Bieszczady Gdzie dzwonnica głucha otulona w chmury Stanisław Kryciński Książka

Pakiet zawiera książki: „Łemkowszczyzna po obu stronach Karpat”, „Łemkowszczyzna. Czas wojny i pokoju”, „Łemkowszczyzna nieutracona”. Łemkowszczyzna – fascynująca i tajemnicza kraina, o której niewielu Polaków słyszało, a przecież leży w Polsce. Stało się tak, bowiem zasłoną milczenia okryły ją władze PRL. Została wyparta ze świadomości, po tym jak w latach 1945–1947 wysiedlono stąd niemal wszystkich Łemków. Nieliczni turyści, którzy tu trafiali, wędrując po Beskidach, ze zdumieniem odkrywali przepiękne cerkwie, kryte słomą chyże i nagrobki z cyrylickimi inskrypcjami. Czasem, jak w Bartnem czy Olchowcu, można było spotkać tamtejszych mieszkańców mówiących innym językiem. Jednak po 1989 r. Łemkowie dali o sobie znać. Założyli własne organizacje, spotykają się na corocznych Watrach. Mają własnych naukowców badających i kodyfikujących ich język. Spontanicznie zakładane zespoły kultywują folklor muzyczny Łemków, a młodzież od kilku lat zdaje maturę po łemkowsku. STANISŁAW KRYCIŃSKI (ur. w 1954 r.). Z wykształcenia chemik, z zamiłowania – historyk i krajoznawca. Należy do Studenckiego Koła Przewodników Beskidzkich w Warszawie (członek honorowy) i Towarzystwa Karpackiego. Twórca obozów „Nadsanie”, których uczestnicy prowadzili inwentaryzację krajoznawcza wsi Bieszczadów i Pogórza Przemyskiego (1980–1986), a także odnawiali opuszczone cmentarze na terenach południowo-wschodniej Polski (1987–1998). Autor licznych publikacji dotyczących uroków południowo-wschodniego pogranicza.

344 strony formatu B6, 24 strony ze zdjęciami barwnymi, 70 ilustracji czarno-białych w tekście, 31 szczegółowych mapek i planów miejscowości, Broszura szyta nićmi. Oprawa miękka ze skrzydełkami. Wydanie IV aktualizowane. Pruszków 2024Pogórze Przemyskie... Pogranicze dwóch narodów... Kraina burzliwej historii, opustoszałych wiosek, dzikich lasów, zapomnianych cerkiewek. To jakby drugie Bieszczady, wprawdzie bez połonin, lecz także bez masowego ruchu turystycznego, szkolnych wycieczek i kiosków z pamiątkami. Ty znajdują się najstarsze cerkwie na terenie Polski, do położonej tu Kalwarii Pacławskiej pielgrzymują tysiące ludzi, tu możemy zobaczyć pozostałości po jednej z najpotężniejszych twierdz europejskich z czasów I wojny, tu w zagubionym w przygranicznej puszczy Arłamowie znajdował się ośrodek rządowy - znane miejsce polowań a potem miejsce gdzie był internowany Lech Wałęsa.Jak zwykle, najobszerniejszą część przewodnika stanowi Słownik miejscowości zawierający szczegółowe informacje krajoznawcze o wszystkich miejscowościach na omawianym terenie, w tym także nieistniejących.Warto odwiedzić Przemyśl i Pogórze Przemyskie.Spis treściPogórze Przemyskie w geografii Lasy i połoninki Parki Krajobrazowe i Obszary Natura 2000 Uwagi historyczne Wysiedlenie Ukraińców, UPA Cerkwie Ikony i ich twórcy Ikonostas Dojazdy Planowanie tras pieszych Mapy, zwłaszcza dla piechura Straż Graniczna Opisy tras turystycznych1. Przemyśl Czasy najdawniejsze Na zachodniej rubieży Rusi Pod polskim berłem Czasy rozkwitu i upadku W Galicji Międzywojnie II wojna światowa Czasy najnowsze Zwiedzanie Trasa 1.1. Uliczkami Starego Miasta Trasa 1.2. Tajemnice Zniesienia Trasa 1.3. Wypad na Zasanie Trasa 1.4. Z Rynku do dworca kolejowego Ciekawe miejsca poza opisanymi trasami 2. Przemyskie fortyBudowa twierdzy Przemyśl W ogniu walk Jak wygląda fort Uwagi o zwiedzaniu fortów Trasa rowerowa 2.1. Przemyśl – Kuńkowce – Bażantarnia – Duńkowiczki – Żurawica – Bolestraszyce – Przemyśl Trasa rowerowa 2.2. Dybawka Górna – Prałkowce – Grochowce – Łuczyce – Jaksmanice – Siedliska – Jaksmanice – Rożubowice – Stanisławczyk 3. Między Krasiczynem a Kalwarią PacławskąUwagi o trasach rowerowych    Odcinki tras pieszychTrasa 3.1. Przemyśl – fort Prałkowce – Tarnawce – Krasiczyn Trasa 3.2. Przemyśl – Wapielnica (394 m) – las Helicha – Brylińce – Kopysno – Kopystańka (541 m) – Posada Rybotycka Trasa 3.3. Kopystańka (541 m) – Rybotycze Trasa 3.4. Kopysno – Rybotycka Góra (406 m) – Makowa Trasa 3.5. Przemyśl – Wapielnica (394 m) – las Helicha – Szybenica (496 m) – Koniusza – Gruszowa – Huwniki – KalwariaPacławska    Pętelki jednodnioweTrasa 3.6. Krasiczyn – grób Ralla – Krasiczyn Trasa 3.7. Brylińce – Cisowa – Kopystańka (541 m) – Brylińce Trasa 3.8. Posada Rybotycka – Łysa (474 m) Rybotycze — Kopystańka (541 m) — Posada Rybotycka 4. „Księstwo Arłamowskie”Uwagi o trasach rowerowych    Odcinki tras pieszychTrasa 4.1. Kalwaria Pacławska – Żytne (505 m) – Przełęcz pod Kiczerą (445 m) – Paportno – Przełęcz pod Suchym Obyczem (617 m) – Przełęcz pod Jamną (524 m) – Jureczkowa Trasa 4.2. Paportno – Połoninki Arłamowskie – dawna wieś Arłamów – Kwaszenina – Roztoka (642 m) – Przełęcz podBrańcową (538 m) – Brańcowa (677 m) Trasa 4.3. Makowa – Leszczyńska Góra (461 m) – Leszczyny – Sopotnik – PaportnoTrasa 4.4. Rybotycze – Kanasin (555 m) – Dolina Niemiecka – Suchy Obycz (618 m) – ArłamówTrasa 4.5. Posada Rybotycka – Trójca – Jaworów (496 m) – Chomińskie (468 m) – Bircza Trasa 4.6. Bircza – Przełęcz nad Łomną – Leszczawa Górna – Bziana (578 m)Trasa 4.7. Arłamów – Jamna (598 m) – Grąziowa – Łomna – Leszczawa Dolna Trasa 4.8. Grąziowa – Maziarki – Trzcianiec – Bziana (578 m)    Pętelki jednodnioweTrasa 4.9. Z parkingu Makowa do Arłamowa i z powrotem Trasa 4.10. Z parkingu na Przełęczy pod Brańcową do Liskowatego i z powrotem Trasa 4.11. Leszczawa Górna – Trzcianiec – Bziana (578 m) Leszczawa Górna 5. Okolice Ustrzyk DolnychUwagi o trasach rowerowych    Odcinki tras pieszychTrasa 5.1. Mosty (641 m) – Serednica – Ostry Dział (672 m) – Mały Król (642 m) – Ustrzyki Dolne Trasa 5.2. Jureczkowa – Brańcowa (677 m) – Mosty (641 m) – Dźwiniacz Dolny – Kamienna Laworta (759 m) – Ustrzyki Dolne Trasa 5.3. Olszanica – przełom potoku Serednica – Mosty (641 m) Trasa 5.4. Mosty (641 m) – Brelików – Ropienka Trasa 5.5. Pasmo Chwaniowa od Poręby Wysokiej (618 m) po Brańcową (677 m)    Pętelki jednodnioweTrasa 5.6. Serednica – Ostry Dział (721 m) – Łodyna – Mosty (641 m) – Serednica Trasa 5.7. Ustrzyki Dolne – Mały Król (642 m) – Kamienna Laworta (768 m) – Ustrzyki Dolne Trasa 5.8. Leszczowate – Mosty (641 m) – przełom potoku Leszczowate – Leszczowate 6. Góry SłonneUwagi o trasach rowerowych   Odcinki tras pieszychTrasa 6.1. Bziana (578 m) – wieś Roztoka – Zawadka – Rakowa – Słonne (668 m) – przeł. Przysłup (620 m) – Liszna – OrliKamień (518 m) – Biała Góra – Sanok Trasa 6.2. Zagórz – Załuż – Zamek Sobień – ośrodek szybowcowy nad Bezmiechową – Rudenka – Olszanica Trasa 6.3. Sanok – Tyrawa Solna – Dobra Trasa 6.4. Sanok – Siemuszowa – Kreców – Dobra    Pętelki jednodnioweTrasa 6.5. MBL w Sanoku – autobus nr 3 – Olchowce – Orli Kamień – MBLTrasa 6.6. Rakowa – ośrodek szybowcowy nad Bezmiechową – Paszowa – Rakowa Trasa 6.7. Sobień – ośrodek szybowcowy nad Bezmiechową – Manasterzec – Sobień Trasa 6.8. Rudenka – Bezmiechowa Górna – Rudenka 7. Między Uluczem a DubieckiemUwagi o trasach rowerowych    Odcinki tras pieszychTrasa 7.1. Krasiczyn – Krasice – Olszany – Krzeczkowa – Huta Brzuska – Sufczyna – Piaskowa (470 m) – Bosaczka (455 m) – Dylągowa – Dynów Trasa 7.2. Dobra – Lachawa – Przełęcz Kuźmińska (478 m) – Bziana (578 m) Trasa 7.3. Dobra – Dobrzanka – Połoninki Brzeżawskie – Lipa Trasa 7.4. Lipa – Morochów (451 m) – Kotów – Piątkowa – Łubienka (449 m) – Wybrzeże – Dubiecko Trasa 7.5. Piątkowa – Słonne – Kozigarb (332 m) – torfowisko Broduszurki – Winne-Podbukowina – Dubiecko    Pętelki jednodnioweTrasa 7.6. Dobra – Lachawa – Połoninki Brzeżawskie – Borownica – Ulucz – DobraTrasa 7.7. Malawa – Dobrzanka – Połoninki Brzeżawskie – Brzeżawa – MalawaSłownik miejscowościAksmanice • Arłamów — dawna wieś • „Arłamów” — ośrodek • Babice • Bachórz • Bachórzec • Bachów • Bakończyce • Bartkówka • Berendowice • Bezmiechowa Dolna i Górna • Bezmiechowa — ośrodek szybowcowy • Bircza • Boguszówka • Borownica • Borysławka • Brelików • Brylińce • Brzegi Dolne • Brzeżawa • Brzuska • Bykowce • Chołowice • Chyrzyna • Chyrzynka • Cisowa • Darowice • Dąbrówka Starzeńska • Dębna • Dobra • Dobrzanka • Dubiecko • Dybawka • Dylągowa • Dynów • Dźwiniacz Dolny • Fredropol • Gdyczyna • Grąziowa • Grochowce • Gruszowa • Hermanowice • Hłomcza • Hołuczków • Hroszówka • Huta Brzuska • Huta Poręby • Huwniki • Iskań • Jabłonica Ruska • Jaksmanice • Jamna Dolna • Jamna Górna • Jasienica Sufczyńska • Jawornik Ruski • Jureczkowa • Kalwaria Pacławska • Kłokowice • Kniażyce • Koniusza • Koniuszki • Kopysno • Kormanice • Korytniki • Korzeniec • Kotów • Krajna • Krasice • Krasiczyn • Kreców • Krępak • Krościenko • Krówniki • Kruhel • Krzeczkowa • Krzywcza • Kupiatycze • Kupna • Kuźmina • Kwaszenina • Lachawa • Lesko • Leszczawa Dolna • Leszczawa Górna • Leszczawka • Leszczowate • Leszczyny • Lipa • Liskowate • Liszna • Łodyna • Łodzina • Łodzinka • Łomna • Łuczyce • Łukawica • Makowa • Malawa • Malhowice • Manasterzec • Medyka • Mielnów • Międzybrodzie • Młodowice • Mrzygłód • Nehrybka • Nienadowa • Nowa Wieś • Nowe Sady • Nowosielce Kozickie • Nowosiółki Dydyńskie • Nozdrzec • Obersdorf • Olchowce • Olszanica • Olszany • Pacław • Paportno • Paszowa • Pawłokoma • Piątkowa • Pikulice • Polchowa • Posada Rybotycka • Prałkowce • Rakowa • Reczpol • Rokszyce • Ropienka • Rozpucie • Roztoka • Rożubowice • Rudawka • Rudenka • Ruszelczyce • Rybotycze • Sanok • Serednica • Siedliska koło Dynowa • Siedliska koło Medyki • Sielnica • Siemuszowa • Sierakośce • Słonne • Sobień • Sólca • Stanisławczyk • Stańkowa • Stara Bircza • Stefkowa • Sufczyna • Śliwnica • Tarnawce • Tarnawka • Temeszów • Trepcza • Trójca • Trzcianiec • Tyrawa Solna • Tyrawa Wołoska • Ulucz • Ustianowa • Ustrzyki Dolne • Wańkowa • Wapowce • Wara • Witoszyńce • Witryłów • Wojtkowa • Wojtkówka • Wola Korzeniecka • Wola Krecowska • Wola Maćkowa • Wola Romanowa • Wola Wołodzka • Wolica • Wołodź • Wujskie • Wybrzeże • Zalesie • Załuż • Zawadka • Żohatyn

Jezioro Solińskie przyciąga tysiące turystów i wczasowiczów, którzy uważają, że jest ono największą atrakcją Bieszczadów. Inni omijają je z daleka, bowiem wolą cieszyć oczy widokami z połonin. Ci, którzy wybierają Jezioro, widzą malownicze zarysy gór odbijających się w wodzie. Tej wodzie, która zalała istniejące od kilkuset lat osady. Gruba warstwa współczesności przykryła też wsie wokół „bieszczadzkiego morza”, a szczególnie Polańczyk i Solinę. Woda pochłonęła teren, gdzie do 1939 r. stało prawie 600 domów, trzy cerkwie, kościół, klasztor i rosło niemal 500 ha lasu. Przykryła również cztery cmentarze. Kilka kilometrów na północ napotkamy wieś Myczkowce, o metryce sięgającej X w. Sąsiaduje ona ze Zwierzyniem, w którym znaleziono emaliowany krzyż z XIII w., wykonany we francuskim mieście Limoges. Ze zwierzynieckiej cerkwi pochodzą XV-wieczne ikony będące dziś ozdobą Muzeum Narodowego we Lwowie. W jej pobliżu trafimy na cudowne źródło i usłyszymy legendy o dawnym monastyrze. Pod grodziskiem w Myczkowcach przebito sztolnię, która doprowadza do elektrowni wodę spiętrzoną w Zalewie Myczkowieckim. Cztery kilometry na zachód od zapory w Solinie natkniemy się na opuszczoną, zarośniętą dolinę ze śladami domów, kaplicy i cmentarza. Tu istniała Bereźnica Niżna, którą w latach 40. XX w zdmuchnął „wiatr historii”. Teleśnica Sanna, dziś zatopiona, była świadkiem chłopskiej rebelii z początkiem lipca 1932 r., kiedy to policja tłumiła wystąpienia ludności zaniepokojonej wieściami o „powrocie pańszczyzny”. W niedalekiej Bereźnicy Wyżnej gospodarował w połowie XIX w. Zygmunt Kaczkowski, którego sławę jako powieściopisarza przyćmił dopiero Henryk Sienkiewicz. U osiadłego w Bóbrce dramaturga i komediopisarza Józefa Blizińskiego bywał wybitny etnograf i folklorysta Oskar Kolberg, który zebrał tu cenne materiały do dzieła swojego życia. W Berezce zobaczymy imponujące ruiny murowanej cerkwi. Wreszcie w Polańczyku, w skromnym kościółku, będącym dawną cerkwią, spotkamy siedemnastowieczną ikonę Matki Bożej Łopieńskiej, pochodzącą z największego sanktuarium maryjnego przedwojennych Bieszczadów. STANISŁAW KRYCIŃSKI (ur. w 1954 r.), z wykształcenia inż. chemik, z zamiłowania – historyk i krajoznawca. Należy do Studenckiego Koła Przewodników Beskidzkich w Warszawie (członek honorowy) i Towarzystwa Karpackiego. Twórca obozów „Nadsanie”, których uczestnicy prowadzili inwentaryzację krajoznawczą wsi Bieszczadów i Pogórza Przemyskiego (1980–1986), a także odnawiali opuszczone cmentarze na terenach południowo-wschodniej Polski (1987–1998). Autor licznych publikacji dotyczących uroków południowo-wschodniego pogranicza.

„Gdy powstawała ta książka, nie były jeszcze planowane kolejne części moich opowieści krajoznawczych z Bieszczadami w tytule, więc miałem w jednym tomie opisać najciekawsze dla mnie miejsca w tym regionie, uzupełniając je wspomnieniami z własnych po nim wędrówek. Wybrałem cztery rejony – trzy w Bieszczadach i jeden na Pogórzu Przemyskim, to od niego zaczęła się moja fascynacja tą częścią Polski. Jako dziecko trafiłem na kolonie w Dobrej. Tu zetknąłem się z tajemniczą i tragiczną atmosferą wysiedlonych wsi, których nieliczni mieszkańcy rozpamiętywali niedawne czasy walk z UPA. Jako student wędrowałem po Bieszczadach, ukończyłem kurs przewodnicki i zacząłem prowadzić obozy, na których dokonywaliśmy inwentaryzacji krajoznawczej, a później remontów opuszczonych cmentarzy. Głęboko w pamięć zapadła mi wyprawa do „worka” bieszczadzkiego, będącego w latach 70. XX w. niedostępnym, przygranicznym obszarem. Pierwszy obóz „cmentarny”, w 1987 r., pełen był niezwykłych odkryć kamieniarki we wsiach Bystre i Michniowiec, spotykanej tylko w tej części naszych Bieszczadów. Wędrówki doliną Hoczewki pozwoliły poznać historię głęboko ukrytą pod zwałami niepamięci. Resztki ruin zamku Balów i Fredrów w Hoczwi czy ślady ziemnych obwałowań zamku w Baligrodzie świadczyły o setkach lat historii tych ziem. W Cisnej, leżącej już nad Solinką, odkrywaliśmy pozostałości wielkiego pieca, fryszerki i kuźnic tworzących hutę należącą do Jacka Fredry w pierwszej połowie XIX w. W Jabłonkach oglądaliśmy miejsce śmierci gen. Karola Świerczewskiego, okryte tajemnicą nierozwikłaną do dziś. Czasy wysiedleń i zmagań z UPA to jeden z istotnych wątków tej opowieści”. STANISŁAW KRYCIŃSKI (ur. w 1954 r.) – z wykształcenia inż. chemik, z zamiłowania – historyk i krajoznawca. Autor licznych publikacji dotyczących uroków południowo-wschodniego pogranicza. Karierę turysty górskiego rozpoczął obozem wędrownym w Bieszczadach latem 1974 r. Początkowo interesowały go wyłącznie szczyty, więc wchodził na nie przez kilka lat – najwyższy, który zdobył to Alam Kuh w Iranie (4850 m) – aż z czasem dostrzegł niezrównany urok dolin pełnych pamiątek po dawnych ich mieszkańcach. Chodząc tak dolinami, zauważył, że nie ma takiej góry, której nie dałoby się obejść. Odkrywszy tę genialną zasadę, do dziś dnia kieruje się nią podczas górskich wędrówek.

Pierwsza część opowieści o Pogórzu Przemyskim odsłania przed Czytelnikami tajemnice doliny Wiaru: od Arłamowa przez Kalwarię Pacławską, Sierakośce po Stanisławczyk. Opisuje miejsce szczególne – tu Karpaty spotykają się z wielką niziną, ciągnąca się na wschód, aż ku azjatyckim stepom. To teren z licznymi pozostałościami po grodach, zamkach i dworach, gdzie po dawnych wsiach oraz ich wysiedlonych mieszkańcach pozostały tylko dzikie sady, cmentarze i ruiny cerkwi. To właśnie tutaj posadowiła się najstarsza w Polsce gotycka cerkiew murowana w Posadzie Rybotyckiej. To także wspaniała przyroda i las Turnica, z najbardziej zbliżonym do naturalnego drzewostanem w naszych Karpatach, oraz spokój, jakiego nie zaznasz nigdzie indziej. „Kocham Pogórze Przemyskie! Nie jest to miłość łatwa – przypomina uczucie do schizofrenika. Niby jedna osoba, a w dwóch odsłonach. Dotyczy to przede wszystkim konfliktu polsko-ukraińskiego, na który obie strony mają zupełnie inne spojrzenie. Ale to rozdwojenie sięga również czasów dawniejszych. Często jest to nawet rozdzielenie na wiele równoległych i nieprzystających do siebie wątków, dotyczących różnych aspektów historii”. [Fragment wstępu]

POGÓRZE PRZEMYSKIE rozsiadłe u stóp Bieszczadów, między Sanokiem a Przemyślem – nieodkryte, tajemnicze i dotknięte bolesną historią. Ta malownicza, pograniczna i wielokulturowa dolina Sanu ma przebogate dzieje oraz liczne ich pozostałości, jak choćby szesnastowieczne ruiny obronnego zamku w Dąbrówce Starzeńskiej. Ozdobą tej krainy są wiekowe drewniane cerkwie, a wśród nich te najstarsze – w Uluczu i Piątkowej, swoiste perły architektury sakralnej. Pod koniec XIX stulecia rodzące się nacjonalizmy – polski i ukraiński – uznały San na tym terenie za granicę etniczną. To rozgraniczenie przyniosło tragiczne skutki w latach 1944–1947. Przywołać tu wystarczy mordy na Ukraińcach w Pawłokomie, Bachowie, Brzusce, Sufczynie, mord na Polakach w Borownicy i Dylągowej, czy słynną trzykrotną obronę Birczy. Te wydarzenia do dziś wywołują kontrowersje, wielu zapomina, że ofiary były po obu stronach, w tym również cywile, kobiety i dzieci, wciągnięci w machinę przemocy i strachu przez ścierających się trzech silnych przeciwników: partyzantkę poakowską, oddziały UPA oraz tzw. Ludowe Wojsko Polskie wspierane przez MO i NKWD.

Uzupełnione wydanie II tomu bestsellerowych opowieści Stanisława Krycińskiego o Łemkowszczyźnie. Książka obejmuje sto lat dziejów Łemków żyjących na północnych stokach Karpat i ich sąsiadów Rusnaków, zamieszkujących południowy skłon tych gór. Opisano tu okres od lat 30. XIX w., po lato 1939 r. Opowiedziane tu zostały narodziny łemkowskiej świadomości i literatury, działania podczas Wielkiej Wojny na terenie Beskidu Niskiego i prześladowania jakie dotknęły Łemków w obozie internowania Thalerhof. Kolejne rozdziały opisują cmentarze wojenne tak charakterystyczne dla tej krainy, powrót do prawosławia, działaczy i literatów okresu międzywojennego, powstanie Apostolskiej Administracji Łemkowszczyzny, a w końcu życie na łemkowskiej wsi w latach międzywojennych i łemkowskie rzemiosło z kamieniarstwem na czele.

,,Łemkowszczyzna po obu stronach Karpat" to próba przedstawienia historii tego fragmentu Europy, począwszy od czasów jego zasiedlania po połowę XIX w. To historyczno-kulturowa wędrówka, w której przeczytamy o początkach tutejszego osadnictwa i teoriach z nim związanych, wędrujących figurach Matki Bożej, beskidzkim zbójnictwie, jak również o konfederacji barskiej, która czczona przez Polaków, zupełnie inaczej jawiła się Łemkom. Mało znanym, opisanym w książce, epizodem jest udział Rusinów Karpackich w powstaniach kuruców – zbrojnych oddziałów powstańczych walczących od 1671 do 1711 r. przeciw panowaniu Habsburgów. Sporo miejsca poświęcono tu prawie stuletnim zmaganiom między prawosławiem panującym od początku lokacji wsi, a grekokatolicyzmem wprowadzonym postanowieniem unii brzeskiej w 1596 r. Obszernie opisano tu także wspaniałe łemkowskie ikony i architekturę łemkowskich cerkwi, nierozerwalnie związanych z kulturą Łemków i krajobrazem gór przez nich zamieszkiwanych

"I był Beskid, i były słowa zanurzone po pępki w cerkwi baniach rozłożyście złotych, smagających się wiatrem do krwi"W tej książce nie ma poezji. Jest natomiast rzetelna i aktualna informacja o paru setkach świątyń obrządku greckiego, które istniały w bieszczadzkich dolinach. Były wśród nich cerkwie sławne i często odwiedzane, jak również zupełnie nieznane i zapomniane. Po polskiej stronie kordonu większość cerkwi uległa zagładzie, po ukraińskiej stronie na ogół przetrwały bez większego szwanku. Książka opisuje świątynie istniejące i nieistniejące. Autor też nie przejmuje się zbytnio linią graniczną - Bieszczady stanowią dla niego jednorodną całość, zaś nieprzenikliwa do niedawna granica, jest tylko pozostałością po Stalinie.Cerkwie od wieków stanowią nieodłączny element krajobrazu południowo-wschodniej Polski.Ich niepowtarzalna architektura, tworzona na styku Wschodu i Zachodu, należy do najciekawszych zjawisk w europejskiej kulturze. Każda wieś miała swoją cerkiew, jeśli nie parafialną, to przynajmniej filialną. W ciągu wieków powstały ich setki. Były przeważnie drewniane; wznosili je miejscowi cieśle. Każda z nich stanowiła unikalne dzieło wiejskiego budownictwa. Po wysiedleniach ludności ukraińskiej, przeprowadzono w latach 1947-1956 planową akcję rozbiórki zabudowy opuszczonych wsi. Na terenie ówczesnego województwa rzeszowskiego rozebrano w tamtych latach ok. 300 cerkwi. Większość ikon i sprzętów liturgicznych przepadła; padła łupem złodziei albo została zniszczona.Zamiarem Stanisława Krycińskiego jest opisanie cerkwi z terenu całej dawnej greckokatolickiej diecezji przemyskiej w rozbiciu na poszczególne dekanaty. Tych, które można zobaczyć i tych, których już nie ma. Cerkwie z terenu Bieszczadów mają być pierwszym tomikiem serii. Niniejszy tomik zawiera opis świątyń greckich, które znajdowały się na terenie dekanatów: baligrodzkiego, ciśniańskiego, leskiego, lutowiskiego, łupkowskiego, turczańskiego, ustrzyckiego i żukotyńskiego. Ponieważ zaś granice dekanatów nie pokrywają się z aktualną granicą państwową, zasięg książki wykracza poza nią i obejmuje cerkwie położone na wschodnim brzegu Sanu i u źródeł Dniestru.

Trzecia i ostatnia część opowieści o Łemkowszczyźnie, będącą kontynuacją książek Łemkowszczyzna po obu stronach Karpat i Łemkowszczyzna. Czas wojny i pokoju. Opisano tu najdramatyczniejszy okres jej historii, który zaważył na łemkowskim „być, albo nie być”. Kampania wrześniowa 1939 r. i operacja dukielsko-preszowska były tylko przerażającą uwerturą do wydarzeń mających nastąpić w latach 1945–1947, a więc przymusowych wysiedleń na Ukrainę sowiecką i akcji „Wisła”, podczas której niemal wszystkich Łemków wywieziono na tzw. Ziemie Odzyskane, przypinając im etykietkę „ukraińskich bandytów”. Czasy PRL-u to okres inwigilacji, życia w strachu i niemożności działalności społecznej czy politycznej. Dopiero po 1990 r. zaczęły powstawać łemkowskie organizacje podtrzymujące odrębność tej mniejszości etnicznej, a można również powiedzieć, że narodu

Żydzi, mieszkając w Polsce od tysiąca lat, wznosili budowle sakralne i świeckie. Bóżnice murowane i drewniane, o unikatowej w skali światowej konstrukcji, oraz monumentalne grobowce to najbardziej znane przykłady budowli o charakterze religijnym.Wznoszono również gmachy służące żydowskiej społeczności – jesziwy, akademiki, domy wychowawcze, mykwy czy szpitale, a także okazałe rezydencje żydowskich fabrykantów przełomu XIX i XX w. Większość opisanych w książce budowli już nie istnieje. Zniknęły żydowskie dzielnice z miast i miasteczek. Nieliczne zachowane budynki zmieniły właścicieli i swoje funkcje. Nie ma już bazarów i ulic, na których słychać rozmawiających i bawiące się dzieci. Modlących się Żydów można spotkać tylko w ocalałych kilkunastu domach modlitwy i kilku synagogach. Po wielkiej barwnej społeczności została tylko cisza.Album przedstawia świat, który zniknął w wyniku kataklizmu drugiej wojny światowej i żyje już tylko na zdjęciach.

Większość opisanego w tej książce obszaru położona jest między pasmami Otrytu i Żukowa. Nie ma tu widokowych szczytów, ale za to można spotkać liczne ślady kilkusetletniej historii. Przeważająca część wsi tętniących tu życiem do połowy XX w. dziś nie istnieje. Jest to wynik wysiedleń, które nastąpiły w 1951 r., w związku z tzw. korektą granicy wschodniej i otrzymaniem przez Polskę 480 km² terytorium z Lutowiskami i Ustrzykami Dolnymi, w zamian za tereny w widłach Bugu i Sołokii. W granicach Polski znalazły się pozbawione mieszkańców osady z kompletną zabudową i cerkwiami. Jednak decyzją ówczesnych władz można było zasiedlić tylko kilka z nich. Pozostałe zostały unicestwione, domy rozebrano, a polom pozwolono zarosnąć. Ponadto w latach 60. XX w. część z nich została zalana w wyniku napełniania gigantycznego zbiornika wodnego utworzonego powyżej zapory w Solinie. W dorzeczu potoku Czarnego, z istniejących tu dziewięciu wsi, dziś żyją tylko Czarna, Polana i Żłobek. Ta pierwsza, jedna z największych w Bieszczadach, miała dwie cerkwie i dwa dwory, z których jeden był ufortyfikowany. Polana to rzadki przykład wsi zamieszkiwanej niegdyś w połowie przez Polaków i Rusinów. Działała tu kopalnia ropy naftowej, o którą bój toczyli niemiecki hrabia z angielskim dyplomatą. W północno-wschodnim skraju opisywanego obszaru odkryjemy ślady zaginionego zamku w Hoszowie oraz historię niemieckich kolonii w Bandrowie i Steinfelsie. Przeczytamy też o kilku wsiach leżących nad Solinką, m.in. o Łopience, z cerkwią skrywającą cudami słynącą ikonę Matki Bożej. Jeszcze osiemdziesiąt lat temu na tutejsze odpusty przybywały kilkutysięczne tłumy. Po tym jak zrujnowana świątynia została odbudowana przez grupę zapaleńców, kult ten odżył i od dwudziestu lat znów gromadzą się tu wierni z całego kraju. Losy sąsiadujących ze sobą Terki oraz Wołkowyi splotły się w XX w. węzłem polsko-ukraińskiego konfliktu, który znalazł krwawy epilog w zbrodni dokonanej w lipcu 1946 r. Tytuł książki nawiązuje do tych wydarzeń. STANISŁAW KRYCIŃSKI (ur. w 1954 r.) – z wykształcenia inż. chemik, z zamiłowania – historyk i krajoznawca. Autor licznych publikacji dotyczących uroków południowo-wschodniego pogranicza. Nakładem Libry PL ukazały się do tej pory m.in.: „Bieszczady. Tam gdzie diabły, Hucuły, Ukraińce”, „Bieszczady. Od Komańczy do Wołosatego”, „Bieszczady. Gdzie dzwonnica głucha otulona w chmury”, „Bieszczady. Morze niepamięci”, „Łemkowszczyzna po obu stronach Karpat”, „Łemkowszczyzna. Czas wojny i pokoju”, „Łemkowszczyzna nieutracona”, „Pogórze Przemyskie. Tajemnice doliny Wiaru” oraz „Pogórze Przemyskie. W krwawym zakolu Sanu”.

Zakulisowe informacje o amerykańskiej polityce w obliczu najbardziej dramatycznych wydarzeń Bob Woodward - dwukrotny laureat Nagrody Pulitzera - odsłania kulisy trzech kluczowych wojen – w Ukrainie, na Bliskim Wschodzie oraz o amerykańską demokrację. Dowiadujemy się szczegółów o pełnych napięcia rozmowach Joe Bidena i jego najbliższych doradców z Władimirem Putinem, Benjaminem Netanjahu oraz Wołodymyrem Zełenskim. Doświadczamy złożoność dyplomacji wojennej i konieczność podjęcia dramatycznych decyzji mających zapobiec użyciu broni nuklearnej oraz wybuchowi III wojny światowej. Z drugiej strony obserwujemy Donalda Trumpa, który stara się odzyskać swoją rolę w amerykańskiej polityce. A wreszcie – pełną zwrotów kampanię wyborczą i rywalizację Bidena z Trumpem zakończoną nominacją wiceprezydent Kamali Harris jako kandydatki Partii Demokratycznej na prezydenta. To z jednej strony kronika najbardziej dramatycznych wydarzeń na świecie od II wojny światowej, a z drugiej – książka o byciu przywódcą postawionym w fatalnej sytuacji. O trudzie podejmowania dramatycznych decyzji, kiedy trzeba wybierać między złym, a gorszym. Bob Woodward ponownie wyznacza standard najbardziej rzetelnego i przełomowego dziennikarstwa.

Świat na pewno się skończy. To przecież tylko kwestia czasu. Ludzie fantazjują o końcu świata od niemal samego jego początku. Jedna z najstarszych przepowiedni w tej sprawie pochodzi od Asyryjczyków – z tablic kamiennych datowanych na okres między 2800 a 2500 r p.n.e. Nie byli oni jednak pierwsi – kto wie, czy już żyjący dwa miliony lat temu homo habilis nie wzdychał ciężko z myślą „kiedyś to były czasy”, zastanawiając się nad kondycją świata zmierzającego nieuchronnie ku katastrofie. To książka o tym, jak świat może się skończyć. I jak kilka razy już prawie się skończył. O tym jak przygotować się do końca świata. Jak go przetrwać. A jeśli się nie da – gdzie najlepiej będzie go obserwować. Wojciech Brzeziński i Agata Kaźmierska – laureaci Grand Press Digital And Technology – w brawurowy sposób i z ogromną dawką humoru analizują możliwe scenariusze końca świata. Od zagrożeń płynących ku nam z kosmosu, epoki lodowcowe, przez superwulkany, pandemie, zombie, aż po przypadkowe stworzenie czarnej dziury, bunt robotów, czy… wyłączenie internetu. Jaki będzie nasz koniec?

Dlaczego Kościół widzi w masonerii zagrożenie? Czy każdy, również katolik, może zostać masonem? Jakie wartości wyznają wolnomularze? Czy masoni mają realny wpływ na świat? Katolik rozmawia z masonem o Kościele, wartościach i polityce? Bez wzajemnej wrogości, bez uprzedzeń i bez dystansu? Mało prawdopodobne, a jednak! Tomasz Terlikowski, katolicki publicysta i Witold Sokala, wolnomularz i masonolog spotkali się, by wyjaśnić historię wzajemnej nieufności Kościoła i masonerii, pokazać, jakie były jej przyczyny i zastanowić się, ile w tym było plotek i przekłamań, a ile prawdy. Pasjonująca rozmowa, odkrywająca historię powstania masonerii, jej założenia, rytuały, ale też filozofię patrzenia na świat i rozwój człowieka, która niekoniecznie pokrywa się z chrześcijańską wizją. Katolicy i masoni – jak daleko i jak blisko im do siebie? dr Tomasz Terlikowski, filozof, publicysta, tłumacz, pisarz i działacz katolicki. Przewodniczył komisji do zbadania sprawy o. Pawła M. w zakonie dominikanów. Był . redaktorem naczelnym portalu oraz redaktorem naczelnym i dyrektorem programowym Telewizji Republika. Autor wielu książek, .: „Franciszek Blachnicki. Ksiądz, który zmienił Polskę”, „Ks. Tadeusz Isakowicz-Zaleski. Sumienie polskiego Kościoła”. Od stycznia 2025 jest gospodarzem „Porannej Rozmowy” w RMF FM. dr Witold Sokała, ekspert w zakresie bezpieczeństwa międzynarodowego, stały współpracownik „Nowej Konfederacji”, zastępca dyrektora Instytutu Stosunków Międzynarodowych i Polityk Publicznych Uniwersytetu Jana Kochanowskiego, przewodniczący Rady oraz ekspert Fundacji . Publikuje w „Dzienniku. Gazecie Prawnej”, Onecie, „Wszystko, co najważniejsze”, „Frondzie”. Mason, założyciel i były Czcigodny Mistrz Loży „Michał Tokarzewski-Karaszewicz” na Wschodzie Kielc. Popularyzator wolnomularstwa, członek Instytutu „Sztuka Królewska w Polsce”.

RODZINA, KTÓRĄ MILIONY ŚLEDZIŁY NA YOUTUBIE SZEŚCIORO DZIECI TERRORYZOWANYCH PRZEZ MATKĘ Przerażająca historia, która wstrząsnęła Ameryką, zekranizowana w serialu dokumentalnym „Demon w rodzinie: Sprawa Ruby Franke”. Szokująca prawda o influencerce parentingowej, opowiedziana przez jej najstarszą córkę, Shari Franke. Dzieciństwo Shari i pięciorga jej rodzeństwa było nieustanną walką o przetrwanie. Ich matka, Ruby Franke, dręczyła dzieci, jednocześnie kreując wizerunek idealnej rodziny na youtube’owym kanale 8 Passengers, obserwowanym przez oszałamiającą liczbę 2,5 miliona subskrybentów. Książka nie tylko odsłania przerażającą prawdę o sharentingu, o toksycznym wpływie niektórych guru parentingowych oraz o nadużyciach, których dopuszczają się influencerzy. Przedstawia także osobistą walkę Shari o wyzwolenie, prawdę i uzdrowienie.

Nieprzeciętna artystka, która rzuciła wyzwanie jednemu z największych malarzy XX wieku. Zdobyła go, gubiąc przy okazji siebie. Paryż, rok 1928. Henriette Theodora Markovitch, córka Francuzki i Chorwata, stara się o przyjęcie do paryskiej Academie des beaux-arts – bezskutecznie. To jednak nie powstrzymuje ambitnej dziewczyny przed rozpoczęciem kariery fotografki. Tak rodzi się Dora Maar, ikona fotografii awangardowej. Jej zdjęcie Portret Ubu staje się sensacją i swoistym manifestem surrealizmu w tej dziedzinie. Dora trafia do środowiska francuskiej bohemy i zaprzyjaźnia się z takimi sławami jak Man Ray, André Breton, Paul Éluard, Jean Cocteau, Lee Miller, Gerda Taro i Robert Capa. Pragnie jednak zbliżyć się do najjaśniejszej gwiazdy środowiska artystycznego – Pabla Picassa. Gdy wreszcie jej się to uda, dojdzie do zderzenia, które wpłynie na bieg historii sztuki. Powieść Dora Maar. Dwa oblicza miłości przybliża postać wybitnej artystki – kogoś więcej niż kochanki i muzy Picassa – która odegrała znaczącą rolę w rozwoju fotografii XX wieku. To również historia miłości dwóch potężnych osobowości artystycznych, pełna euforycznych uniesień i bolesnych upadków. Kobieta zagadka. Awangardowa artystka ze skłonnością do mistycyzmu. Skryta i wyniosła, wrażliwa i w głębi serca nieśmiała. Bettina Storks podąża śladami Dory Maar i opowiada jej losy z rozmachem powieściopisarki. Jak zdolna rysowniczka Henriette Theodora Markovitch przeobraziła się w znakomitą fotografkę Dorę Maar? W jakich okolicznościach poznała, uwiodła i pokochała Pabla Picassa? I dlaczego kochanek nazywał ją „kobietą płaczącą” oraz „maszynką do cierpienia”? „Ktokolwiek spotyka Dorę, ulega czarowi jej okrytej tajemnicą natury, inteligencji, błyskotliwości i magicznej aury, która ją otacza. Paryż cię kocha, ma chère” – zwykł o niej mówić Paul Éluard. Małgorzata Czyńska Bettina Storks składa hołd imponującej kobiecie i artystce, która zbyt długo stała w cieniu geniusza u jej boku. „Münchner Merkur”

Pastuszkowie, gazeciarze, tkaczki – HARÓWKA opowieść o niedawnym dzieciństwie Mali robotnicy fabryk, górnicy, pastuszkowie, uliczni sprzedawcy, pracownicy tkalni, hut, tartaków, opiekunki, służące… Chłopcy i dziewczynki, którzy spędzają większą część doby w dusznych zakładach, na kolanach, w polnym skwarze, często w warunkach zagrażających zdrowiu i życiu. Spotkacie ich na kartach tej książki. Dziś trudno w to uwierzyć, ale jeszcze kilkadziesiąt lat temu w Polsce praca dzieci – w tym zaledwie paroletnich – była na porządku dziennym. Magda Kopeć, historyczka i pisarka, podąża szlakiem losów Jasiów, Stasiów i Janinek – naszych prababć i babć, pradziadków i dziadków. Kreśli obraz życia tych, których głos bywa ledwo słyszalny w źródłach i opracowaniach historycznych – dzieci od kołyski przyuczanych do pracy, wyzyskiwanych za społecznym przyzwoleniem, pozbawionych należytej opieki i troski. Ta opowieść o utraconym dzieciństwie uświadamia, jak rewolucyjne zmiany zaszły na ziemiach polskich za życia zaledwie kilku pokoleń. I przypomina, że postęp cywilizacyjny był okupiony nieludzką pracą milionów małych dorosłych.

David Attenborough, najsłynniejszy przyrodnik świata i legendarny dokumentalista, filmował we wszystkich oceanicznych siedliskach na świecie: od lodowatych zbiorników na biegunach po odległe rafy koralowe. Teraz dzieli się swoimi opowieściami o tych najbardziej tajemniczych zakamarkach planety.Przez ostatnie sto lat udało nam się odkryć i dowiedzieć o oceanach więcej niż w jakimkolwiek innym okresie historii ludzkości. Poznaliśmy stworzenia zamieszkujące najbardziej tajemnicze i najdziksze czeluści, a dzięki nowym technologiom zobaczyliśmy wiele cudów natury. Jednocześnie nasze działania doprowadziły do tak głębokich zmian, że za kolejne sto lat być może będziemy świadkami oceanicznego wymierania.Co możemy zrobić, aby uratować ocean? David Attenborough ma dla nas radę: zajrzyjmy w jego głąb.Ręka do góry, z ręką na sercu: kto wie, czym są namorzyny? Niewiele podniesionych rąk, prawda? A mówimy o jednym z najważniejszych ekosystemów i dla oceanów, i dla ludzkości. Mimo to od wiedzy na jego temat większość z nas oddziela – nomen omen – ocean. David Attenborough i Colin Butfield sprawiają, że oceany stają się nam bliskie niczym staw w ulubionym parku.Szymon Bujalski, dziennikarz dla klimatuDavid Attenborough nie obraziłby się chyba na to porównanie: jest jak wiekowy płetwal, od wielu dekad przemierzający glob. Jego perspektywa na świat – w tym ten podmorski – jest wyjątkowa. Obserwował, jak zmienia się nasze postrzeganie życia mórz i oceanów. Jak udaje nam się zerkać na dno coraz większych głębin. Stawiać kolejne pytania i z odmętów fal wyławiać zdumiewające odpowiedzi. Ta książka przypomina wspólne nurkowanie z wybitnym ekspertem, w ciszy i z szacunkiem dla oceanicznych tajemnic.Adam RobińskiW czasach, gdy wydaje nam się, że poznaliśmy naszą planetę wzdłuż i wszerz, ocean pozostaje wciąż w dużej mierze nieodkrytą białą plamą. Autorzy pokazują nam, że to nie tylko kluczowy element układu klimatycznego czy kuszące potencjałem miejsce pełne drogich surowców, ale także kolebka początków życia i niemal surrealistyczna wizja świata, gdzie doświadczenie grawitacji jest odmienne od tego na lądzie, dźwięk staje się dotykalny w formie fal, światło wielopostaciowe, a czas odczuwany w nieludzkich skalach przez stworzenia, o których istnieniu nawet jeszcze nie wiemy. Bogactwo wiedzy o bogactwie oceanów!Dominika Słowik

Fascynująca podróż w świat medycyny sądowej, gdzie zmarli odsłaniają swoje tajemnice Doktor Philippe Boxho, lekarz medycyny sądowej z trzydziestoletnim doświadczeniem, zaprasza czytelników do odkrycia mrocznych tajników swojej codziennej pracy. Dzieli się autentycznymi historiami z sali sekcyjnej i miejsc zbrodni, udowadniając, że zmarli naprawdę mają głos. Od zaginięć zwłok, przez morderstwa upozorowane na wypadki, po niezwykłe samobójstwa – każda opowieść odsłania złożoność ludzkiej natury i nieprzewidywalność losu. Boxho z humorem i precyzją opisuje przemiany ludzkiego ciała po śmierci, wspomina mężczyznę, który miał nadzieję umrzeć od jednego strzału, a musiał oddać ich… czternaście, i innego, który zamierzał się powiesić, a roztrzaskał sobie czaszkę. Opowiada o pewnym mordercy, który nie powinien był sięgać po alkohol, i o denatce, która potwornie się pociła. Ta książka to nie tylko zbiór intrygujących historii, ale także refleksja nad życiem i śmiercią, pokazująca, że rzeczywistość potrafi być bardziej zaskakująca niż fikcja.

Miejsce zbrodni jest jak scena teatralna – dużo tam rekwizytów. Ważne są nie tylko odciski palców, DNA pozostawione na ciele ofiary czy rzucony niedopałek papierosa. Równie ważny jest ślad psychologiczny, niematerialny dowód tego, co się stało. Dlaczego sprawca zabił w tym właśnie miejscu? Dlaczego zaatakował tę konkretną osobę? Sposób zadawania ran, ułożenie ciała, wybór narzędzia zbrodni – to wszystko ma znaczenie. Mówi nie tylko o sile sprawcy, ale i o jego doświadczeniu w popełnianiu zbrodni, opowiada również o emocjach, jakie mu towarzyszą, i wskazuje na motywy. Profilowanie to składanie wszystkich tych puzzli w jedną całość. Celem jest stworzenie obrazu zabójcy. Profiler jest jak współczesny Sherlock Holmes: rozmawia ze świadkami i z bliskimi ofiary, analizuje miejsce zbrodni, czyta akta sprawy. Dzisiaj kieruje się już nie tylko intuicją jak śledczy w XIX-wiecznym Londynie, ale bazuje na nauce i wiedzy. Urszula Cur, profilerka i psycholożka, opowiada, jak wygląda jej praca, jak bardzo jest żmudna, ale i fascynująca, bo ludzki umysł wciąż pozostaje wielką tajemnicą. Odpowiada na pytania, które nurtują nas od lat: Czy rodzimy się źli, czy to życie pcha nas do zbrodni? Jak seryjni mordercy wybierają swoje ofiary? Dlaczego bite, maltretowane kobiety pozostają w toksycznych związkach?Jak to się stało, że sprawy, którymi żyła cała Polska, pozostają nierozwiązane? Wciąż przecież nie wiemy, kto zabił generała Marka Papałę, nie wiemy też, co stało się z zaginioną Iwoną Wieczorek. Czy zastanawialiście się, jaką traumą jest obcowanie na co dzień z potwornym okrucieństwem i złem w czystej postaci?Tego dowiecie się z tej książki. Bo profilerzy zagłębiają się w najmroczniejsze zakamarki ludzkiej natury, by odkryć prawdę i rozwikłać tajemnice zbrodni.

Jak grzeszni ludzie dokonują świętego wyboru? Poznaj tajemnice Watykanu Żadne wydarzenie na świecie nie wzbudza takiego zainteresowania, jak wybór nowego papieża – konklawe rozpala wyobraźnię i fascynuje. Za murami Kaplicy Sykstyńskiej rozgrywa się rozdarty między ambicją a świętością dramat, który wyłoni nowego duchowego przywódcę ponad miliarda ludzi. Dlaczego przebieg konklawe musi otaczać tak ścisła tajemnica? Co tak naprawdę dzieje się, gdy za kardynałami zamykają się drzwi? I co konklawe ma wspólnego z Bożym Narodzeniem? Hubert Wolf – historyk Kościoła i znawca dziejów Watykanu – odpowiada na najczęściej zadawane pytania dotyczące konklawe. Dlaczego kardynałów trzeba zamknąć na klucz i izolować od całego świata? Kto może zostać wybranym na papieża i na ile jest to sprawa Ducha Świętego? Jak właściwie doszło do tego, że co kilkanaście lat cały świat z zapartym tchem wypatruje białego dymu nad kominem Kaplicy Sykstyńskiej? Autor szuka odpowiedzi w barwnej historii papiestwa. Zabiera czytelników na „synod trupi”, gdy papież Stefan VI kazał wykopać z grobu ciało swojego poprzednika, aby go osądzić. Opowiada o tym, jak przez ponad trzy lata kardynałowie nie byli w stanie wybrać następcy Klemensa IV. Pokazuje, jak zasady wyboru swoich następców zmienili Jan Paweł II i Benedykt XVI. Konklawe to fascynująca opowieść o jedynym rytuale, który łączy politykę, historię i świętość.

Światy mogą się kończyć na różne sposoby. Czasem stary świat przegrywa z modernizacją, szutrowe drogi kapitulują przed asfaltem, a dawne zwyczaje zmiata globalizacja. I nie zawsze jest to złe. Bywa, że Wschód pakuje manatki i rusza na Zachód, ale sił starcza mu tylko na połowę drogi. Albo ludzie odchodzą w poszukiwaniu lepszego losu, za nimi zostają puste miasta i martwe domy. A czasem odwrotnie – boimy się, że koniec świata nadciągnie wraz z tłumami uciekinierów przekraczających nasze granice. Albo kiedy atakuje wirus: nie ochronią nas wtedy celnicy ani opuszczone szlabany. Koniec świata może nadjechać wraz z kolumną czołgów, ogłosić się alarmem przeciwlotniczym. Albo nadejść, kiedy Słowianin zacznie się zastanawiać, czy przypadkiem nie jest Niemcem. To też koniec świata, chociaż w innym sensie. Ziemowit Szczerek wędruje po obrzeżach naszego świata, od Gruzji, Armenii i Górskiego Karabachu, przez Bułgarię, Grecję, Serbię, Chorwację, Czechy i Słowację, po Ukrainę. I patrzy, jak wszystko się zmienia. A tam, gdzie koniec, zawsze jest też początek. Dużo narzekamy na Zachód, bo ma wiele za uszami. Ale to nadal najlepszy z możliwych światów. Przynajmniej dla mnie. Pod wieloma względami. Kocham go. I mam potrzebę go bronić. Tylko zawsze fascynowało mnie pytanie: gdzie kończy się Zachód? Czy na Łabie? Czy na Odrze? Na Bugu, Zbruczu, Dnieprze, za Charkowem? A może jeszcze dalej? Co z krajami, które uparcie na ten Zachód szły? Bo może Zachód kończy się na Kaukazie? I czy Zachód chce w ogóle kończyć się na Kaukazie? A co z jego dziedzictwem? Kolonializm, tak. Ale co, gdy ludzie, którzy walczą z autokracją Chińskiej Republiki Ludowej w niegdyś brytyjskim Hongkongu, wznoszą sztandar swojej dawnej kolonialnej metropolii jako sztandar wolności i demokracji? Zachód to również moja ojczyzna. A ta książka jest o tym, jak przyglądam się jego granicom. Autor

Jeden z najważniejszych na świecie specjalistów od dezinformacji napisał brawurową biografię buntowniczego propagandysty II wojny światowej Seftona Delmera. Delmer, utalentowany dziennikarz, mieszkający wcześniej w Niemczech, uruchomił w Wielkiej Brytanii eksperymentalną stację radiową GS1, która nadawała w III Rzeszy. Zamiast kierować poważne odezwy, tworzył on groteskowe i kabaretowe audycje, uważając, że właściwą odpowiedzią na propagandę Goebbelsa jest… więcej Goebbelsa. Jego celem było podkopanie nazizmu od wewnątrz, poprzez odwrócenie zwykłych obywateli od nazistowskich zwierzchników. Książka Pomerantseva to nie tylko biografia człowieka, który próbował oszukać Hitlera, ale i analiza narzędzi do współczesnej walki informacyjnej z tyranami i dyktatorami.

Agonia frachtowca trwała trzy kwadranse, ostatecznego dzieła zniszczenia żywioł dokonał dwanaście minut po piątej nad ranem. W nocy z 13 na 14 stycznia Bałtyk pochłonął 55 ofiar. Osamotnili żony, osierocili dzieci, pozostawili po sobie pustkę w sercach bliskich i przyjaciół. Cały kraj wstrzymał oddech przytłoczony bólem i rozpaczą rodzin zmarłych. Jednak by ratować interesy armatora rzucono ich na pożarcie – w Izbie Morskiej ustalono, że zawinił kapitan, który źle manewrował statkiem i za późno wzywał pomocy, a także marynarze, którzy byli niekompetentni i mieli na uwadze wyłącznie swoje dobro. Nikt nie mówił o tym, o czym powinno się głośno krzyczeć: o fatalnym stanie Heweliusza, złej stateczności, rozsypującej się przekładni i psujących się co i rusz silnikach. Lista błędów i nieprawidłowości była tak obszerna, że dziwić może jedynie fakt, że statek tak długo utrzymywał się na falach. Niniejsza książka jest „reportażem fabularyzowanym”. Opisane w niej wydarzenia są oparte na faktach, jednak niektóre przedstawione w niej sytuacje i zdarzenia nie miały tak naprawdę miejsca, są jedynie autorską wizją tego, jak mogło być.

O ŚMIERCI Z PROFESJONALISTAMI Jak to jest odprowadzać dusze w zaświaty? Być lekarzem odpowiadającym na pytania, które najlepiej, gdyby nigdy nie padły? Albo trzymać za rękę osobę, która lada dzień odejdzie ze świata żywych? Anna Matusiak przeprowadziła szczere rozmowy z ludźmi, których praca w sposób fizyczny lub duchowy jest związana z umieraniem. Na trudne, budzące lęk i szokujące pytania odpowiedzieli m.in. medium, właściciel zakładu pogrzebowego, ksiądz, negocjator policyjny, psycholożka w hospicjum, archeolog sądowy i tarocista. Śmierć dotyczy każdego z nas, dlatego dobrze o niej rozmawiać. Zebrane w tej książce wywiady pomagają złamać tabu otaczające ten temat i oswoić lęk przed odchodzeniem. Uczą także, jak pełniej i piękniej żyć. ANNA MATUSIAK Dziennikarka i autorka wielu poczytnych książek. Absolwentka filologii polskiej i teatrologii na Uniwersytecie Wrocławskim. Suicydolog, studentka psychologii, lektorka, specjalistka ds. PR, wykładowczyni dziennikarstwa, trenerka wystąpień publicznych. Pracuje z kobietami nad odwagą w dążeniu do nowego ja. Wraz z mężem prowadzi Studio Syta. Prywatnie mama wspaniałego Maksymiliana. Czasami widzę, jak dusze krążą od jednej osoby do drugiej, przytulają się, siadają obok. Sama miałam taką sytuację podczas pogrzebu mojego męża. MEDIUM Dzieci zazwyczaj umierają spokojniej. U dorosłych często pojawia się coś, co nazwałbym targowaniem się z Bogiem. KAPELAN SZPITALNY Ratowałem trzydzieści, może nawet czterdzieści istnień rocznie, a nie byłem w stanie uratować kogoś z najbliższej rodziny. Dlatego zawsze powtarzam, jak ważne jest, by siadać do wspólnego stołu… NEGOCJATOR POLICYJNY Kiedy widzimy kości w ubraniu, które wygląda na współczesne – z metką ze sklepu, do którego sami chadzamy – staje się to bardziej realne, bliższe. ARCHEOLOG SĄDOWY

SZKOŁA * OSIEDLE * IMPREZA PIEKŁO JEST NA WYCIĄGNIĘCIE RĘKI TWOJEGO DZIECKA W Polsce po narkotyki sięgają coraz młodsze dzieci. TO NIE FIKCJA. W poradniach odwykowych pojawiają się już nawet 10-12-latki. Do jednego z warszawskich szpitali codziennie trafia jedno lub dwoje dzieci po przedawkowaniu, próbie samobójczej. A to przecież tylko jeden z wielu. Nowe czasy to też nowe możliwości. A przede wszystkim dostępność. Wszystko jest na wyciągnięcie ręki, do ogarnięcia przez internet. NA KLIK. SKUP. SPRZEDAŻ. DOSTAWA. Na imprezie, osiedlu, w szkole. W samotności niby-bezpiecznego dziecięcego pokoju. Eksperci, z którymi również rozmawiają autorzy, zgodnie twierdzą: nie sama inicjacja jest tragedią. Koniec świata zaczyna się dużo wcześniej: gdy gubimy się z naszymi dziećmi nawzajem. KSIĄŻKA O NARKOTYCZNEJ PANDEMII WŚRÓD NASZYCH DZIECI I MŁODZIEŻY, KTÓRA NISZCZY CAŁE RODZINY. O tym, jak rozpoznać, że dziecko sięga po narkotyki. O byciu rodzicem uzależnionego nastolatka, który wynosi z domu wszystkie rzeczy, by dalej ćpać. O rodzicach, którzy kryją swoje dzieci, bo tak jest łatwiej. O gehennie odwyków. O niekończącym się strachu, ciągłej kontroli. Niedopasowaniu i odrzuceniu. To reportaż, który otwiera oczy na świat naszych dzieci, o którym często nie mamy pojęcia. Dla niektórych z nich świat bez narkotyków po prostu nie jest fajny. Nieliczni wracają z tej podróży.

Jedna z najgłośniejszych spraw kryminalnych ostatnich lat w USA. Zekranizowana przez Netflix w serialu dokumentalnym „Skandal w Karolinie Południowej: Kto zabił Paula i Maggie Murdaugh” oraz HBO w miniserialu „Low Country: Dynastia Murdaugh”. 7 czerwca 2021 roku wpływowy prawnik Alex Murdaugh odkrył ciała swojej żony Maggie i syna Paula na terenie ich tysiącakrowego majątku myśliwskiego. Zaledwie kilka miesięcy później samego Alexa znaleziono postrzelonego w głowę na poboczu lokalnej drogi. W toku śledztwa wyszły na jaw mroczne sekrety dynastii prawniczej. Gdy ujawniono setki oszustw finansowych i powiązano z Murdaughami kilka podejrzanych zgonów, wyłonił się nowy portret Alexa Murdaugha – zdesperowanego człowieka na skraju ruiny, który zrobiłby wszystko, nawet zaplanował własną śmierć, aby uratować reputację rodziny. Nominacja do Nagrody Edgara 2024

Każdy rodzic boi się o swoje dziecko. Żaden nie wyobraża sobie ostatniego pożegnania. Ale kiedy najtrudniejsze jest blisko, największym wsparciem mogą być opowieści tych, którzy przeszli podobną drogę i… przetrwali. Kiedy umiera młody człowiek, wali się świat, bo jego porządek zostaje zaburzony. Dorota Groyecka opowiada o momencie tego zaburzenia. Historie, które nie powinny były się wydarzyć, historie rodziców i rodzin po stracie. A także tych, którzy towarzyszą w śmierci i żałobie z wyboru, mądrze i z wrażliwością. „KRWINKI” to wyjątkowa książka o godzeniu się z odchodzeniem oraz niegasnącej nadziei. Ten przejmujący zbiór ludzkich historii z wrażliwością i reporterską rzetelnością dotyka istoty najbardziej granicznego doświadczenia w życiu. "Nie bój się, czytelniku, bo chociaż ta książka boli, to jednocześnie niesie pocieszenie. Ostrzegam jednak, że podczas lektury mogą być potrzebne chusteczki, bo Dorota Groyecka wzięła na tapet najtrudniejszy z możliwych tematów. W kilkudziesięciu historiach opisuje strach, rozpacz, wyparcie, żałobę, ale i nadzieję. „Krwinki” powinny być lekturą obowiązkową dla każdego." Magdalena Grzebałkowska

Ta książka powstawała w drodze – w schroniskach i barach, w cieniu drzew i chwilach przerw u studni. Jest zapisem podróży do Santiago de Compostela. Nie jest książką o religii, choć trudno nie otrzeć się o Absolut na szlaku, którym od tysiąca lat podążają pokutnicy. To opowieść o wydeptywaniu własnej drogi w świecie, który nie wierzy w Boga, ale ufa horoskopom, jodze i ceremoniom kakao. Grzegorz Kapla spotyka na Camino wierzących i takich, co idą dla sportu. Niektórzy dźwigają ze sobą jakieś prośby albo wdzięczność, idą przeżyć przygodę, schudnąć, poznać kogoś, zapomnieć o kimś lub odnaleźć samego siebie. J.W. Goethe pisał, że Droga św. Jakuba „zbudowała europejską wspólnotę”, a w 1987 roku, kiedy Rada Europy stworzyła kategorię Europejskiego Szlaku Kulturowego, Camino uzyskała ten zaszczytny tytuł jako pierwsza. Ci, którzy nią szli, mówią, że nauczyli się czytać znaki. Czasami, że dała im to, czego potrzebowali. Jeśli byliście już w drodze do Santiago, odnajdziecie tu własne ślady. Jeśli nie, to dobry sposób, by wreszcie wyruszyć.

Bestseller „New YorkTimesa” i „Sunday Timesa” Mężczyźni z klanu Kennedych tworzyli historię Ameryki, ciesząc się szacunkiem i uwielbieniem. W ich legendzie nie znalazło się jednak miejsca dla kobiet, których życie bezpowrotnie zniszczyli. Losy trzynastu kobiet – ofiar Kennedych Czy Marilyn Monroe spotkałby tak tragiczny koniec, gdyby na jej drodze nie stanęli bracia Kennedy? Jak to możliwe, że senator Ted Kennedy uniknął odpowiedzialności za śmierć Mary Jo Kopechne, którą pozostawił w tonącym wraku samochodu? Czym naraziła się ojcu Rosemary Kennedy, że kazał poddać ją zabiegowi lobotomii i przez całe życie ukrywać przed światem? Czemu żona Roberta F. Kennedy’ego jr., obecnego sekretarza zdrowia prezydenta Trumpa, popełniła samobójstwo? I co miała w sobie Jackie Kennedy, że udało się jej odnaleźć własną drogę? Maureen Callahan nie boi się pytać o ciemną stronę dziejów jednej z najpotężniejszych dynastii Ameryki kojarzonej nie tylko ze splendorem i władzą, ale także uczciwością. Za tą fasadą skrywa się jednak mroczna prawda – powtarzany w kolejnych pokoleniach schemat znęcania się nad kobietami. Dziedzictwem Kennedych są zarówno polityczne sukcesy, jak i przemoc, gwałty i morderstwa. Nie pytaj to fascynujące spojrzenie na zbrodnie, jakich wobec kobiet dopuszczają się uprzywilejowani mężczyźni napędzani władzą i poczuciem bezkarności. Rodzina Kennedych – otoczona kultem, wykreowana na idoli i politycznych geniuszy – tym razem pokazana w nowym i niezbyt pozytywnym świetle. To opowieść o kobietach, które padły ich ofiarą – oszukanych, złamanych, ukaranych za to, że nie pasowały do idealnego obrazka. Prawda bywa brudna, ale warto ją poznać, zanim postawi się zdjęcie JFK na biurku. Karolina Korwin Piotrowska Aktualne przypomnienie o niebezpieczeństwach, jakie niesie za sobą męska żądza władzy. „The Observer” Ostre spojrzenie na nadużycia nie tylko Johna F. Kennedy’ego, ale także mężczyzn z trzech pokoleń rodu Kennedych. „The Washington Post” Wstrząsająca demaskacja. „The Guardian” Jeśli szukasz reportażu, który czyta się niczym wciągający thriller polityczny, to jest książka dla ciebie. „Glamour” Pouczająca i pełna pikantnych szczegółów historia jednej z najsłynniejszych rodzin Ameryki. „Kirkus Review” Maureen Callahan to nagradzana dziennikarka śledcza i autorka bestsellera Drapieżnik. Prawdziwa historia najbardziej nieuchwytnego mordercy XXI wieku. Publikowała na łamach „Vanity Fair”, „The New York Post” i „Daily Mail”. Mieszka w Nowym Jorku.

Matki, które opuszczają swoje dzieci, to temat tabu. Takie kobiety zostają natychmiast osądzone – jako wyrodne, zimne, egoistyczne. Rzadko przyjmujemy do wiadomości, że ta dramatyczna decyzja może nie być tylko indywidualnym wyborem, lecz wypadkową różnych społecznych okoliczności i oczekiwań. Reportaż Marty Wroniszewskiej nie opowiada więc o „złych kobietach”. To przede wszystkim opowieść o rodzinie, której nie udało się przetrwać. O partnerstwie, które nie działa. O wypaleniu rodzicielskim, które dopada coraz więcej osób. To także historie tych, którzy zostali: dzieci próbujących zrozumieć wybory matek, ojców nieprzygotowanych do przejęcia ich roli czy babć, które nagle musiały zastąpić oboje rodziców.   Chciałabym uniknąć oceny wyborów moich bohaterów, bo osądzanie innych nierzadko przychodzi nam zbyt łatwo. Nie siedzimy w cudzej skórze, nie słyszymy myśli, nie przeżyliśmy tego samego, co oni, nie znamy ich doświadczeń, lęków i ograniczeń. I choć spoglądanie z zewnątrz na cudze życie daje oczywiście swego rodzaju szerszy obraz, nigdy nie jest to obraz kompletny. Pisanie o kobietach, które odchodzą od swoich dzieci, nie jest zatem zaproszeniem do palenia ich na stosie. Jest zaproszeniem do zauważenia zjawiska i do dyskusji o równouprawnieniu płci. Ale także o funkcjonowania naszych rodzin i w tym kontekście również szerzej – o braku kompetencji rodzicielskich, przemocy i braku równości w związkach, używkach, chorobach. I przede wszystkim o samotności matek pozostających często bez wsparcia i pomocy nie tylko najbliższych, ale także systemu pomocy społecznej. Autorka