Mein Gott, jak pięknie

W maju 1787 roku do portu w Swinemünde przybija statek z sekretnym ładunkiem. Chwilę później szyper Winfried Koschke zdradza pierwsze oznaki obłędu. Krótko po powrocie ze swojej wielkiej podróży do Ameryki Południowej słynny Alexander von Humboldt staje na szczycie Rosengarten i mówi, że roztacza się przed nim jeden z trzech najpiękniejszych widoków na świecie.
To nie jest reportaż. To na poły fabularyzowana, na poły dokumentalna opowieść, której głównym bohaterem jest pejzaż. Przemierzając rowerem tereny wschodnich prowincji Prus nazwanych później Ziemiami Odzyskanymi, autor podąża śladami ludzi, którzy – ogarnięci wizją postępu – włączyli się w rewolucję przemysłową, stopniowo przekształcając otaczający ich świat. Część tej historii rozgrywa się nad Odrą – pierwszą uregulowaną wielką rzeką w Europie; część w prakwickich lasach, w których zmagający się z własnymi demonami cesarz Wilhelm II wytępił populację jeleni.
Springer przygląda się pejzażowi tak, jak patrzyli na niego dziewiętnastowieczni litografowie, budowniczy pruskiej kolei czy ojciec polskiej fotografii Jan Bułhak. W ten sposób próbuje zrozumieć, skąd w nim to trudne do zignorowania przeczucie, że kiedyś już w tym miejscu był.



Kontynuacją tej opowieści jest pieczołowite śledzenie każdego kroku Springer'a w jego podróży przez historyczne rejony wschodnich Prus. Nie jest to tylko zwykłe zwiedzanie miejsc, to raczej duchowe doświadczenie, w którym autor zanurza się w tajemnicach przeszłości. Dowiadujemy się o rzemieślnikach, którzy przemienili krajobraz przez swój wkład w rewolucję przemysłową. Wynalazcy, inżynierowie, artysty - wszyscy oni zmienili krajobraz dając początek nowemu wiekowi.

Opowieść o statek w Swinemünde, który przypłynął z nieznanym ładunkiem, a jego szyper Winfried Koschke, który później pokazał pierwsze oznaki obłędu, to tylko jeden z wielu przykładów na to, jak autora fascynują tajemnice, które kryją te tereny. W tle opowieści przeplatają się losy wielkich postaci jak Alexander von Humboldt, który po powrocie z wyprawy do Ameryki Południowej, staje na szczycie Rosengarten i mówi, że to jeden z trzech najpiękniejszych widoków na świecie.

Również rzeka Odra, pierwsza uregulowana wielka rzeka w Europie, pełni ważną rolę w tym procesie badawczym, podobnie jak prakwickie lasy, gdzie cesarz Wilhelm II, zmagając się z własnymi demonami, wytępił populację jeleni.

Inspiracją dla tego dzieła byli także tacy artyści jak dziewiętnastowieczni litografowie, budowniczy pruskiej kolei czy ojciec polskiej fotografii Jan Bułhak. Ich spojrzenie na krajobraz, ich sposób postrzegania i interpretowania świata był kluczowy dla tego, jak Springer interpretuje i odczytuje krajobrazy Ziem Odzyskanych.

Wszystko to sprawia, że powieść staje się prawdziwym podręcznikiem do zrozumienia tych ziem, ich historii i ludzi, którzy je zamieszkiwali. To próba zrozumienia, skąd w nim to trudne do zignorowania przeczucie, że kiedyś już w tym miejscu był.