści o zbrodni katyńskiej. Największy rozgłos przyniosły mu utwory Folwark zwierzęcy i Rok 1984, ogólnie uznane za dzieła literackie oddające najpełniej oblicze i sens XX wieku. Warto jednak poznać także inne jego książki: W hołdzie Katalonii, Wiwat aspidistra!, Brak tchu, Na dnie w Paryżu i w Londynie.

Stymulujące spojrzenie w przyszłość ludzkości – jaka będzie: straszna, niebezpieczna, a może wspaniała… David Christian, znany jako pionier nowej dyscypliny naukowej zwanej Big History, która zajmuje się kompleksowym badaniem przeszłości, tym razem kieruje swoje analityczne oko do przodu. Autor zasięga opinii teologów, filozofów, przedstawicieli nauk ścisłych, statystyków i uczonych z wielu krajów i czasów, dociekając, w jaki sposób przygotowujemy się na niepewną przyszłość, w tym przyszłość ewolucji człowieka, sztucznej inteligencji, podróży międzygwiezdnych i nie tylko. Ta książka to swego rodzaju przewodnik użytkownika po przyszłości. Wszyscy potrzebujemy takiego przewodnika, ponieważ przyszłość to miejsce, w którym spędzimy resztę naszego życia. „Podejście Davida Christiana do zrozumienia historii - poprzez badanie wielu perspektyw i dyscyplin - może nam pomóc w przygotowaniu się na przyszłość, która nas czeka, i na stojące przed ludzkością wielkie wyzwania”. Bill Gates

W XXI wieku ludzkość osiąga nowe wyżyny naukowego zrozumienia świata - a jednocześnie wydaje się tracić rozum. Jak to możliwe, że gatunek, który w niecały rok opracował szczepionki na COVID-19, wytwarza tyle fake newsów, znachorskich metod leczenia i teorii spiskowych? Czy czytanie książek może nas uczynić bardziej racjonalnymi? Czy może pomóc nam w rozumieniu, dlaczego na świecie jest tak wiele irracjonalności? Na te i wiele innych pytań odpowiada w swojej najnowszej książce Steven Pinker, autor bestsellera Nowe Oświecenie. Pinker odrzuca sceptyczny stereotyp, zgodnie z którym ludzie są istotami irracjonalnymi – prymitywnymi jaskiniowcami obarczonymi skrzywieniami poznawczymi, błędami myślowymi i złudzeniami. W końcu odkryliśmy prawa natury, wydłużyliśmy i wzbogaciliśmy ludzkie życie i wreszcie to my sami ustanowiliśmy wzorce racjonalności. De facto w mało zaawansowanych technologicznie kontekstach, w których spędzamy większość naszego życia, myślimy rozsądnie, ale nie wykorzystujemy potężnych narzędzi rozumowania, które przez tysiąclecia odkrywaliśmy: logiki, krytycznego myślenia, korelacji i przyczynowości , a także indywidualnego i zbiorowego dokonywania optymalnych wyborów. Narzędzia te nie należą do programu powszechnego nauczania i nigdy nie zostały jasno i atrakcyjnie przedstawione w jednej książce - aż do teraz. Racjonalność ma znaczenie. Prowadzi do lepszych wyborów w życiu prywatnym i w sferze publicznej, a także jest najważniejszym czynnikiem sprawiedliwości społecznej i postępu moralnego. Nacechowana typową dla Pinkera wnikliwością i humorem książka Racjonalność oświeca, inspiruje i podnosi na duchu. „Przyjazny dla użytkownika elementarz lepszego myślenia dzięki kultywowaniu tego niezwykle rzadkiego zjawiska: solidnej argumentacji”. „Kirkus Reviews”

Drugie wydanie jednej z najgłośniejszych książek Christophera Lascha, amerykańskiego historyka i wpływowego intelektualisty lat 70. i 80. XX wieku. Pierwsze amerykańskie wydanie książki ukazało się w 1979 roku i w następnym roku przyniosło autorowi prestiżową nagrodę U.S. National Book Award. Książka stała się bestsellerem dziennika „New York Times”. Odwołując się do teorii psychoanalitycznych i analizy historycznej, Lasch wyraża zatroskanie stanem społeczeństwa amerykańskiego (polityki, gospodarki i kultury) i ogólniej, cywilizacji zachodniej: „Przyszłość jawi się jako niespokojna i niepewna [a] społeczeństwo burżuazyjne wszędzie zużywa nagromadzony zasób twórczych koncepcji – współczesny świat staje w obliczu przyszłości pozbawionej nadziei”. Lasch dostrzega powszechny sprzeciw wobec polityki postrzeganej jako organizowany spektakl, zauważa pierwsze próby samoorganizacji obywateli w lokalnych wspólnotach w celu obrony swoich praw wobec organów państwa i korporacji. Dotychczasowy kult liberalizmu utożsamianego z indywidualizmem doprowadził do powstania osobowości narcystycznej oznaczającej niepohamowaną pogoń za szczęściem, chorobliwe skupienie na własnym „ja”. Narcyz żyje dniem codziennym a jednocześnie odczuwa stałe niezaspokojenie pragnień. Lasch uważa, że współczesny człowiek, zdany na ekspertów, stracił zdolność do odwoływania się do własnego doświadczenia, do samodzielnego określania własnych potrzeb, co powoduje niemożność ich zaspokojenia. Wyparcie się przeszłości prowadzi do rozpaczy, kryzys kulturowy wynika z deprecjacji przeszłości – diagnozy i analizy Lascha odnoszą się przede wszystkim do określonego w historii czasu z życia społeczeństwa amerykańskiego, niemniej zaskakują przenikliwością i zaangażowaniem autora aktualnością. Co więcej, wydaje się, że po upływie tylu lat od jej pierwszego amerykańskiego wydania (w Polsce w 2015 roku) książka nic nie straciła na swej aktualności, zarówno w odniesieniu do zjawisk charakterystycznych dla społeczeństwa amerykańskiego, jak i – obecnie - polskiego. Drugie polskie wydanie ukazuje się na podstawie amerykańskiego wydania z 2018 roku, które zostało poprzedzone wstępem E.J. Dionne’a juniora, w którym pisze on m.in.: „Lasch ubolewa nad upadkiem prawdy, pogłębiającą się różnicą między elitami i mniej uprzywilejowanymi grupami oraz trudnościami, z jakimi zmaga się amerykańska rodzina. Przestrzega przed społecznymi i psychologicznymi kosztami utraty kontroli nad warunkami pracy przez amerykańskiego robotnika. Wyjaśnia również wzrost »wszechobecnego braku zaufania do ludzi będących u władzy« […], a także ubolewa nad przemianą polityki z »narzędzia zmiany w sferze społecznej w narzędzie samorealizacji«. Lasch zwraca również uwagę na paradoks zdominowania »amerykańskiego społeczeństwa przez korporacyjne elity szerzące egalitarną ideologię«. Trudno byłoby dzisiaj znaleźć lepsze określenie opisujące czasy Trumpa. […] Lasch, historyk i krytyczny myśliciel, bez wątpienia oburzyłby się, gdybyśmy próbowali przenieść jego analizy do naszych czasów w celu sformułowania opinii na temat konkretnego polityka lub okoliczności, których nie miał okazji poznać. Jednakże lektura »Kultury narcyzmu« wzmaga naszą potrzebę usłyszenia tego przenikliwego i zdecydowanie niekonwencjonalnego myśliciela, który objaśniłby często niezrozumiałą rzeczywistość”.

Jak w kwestii równości płci zachowuje się „przyzwoity facet”? Potrzebujemy pilnie zdefiniować, na czym powinna polegać współczesna męskość i jej moralność. Sprawiedliwość płci to jeden z warunków demokracji, dlatego potrzeba nam dziś mężczyzn o poglądach równościowych, wrogich patriarchatowi, dla których ważniejszy jest szacunek niż władza. Po prostu facetów, ale facetów przyzwoitych. Ivan Jablonka (ur. 1976) to francuski historyk i pisarz. Wykłada historię najnowszą na uniwersytecie Paris-XIII. Jego naukowe zainteresowania dotyczą historii społecznej, w szczególności feminizmu oraz losów przedstawicieli grup nieuprzywilejowanych. Bada również Holokaust, sięgając do historii własnej rodziny. Jest autorem licznych książek i publikacji naukowych. Jego „Histoire des grands-parents que je n’ai pas eus” i „Laëtitia ou la fin des hommes”, zostały do tej pory przetłumaczone na dwanaście języków. Patriarchat się zestarzał. Jest archaicznym i zarazem złowrogim systemem służącym do podporządkowywania kobiet, ale nie tylko ich – bo również wszystkich mężczyzn, których męskość uznaje się za niewłaściwą. Jak sprawić, by męskość zerwała z patriarchalnymi hierarchiami i współgrała z prawami kobiet? W jaki sposób taka zmiana wpłynie na życie społeczne – rodzinę, religię, politykę, gospodarkę, związki romantyczne, seksualność i język? Oto jakie stoi przed nami zadanie: stworzyć nowe rodzaje męskości, które nie będą oparte na uprzywilejowaniu. W dzisiejszych czasach potrzeba nam mężczyzn o poglądach równościowych, wrogich patriarchatowi, dla których ważniejszy jest szacunek niż władza. Po prostu mężczyzn – ale mężczyzn sprawiedliwych. Facet przyzwoity to esej z dziedziny nauk społecznych oraz polityczny manifest. To książka, która mówi o naszym szczęściu: pokazuje, że możliwy jest szczęśliwszy świat, oparty na takich samych prawach dla wszystkich, z wolnymi kobietami i sprawiedliwymi mężczyznami. Wśród osób płci męskiej panuje niepokój – boją się utraty dominującej pozycji. Wykorzystajmy to. Nadszedł czas budowy nowego projektu społecznego: sprawiedliwości płci. Facet przyzwoity Ivana Jablonki to książka, która ma szansę stworzyć w Polsce klimat do rzeczowej rozmowy o wzorcach płciowych z zupełnie nowego punktu widzenia – nowoczesnego mężczyzny, wykształconego, otwartego na świat i pozbawionego kompleksów. Dotyka tematów obecnych w życiu wszystkich osób bez względu na płeć.

Erich Fromm (1900-80) – amerykański socjolog, psycholog i filozof pochodzenia niemieckiego, twórca psychoanalizy humanistycznej, intelektualista uznawany za jednego z najwybitniejszych humanistów XX wieku, autor kilkudziesięciu książek, w tym tak ważnych jak „Ucieczka od wolności”, „Zapomniany język”, „Mieć i być”, „Patologia normalności”, „Zdrowe społeczeństwo”, „Pasje Zygmunta Freuda” czy właśnie „Rewolcja nadziei”. Trzeba przy tym pamiętać, że Fromm był nie tylko wybitnym humanistą, uczonym, ale także człowiekiem niezwykle zaangażowanym w bieżące społeczne problemy. „Rewolucja nadziei” to książka, która jest odpowiedzią autora na tzw. kontrkulturową rewolucję 1968 roku. Ale nie jest to także obecnie książka anachroniczna. Zmieniły się bowiem realia społeczne, zmieniły się technika, nauka, produkcja, ludzkie społeczności ale pozostający przed nami dylemat, który sam Fromm określał następująco: Stoimy na rozdrożu: jedna z dróg prowadzi do całkowicie zmechanizowanego społeczeństwa, w którym człowiek jest bezbronnym trybikiem wielkiej maszyny i równie dobrze może doprowadzić do zagłady (...); druga zaś z dróg prowadzi do odrodzenia humanizmu i nadzie – do społeczeństwa, które stawia technikę w służbie dobru człowieka. Gdybyśmy w dzisiejszych czasach pod pierwszą z dróg podpisali rynki finansowe itd, a pod drugą alterglobalistyczne ruchy oburzonych (ale przecież nie tylko) mamy uwspółcześniony Frommowski problem tak jakby nic się nie zmieniło. Czytając w taki sposób tę książkę zrozumiemy nie tylko jak przenikliwym myślicielem i jak dalekowzrocznym był Fromm, ale przede wszystkim możemy sprawdzić przed czym nas ostrzega (a co ciągle jest groźne) i jakie widzi drogi wyjścia. Rozważa także autor samo pojęcie nadziei zastanawia się nad jej definicją, nad jej rodzajami, nad tym w czy różni się, a w czym jest podobną z wiarą religijną. Rozważa także problem istnienia człowieka w zdehumanizowanym świecie, ale i tu – Fromm zawsze jednak był optymistą – widzi dla ludzkości... Nadzieję

Jedna z najważniejszych książek Ericha Fromma (1900-80) amerykańskiego psychologa i filozofa pochodzenia niemieckiego, uznawanego za jednego z najwybitniejszych humanistów XX wieku, twórcy psychoanalizy humanistycznej. Jak pisze M. Chałubiński Fromm cele swojej humanistyki nazywa „leczeniem duszy” wpisując tym samym własną twórczość tradycje uprawiania filozofii społecznej. Od poglądów wyznawanych przez większość naukowców odróżnia Fromma nie tylko pojmowanie celów humanistyki, ale także przekonanie o istnieniu wyższych instancji poznawczych niż nauka. Czyż przecież mit, baśń, sen mogą być analizowane wyłącznie w kategoriach naukowych, behawioralnych? Nie mogą odpowiada Fromm, ale pozostaje przy tym naukowcem, którego tez nie sposób ignorować...