Najdalsze Kresy Ostatnie polskie lata Sławomir Koper, Tomasz Stańczyk Książka

Skandale towarzyskie i obyczajowe towarzyszyły ludzkości od zawsze, bez względu na epokę i panujący ustrój. Czasy PRL-u również nie były od nich wolne. Mimo, że nie znaliśmy wtedy internetu i tabloidów, informacje o kolejnych wybrykach ówczesnych celebrytów szeroko rozchodziły się po kraju i były żywo komentowane w biurach, kawiarniach, zakładach pracy.      Kobiety, literatura i alkohol – Marek Hłasko     Polak, katolik, komunista, alkoholik – Władysław Broniewski     Jazz, sport i kolorowe skarpetki – Leopold Tyrmand     Król życia – Wojciech Frykowski     Zniszczyć samego siebie – Rafał Wojaczek     Celebryci outsiderzy – Jan Himilsbach i Zdzisław Maklakiewicz     Uwodziciel, złodziej i gwałciciel – Jerzy Kalibabka     Najsłynniejszy rabuś i spryciarz PRL-u – Zdzisław Najmrodzki Osiem biografii kultowych postaci PRL-u, otoczonych nimbem towarzyskiej sławy za życia, i legendą – często narastającą jak kula śniegowa – po śmierci. Część z nich umiejętnie kreowała swój wizerunek albo poprzez bohaterów swoich książek, którzy stanowili ich alter ego (Hłasko) albo bezpośrednio poprzez wspomnienia (Tyrmand). Swoją inność topili w alkoholu, pogrążali się w autodestrukcji, popadali w konflikty z prawem. Skandaliści epoki PRL-u zdecydowanie odróżniali się od skandalistów dzisiejszych, byli to bowiem ludzie należący najczęściej do elity kulturalnej kraju. Nie mieli na celu wywoływania sensacji, stanowiły one raczej efekt uboczny ich działalności artystycznej. Zresztą czy dzisiejsi celebryci mogą się równać z Broniewskim, Hłaską lub Tyrmandem? A ekscesy obecnych bohaterów tabloidów – z fantazją Wojciecha Frykowskiego czy obsesyjną autodestrukcją Rafała Wojaczka? SŁAWOMIR KOPER

Gombrowicz, Witkacy, Miłosz, Iwaszkiewicz, Mrożek czy Boy-Żeleński to pisarze, których zna każdy, a przynajmniej tak się wszystkim wydaje. Istniały jednak osoby, które znały ich naprawdę, były blisko i stawiały czoła wszelkim ludzkim słabościom wielkich artystów. Żony. Ta książka jest nie tylko wspaniałą biografią wybitnych polskich literatów, ale także opowieścią o ich partnerkach. Te wyjątkowe kobiety dbały o sprawy prozaiczne i mierzyły się z problemami codzienności, nierzadko pełniąc rolę muzy, doradcy, a niekiedy również pierwszego krytyka. Dodatkowo dźwigały brzemię niełatwego życia z wybitnymi artystami, u których lęki, niemoc twórcza, stres, a w konsekwencji załamania nerwowe czy walka z uzależnieniami nie były rzadkością. To, że żyły w cieniu swoich sławnych mężów nie oznacza jednak, że nie wywarły wpływu na ich najważniejsze decyzje i samą twórczość. Wręcz przeciwnie – współtworzyły nie tylko życie małżeńskie, ale też sztukę.Nowe wydanie książki Sławomira Kopra, uaktualnione i poszerzone.

Toskania. Sama nazwa wywołuje skojarzenia z fantastycznymi krajobrazami i dziełami sztuki zgromadzonymi w zachwycających kościołach i galeriach. Ponad jedna trzecia najważniejszych zabytków z terenu Włoch znajduje się właśnie w Toskanii.Do tego - rewelacyjna kuchnia, która sprawia, że kraina ta wydaje się przedsionkiem raju. Stale powstają filmy i książki, których akcja osadzona jest w toskańskich dekoracjach.Niezwykła Toskania  powstała jako pokłosie dwudziestu lat wypraw Sławomira Kopra do tej bajecznej krainy. Autor każdego roku spędzał tydzień w innym mieście by spokojnie poznać okolicę i  przekazać czytelnikowi jak najwięcej barw, smaków i zapachów Toskanii. Florencja - krwawe dni stolicy Toskanii Pani Walewska na Elbie - babie lato cesarza Bonaparte Siena - nieśmiertelne palio i przepyszne Gnocchi con polloMedyceusze - mecenasi i żonobójcy Lukka – ukochane miasto Pucciniego i Antipasti ToscaniTajemniczy świat Etrusków - Orvieto, Chiusi, FiesoleŚladami niesfornego mnicha i jego syna - Florencja, Prato, SpoletoPiza - śniadanie po włosku w cieniu Krzywej WieżySan Gimignano - Manhattan średniowieczaSamochodem przez wzgórza Toskanii - Piza, Pistoia, Chiusure, VinciWódz Maximus i jego toskańska posiadłość, czyli Toskania i film- Cortona, Lucignano, Montepulciano, Pienza, Arezzo i  VolterraWiosną 2020 roku, gdy wybuchła światowa pandemia, zostałem jak wszyscy Polacy zamknięty w domu. Czytelnie i biblioteki nie funkcjonowały, odwołano spotkania autorskie, nie nagrywałem programów internetowych. Chcąc oderwać się od rzeczywistości zacząłem pisać tę książkę. Właśnie wtedy wydano pierwsze pozycje z cyklu reportaży historycznych („seria z walizką”), które zostały bardzo ciepło przyjęte przez Czytelników.Przyznam się, że nad żadną książka tak długo nie pracowałem. Wydawca zostawił mi praktycznie wolną rękę, wiedząc, że jest to pozycja zupełnie odmienna od innych. To moja wizja Toskanii w której zakochałem się od pierwszego pobytu i mam nadzieję, ze chociaż część tej fascynacji udało mi się przelać na papier.To moja najlepsza książkaSŁAWOMIR KOPER

Ostatnie siedemdziesiąt lat udowadnia, że Polska może istnieć bez Kresów, ale polska dusza mocno straciła na tej separacji. Po rynkowym sukcesie „Ostatnich lat polskiego Lwowa” i „Ostatnich lat polskiego Wilna” oddajemy do Państwa rąk tom poświęcony mniejszym ośrodkom kresowym. Znajdą tu Państwo egzotykę, wielkie miłości, skandale, celebrytów, a nawet walkę wywiadów. Znani popularyzatorzy historii Sławomir Koper i Tomasz Stańczyk udowadniają po raz kolejny, że magię miejsc, urodę przyrody, słynną otwartość mieszkańców i legendę Kresów można przełożyć na język zrozumiały dla współczesnego pokolenia. • Bandyci, którzy zostali premierami. Wielki napad na pociąg w Bezdanach • Polski Teksas. Borysław i gorączka naftowa • Młodość marszałka Śmigłego w Brzeżanach • Ciche Grodno nie znosi skandalistki Elizy Orzeszkowej • Polska Amazonia. Bajeczne rozlewiska Polesia • Kresowa Reduta Juliusza Osterwy • Co robił rezydent angielskiego wywiadu Carton de Viart w dawidgródeckiej Ordynacji • Druskienniki i Truskawiec – najsłynniejsze uzdrowiska Rzeczpospolitej • Kresowa kraina Półksiężyca. W świecie Karaimów i Tatarów • Pani na Hruszowej – niezwykłe losy Marii Rodziewiczównej • Polski ryż i pomarańcze. Tropiki nad Dniestrem. Zaleszczyki • Kuty. Zachwycająca stolica polskich Ormian. • Marszałek i piękna lekarka. Piłsudski i Eugenia Lewicka. • Nie tylko dla grubasów. Lecznica doktora Tarnawskiego • Czarna karta pogranicznej krainy. Bereza Kartuska • Kresowa bandera wojenna. Z dziejów flotylli pińskiej • Nie chciał doczekać „Szewców”. Ostatnie dni Stanisława Ignacego Witkiewicza. • Bohaterska obrona Grodna w 1939 r. • Odyseja Korpusu Ochrony Pogranicza • Ostatnia szansa Września. Przedmoście rumuńskie • Kres Kresów – zmiany granic wschodnich Polski w latach 1944 – 1951.

Epoka Polski Ludowej to czas ożywionej działalności szpiegowskiej – sukcesy i porażki wywiadu oraz kontrwywiadu, agenci obcych służb, szpiegostwo militarne i przemysłowe. Czym naprawdę zajmowali się Ryszard Kukliński, Marian Zacharski, Tomasz Turowski i Jerzy Pawłowski? Jak wyglądała zimnowojenna wymiana szpiegów na berlińskim moście Glienicke? Co oznaczało słowo „wtórnik” i w jaki sposób tworzono fałszywe tożsamości? Na czym polegała słynna operacja o kryptonimie Żelazo? Jak potoczyły się losy tych, którzy zrezygnowali ze współpracy z wywiadem PRL-u? Czy szpiedzy wiedli luksusowe życie, jakie znamy z filmów o Jamesie Bondzie? Czy wywiad naprawdę nie wybacza zdrady i z premedytacją eliminuje byłych agentów ku przestrodze pozostałym? O brawurowych akcjach, tajemniczym i brutalnym świecie zdecydowanych na wszystko mężczyzn oraz pięknych i niebezpiecznych kobiet opowiada wytrawny znawca PRL-u Sławomir Koper.

Zmiany polityczne po II wojnie światowej na zawsze odcięły ziemie ukraińskie od Polski, a po przesiedleniach nasz kraj uzyskał kształt zbliżony do granic etnicznych. Dziś nikt nie myśli o rewindykacji Lwowa czy Krzemieńca, ale sentyment pozostał. Nie można wymazać dorobku cywilizacyjnego polskich miast i dworów Ukrainy. Tę ziemię nasi rodacy kochali, za jej obronę płacili własną krwią. Podróż po Ukrainie, to wędrówka śladami polskości, reliktami naszej przeszłości, kościołów, zamków i dworów. I chociaż miasta, wsie i ulice noszą często już inne nazwy, a władze sowieckie uczyniły wiele, aby zatrzeć ślady naszej kultury, to nie udało się zniszczyć kilkuset lat polskiej tradycji. „Żaden uczeń Polak nie mówił do drugiego jak tylko po polsku – wspominał Józef Burczak- Abramowicz. – Czuliśmy się gospodarzami tej ziemi, a kulturą i inteligencją imponowaliśmy otoczeniu. Zamożność Polaków też uderzała w oczy, a Polacy w wolnych zawodach, adwokaci przede wszystkim, to świetni mówcy, mający duże wzięcie” Wyjechałem z Krymu w poniedziałek, 30 września 2013 roku. Dwa miesiące później wybuchły starcia na Euromajdanie, a pod koniec zimy Krym został zaanektowany przez Rosję. Nie sądziłem, że wydarzenia potoczą się tak szybko. Wygląda na to, że moja wizyta na Półwyspie Krymskim będzie mi musiała wystarczyć na wiele lat… SŁAWOMIR KOPER • Ostatnie lato na ukraińskim Krymie • Śladami bohaterów Ogniem i mieczem. Na kozackiej Siczy (Chortyca w Zaporożu) • Borysław – energetyczna stolica polskiej nafty i Truskawiec – słynne a senne uzdrowisko • Samochodem przez Dzikie Pola • Ołyka. Radziwiłłowskie ostatki • Kamieniec Podolski. Najsłynniejsza twierdza Rzeczpospolitej. • Szlakami Wołynia. Ateny Krzemienieckie nad Ikwą • Kiedy „heroina” oznaczało jeszcze bohaterkę. Dzielne damy kresowe: Anna Dorota Chrzanowska i Teofila Chmielecka. • Halicz czyli „Królestwo Golizny i Głodomerii”… • Pisz pan na Berdyczów! • Sadyk Pasza, Mickiewicz i Żydowski Legion • Sześć wieków wspólnej historii. Matka Boża Częstochowska z Bełza • Symferopol. Nutria w sosie piwnym i Sonety krymskie • Legendarne schody Odessy. Eisenstein i Machulski Oglądałem przez lornetkę odległą groblę oddzielające zatokę od Morza Azowskiego. –Tam dalej, za wodą, to już Rosja? – zapytałem jednego z mieszkańców Mariupola, gdy przechodzili obok mnie wracając do samochodów. Spojrzał na mnie zaskoczony i spokojnie odparł wzruszając ramionami: – Tu też jest Rosja.

„Wielkie Księstwo Litewskie. Podróż po bliskich Kresach” - Sławomir Koper Sławomir Koper Wielkie Księstwo Litewskie Podróż po bliskich Kresach Wielkie Księstwo Litewskie to nie tylko Litwa. Terytorium dawnego Wielkiego Księstwa Litewskiego rozciąga się na terenach dzisiejszej Litwy i Białorusi. Każde z tych Państw z dumą odnosi się do spuścizny największego organizmu politycznego Europy. Na ziemiach litewskich pozostały dawne stolice Księstwa; Wilno, Kowno i Troki, Białorusini remontują po swojemu siedziby dawnych rodów magnackich i przypominają, że najważniejsze dokumenty Wielkiego Księstwa zostały spisane nie w litewskim ale w ruskim języku. Wielkie Księstwo Litewskie. Wyprawa do bliskich Kresów nie jest kontynuacją cyklu kresowego, a raczej jego uzupełnieniem. Od serii kresowej różni ją przede wszystkim narracja - to zapis współczesnych podróży, wywiadów i rozmów. Zestawia losy dawnego Wielkiego Księstwa Litewskiego z dzisiejszą rzeczywistością. Opowiadam o współczesności Litwy i Białorusi, o śladach polskości i wielkości na tych ziemiach, przypominając dawną chwałę Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Odwiedzając dawne magnackie siedziby wielkich rodów książęcych, nie zapominam o kosztowaniu specjałów kuchni białoruskiej i litewskiej. A przejazd przez granicę i podróż drogami Republiki Białorusi to swoiste deja vu filmów Barei. Sławomir Koper * Jak wjechać do państwa Łukaszenki, czyli problemy z wizą. * Białoruska kuchnia i piwo * Brześć i unia brzeska oraz niesławny proces brzeski * Grodno Batorego, Tyzenhauza, Orzeszkowej i Nałkowskiej * Samochodem po białoruskich drogach * Kąpiel w Świtezi - śladami wielkiej miłości wieszcza * Wymarłe polskie wsie na Białorusi * Radziwiłłowie. Bohaterowie czy zdrajcy? (Kiejdany, Taurogi, Szawle, Teszle). Góra Krzyży. * Ostatni taki Kmicic - Bułak Bułatowicz * Kowno, najbardziej litewskie z miast (Mickiewicz, klasztor w Pożajściu) * Prohibicja po litewsku i świńskie uszy z grochem * Kaziuki i śledzie z grzybami * Śladami Marszałka na Wileńszczyźnie (Druskienniki, Bezdany, Pikieliszki) * Wilno po polsku, Troki i Karaimi.

„Zbrodnie z namiętności” - Sławomir Koper Wielkie uczucia – miłość, zazdrość, nienawiść. On, ona i ten trzeci. Obsesja i zemsta. Celebryci, bogacze i biedacy. Połączyła ich zbrodnia z namiętności. • Piękna aktorka i porywczy huzar. Maria Wisnowska – femme fatale, która prowokowała kochanków i śmierć • Morderstwo, świętokradztwo i skandal na Jasnej Górze. Czy główny sprawca był tajnym współpracownikiem rosyjskiej Ochrany? • Jeśli mnie nie pokochasz, zginiemy oboje. Żona Stanisława Przybyszewskiego – Dagny, zakochani w niej mężczyźni i tragiczny finał nieszczęśliwej miłości • Groźby, przemoc i strzały za kulisami warszawskiego kabaretu. Śmierć Igi Korczyńskiej, koleżanki Hanki Ordonówny • Przez biedę i miłość ku zbrodni. Kochankowie, którzy chcieli razem zawisnąć na szubienicy • Tajemnica romansu i śmierci Andrzeja Zauchy. Podwójne morderstwo, które wstrząsnęło Krakowem

Zbeletryzowana historia najsłynniejszego kawalerzysty wojny polsko-bolszewickiej. Major Feliks Jaworski stał na czele partyzanckiego oddziału, który bronił polskich dworów na Kresach, nie cofając się przed najbardziej bezwzględnymi metodami. Zawsze w pierwszym szeregu, niemal z każdego starcia z wrogiem wychodził ranny, ale to nie hamowało jego zapału. O odwadze majora opowiadano legendy, a jego męski czar sprawiał, że panie mdlały na jego widok. Jaworski także nie był obojętny na kobiece wdzięki, a jego szlak bojowy znaczyły nie tylko spalone wsie zbuntowanego chłopstwa i mogiły ich mieszkańców, ale też złamane serca zakochanych w nim kobiet.

Sławomir Koper PRL po godzinach Celebryci, luksusy, obyczaje Czy tego chcemy, czy nie, Polska Ludowa to część historii naszego kraju. Mimo że sklepowe półki świeciły wtedy pustkami, tamten czas dla wielu z nas oznaczał po prostu młodość – beztroską zabawę, szalone eskapady, a przede wszystkim pierwszą miłość. PRL po godzinach Sławomira Kopra to kalejdoskop niezapomnianych postaci, wydarzeń, anegdot, kultowych filmów i zjawisk: komedie Stanisława Barei, saturator, Kolorowe jarmarki, autostop, Trubadurzy, 07, zgłoś się, sklepy Peweksu, Wakacje z duchami, wczasy zakładowe, Augustowskie noce, pańska skórka, Wojna domowa, festiwale w Opolu, Sopocie i Kołobrzegu, Sonda i Teleranek, amanci, wodzireje i kaowcy... Dzięki tej książce niektórzy z nas wyruszą w sentymentalną podróż, a inni będą mieli okazję się przekonać, że szary PRL jakby na przekór mienił się feerią barw. Sławomir Koper Najpopularniejszy pisarz historyczny w Polsce. Autor setek artykułów i ponad siedemdziesięciu książek, m.in. Kobiety w życiu Mickiewicza, Tajemnice marszałka Śmigłego-Rydza, Miłość w Powstaniu Warszawskim, Polscy terroryści i zamachowcy (w sumie ponad milion sprzedanych egzemplarzy!). Jego książki wielokrotnie trafiały na listy bestsellerów (Życie artystek w PRL – nominacja do Bestsellerów Empiku, Chorwacja. Przewodnik historyczny – książka miesiąca „Magazynu Literackiego KSIĄŻKI”). Ekspert radiowy i telewizyjny, autor scenariuszy seriali dokumentalnych (Polscy szpiedzy), konsultant historyczny (musical Piloci). Za popularyzację historii w społeczeństwie otrzymał Srebrny Krzyż Zasługi i medal Zasłużony dla Kultury Polskiej. Fragment Krystyna Loska pełniła sylwestrowy dyżur wspólnie z Józefem Kopaczem, wchodzili na antenę co pewien czas, następnie emisję przełączano na program ogólnopolski. Kadrowano ich wówczas od pasa w górę, zatem Kopacz założył do marynarki dżinsy, a Loska do sukni wieczorowej wygodne kapcie z różowym puszkiem. Jeszcze przed północą wielokrotnie ćwiczyli scenę toastu noworocznego i ostatecznie w studiu zabrakło szampana. Nie byłoby to problemem, gdyby nie fakt, że szampana pił także kamerzysta, który w najważniejszej chwili się zdrzemnął. (…) Widzowie dostrzegli więc kapcie i do ośrodka telewizyjnego nadesłano wiele listów z zapytaniem, dlaczego spikerom kupiono marynarki i sukienki, ale poskąpiono na spodnie i buty. W efekcie Loska i Kopacz zostali wezwani do dyrekcji, gdzie wręczono im po tysiąc złotych, aby sobie „kupili to, czego im z ubrania brakuje”.

Przeboje PRL Sławomir Koper, Marek Sierocki Od „Cała sala śpiewa z nami” przez „Dziwny jest ten świat” po „Józek, nie daruję ci tej nocy!” W PRL-u bawiono się głównie na potańcówkach i prywatkach. Jakie utwory muzyczne można było wtedy usłyszeć? Niektóre piosenki stały się prawdziwymi hitami tamtych lat i nie schodziły z radiowej anteny. Czy znasz je i pamiętasz? Które są popularne do dziś? Muzyczna podróż sentymentalna, w którą zabiorą nas wspaniali przewodnicy: najpopularniejszy pisarz historyczny Sławomir Koper oraz Marek Sierocki – prezenter muzyczny, którego nikomu chyba nie trzeba przedstawiać.

PRL Kartki z kalendarza Sławomir Koper Subiektywny wybór prasowych felietonów Sławomira Kopra pisanych w latach 2013–2023. Przyporządkowując do konkretnych dat dziennych rozmaite wydarzenia z epoki PRL-u – a przede wszystkim związane z nimi anegdoty, fakty i plotki – najpoczytniejszy współczesny autor historyczny odsłania przed czytelnikami zaskakujący i wcale nie szary świat obyczajów Polski Ludowej. Z każdą kartką zerwaną z kalendarza bliżej poznajemy ówczesnych polityków i celebrytów, wraz z ich zawodowymi i osobistymi perypetiami, okoliczności powstania kultowych filmów i piosenek, a także realia i absurdy tamtej epoki.

Kiedy przyciśnie nas bieda, kryzys i ból istnienia, na przekór wszystkiemu uciekamy w świat żartu i beztroski. Ruszamy do kabaretu by zobaczyć jak artyści kpią w żywe oczy z tych którzy zgotowali nam kłopoty. W kabarecie jest wszystko; piosenka, poezja i pieprzny dowcip. Nie dziwota, „kabaret” to przecież nazwa zestawu naczyń z przyprawami - sól z pieprzem, coś dla smaku. Dla każdego coś miłego. Polski kabaret mocno się zmienił przez ponad stulecie swojego istnienia. Zaczęło się od krakowskiego „Zielonego balonika” wzorującego się na paryskich kabaretach z Montmartre’u. W Polsce międzywojennej kabaret przybrał formę teatrzyku, oscylującego między rewią a klasycznym kabaretem. Podstawą były: literackie teksty najwyższej próby, gwiazdorskie aktorstwo i mistrzowska konferansjerka. Z kolei po drugiej wojnie światowej kabaret przejął rolę politycznego odgromnika – zarówno montowanego przez niepokornych twórców jak i przez władze polityczne. Na scenach kabaretowych występowała śmietanka aktorska, a cięte, złośliwe i pełne aluzyjnych treści teksty pisali znani autorzy. Zielony Balonik. Królewskie miasto Kraków i frywolne żarciki. Qui pro quo. Julian Tuwim, Marian Hemar i legendarna konferansjerka Fryderyka Járosy’ego Perskie i Morskie Oko. Eugeniusz Bodo robi z siebie małpę Starsi Panowie. Klasa i subtelny dowcip w szarzyźnie PRL-u Salon Niezależnych. Wieczni protestanci Kabaret Dudek. Rzeczpospolita najlepszych aktorów i błyskotliwych tekściarzy Pod Egidą. „Więcej powietrza!” Ilu kolegów z garderoby donosiło po spektaklu na Pana Janka? Tey. Legendarny duet Smolenia i Laskowika Po odzyskaniu wolności można było mówić już wszystko i o wszystkich. Część kabareciarzy poszła do polityki a niektórzy znani, lubiani a niepokorni dorobili się literek TW przed nazwiskiem.

Piąty tom niezwykle popularnej serii. Poprzednie to „Ostatnie lata polskiego Lwowa”, „Ostatnie lata polskiego Wilna”, „Ostatnie lata polskich Kresów”, „Najdalsze Kresy – ostatnie polskie lata”. Gdyby zapytać przechodnia na ulicy o definicję Kresów, bez namysłu odpowie; Lwów, Wilno, Nowogródek, niektórzy dorzucą jeszcze Krzemieniec. A przecież Kresy to nie tylko legendarne stolice polskości, to także zaścianki i kresowe stanice. To również zapomniane Kresy – te w dawnych Inflantach Rzeczypospolitej. To właśnie z tych terenów pochodziło wielu artystów, polityków i wojennych bohaterów, którzy znakomicie zapisali się na kartach polskiej historii. To na Uniwersytecie w Dorpacie biło polskie serce, a na politechnice w Rydze kształciły się młode kadry techniczne odrodzonego państwa polskiego. Musimy stale o tym przypominać. Sławomir Koper, autor, którego nakłady książek historycznych grubo już przekroczyły milion egzemplarzy, udowadnia po raz kolejny, że magię miejsc, urodę przyrody, słynną otwartość mieszkańców i legendę Kresów można przełożyć na język zrozumiały dla współczesnego pokolenia. * Powstanie styczniowe na Żmudzi * Legenda uniwersytetu w Dorpacie * Polskie czołgi w Dyneburgu * „... a mnie soból i panna...“ Inflanckie przypadki Józefa Weyssenhoffa * Trudna młodość Kazimiery Iłlakowiczówny * Przepustki do wielkiego świata. Dyplomy Politechniki w Rydze * Zadziwiające meandry sąsiedzkiej polityki: Kowno - Warszawa 1918 - 1939 * Saga rodu Manteufflów * „Zielony balonik“ i poeta dwu narodów: Jan Albin Herbaczewski * Teozofia czy zmartwychwstanie? Przypadek Heleny i Wandy Dynowskich * Wielcy rodacy urodzeni w Inflantach: Władysław Raginis, Władysław Studnicki, Wincenty Lutosławski i Grzegorz Fitelberg * Mitawskie ślady polskości * Polscy robotnicy na Łotwie i łotewscy olimpijczycy polskiego pochodzenia * Polacy internowani na Łotwie, Litwie i Estonii w 1939 roku * ORP Orzeł w Tallinie i brawurowa ucieczka rozbrojonego okrętu * Niedoceniony podziemny front. Operacja Wachlarz na Inflantach Kresy to nie tylko mała ojczyzna „piękna i czysta jak pierwsze kochanie”, to również dziejowa scena, na której rozgrywały się wydarzenia, które czasami próbujemy wyprzeć ze zbiorowej pamięci. Co nie zmienia faktu, że nadal pozostaje częścią naszego dziedzictwa. Sławomir Koper

Kolejna porcja smakowitych historii dotyczących klasyków literatury. Pierwszy zbiór opowieści p.t. „Sekretne życie autorów lektur szkolnych” stał się bestsellerem. Król-duch na giełdzie. Juliusz Słowacki wielkim inwestorem był. Nie-ślubna komedia. Nicejski trójkąt Zygmunta Krasińskiego Medium wśród chłopów. Talenty i tajemnice Władysława Reymonta. I Święty Boże nie pomoże. Małżeńska klęska Jana Kasprowicza Miłość w malinowym chruśniaku. Wszystkie kobiety Bolesława Leśmiana Pocałunki i pugilares. Finanse Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej Seks na ulicy Krokodyli. Fetyszyzm i inne obsesje Brunona Schulza. W łóżku z Iwaszkiewiczem. Kulisy kariery Czesława Miłosza. Babiszon, który się kulom nie kłaniał. Przypadek Janiny Broniewskiej. W życiu ważne są także modne buty. Nieznane oblicze Haliny Poświatowskiej. Menuet z alkoholem i kobietami. Potrójne życie Stanisława Grochowiaka. Miłość cenniejsza niż Nobel. Najważniejszy związek Wisławy Szymborskiej. Nie tylko tango. Sławomir Mrożek i kobiety. Malowany ptak w seks klubie. Perwersje i skandale Jerzego Kosińskiego. Pan cogito nie zawsze mówił prawdę. Konfabulacje Zbigniewa Herberta.

Kino PRL-u. Możemy się zżymać na papierowe dialogi i natrętną propagandę, ale był to jedyny czas w historii polskiej kinematografii, kiedy zachodni recenzenci czekali na nowe obrazy z Polski. Scenariusze znad Wisły (jak np. „Kanał” Stawińskiego) podbijały serca włodarzy Hollywoodu, a termin „filmowa szkoła polska” został wpisany na stałe do światowego słownika popkultury. Polscy reżyserzy zażywali sławy porównywalnej do Antonioniego i Kurosawy, polscy aktorzy stawali się gwiazdami festiwali filmowych. Zostały tylko wspomnienia. • Kolaboranci i emigranci • Hollyłódź: kuźnia kadr. Sukcesy i ekscesy łódzkiej filmówki • Socrealizm w obiektywie kamery • Wpuszczani w „Kanał”: początki legendy szkoły polskiej • Zespoły filmowe i kolaudacje. »Przywrócić scenę dupnika. Minister Kultury i Sztuki« • Pola Raksa. Piękne dziewczyny z okładek trafiają na ekran • Superprodukcje i kino moralnego niepokoju • Kultowe sceny polskiego kina • Mistrz Andrzej. Opowieść o Andrzeju Wajdzie. • Samotność Małego Rycerza. Tadeusz Łomnicki • Bobek. Wszystkie twarze Bogumiła Kobieli • Jerzy Skolimowski. Ręce do góry – przez dwadzieścia lat • Na wieki wieków Kmicic. Daniel Olbrychski • Beata Tyszkiewicz. Piękność na wyłączność dla filmu. Sławomir Koper umiejętnie weryfikuje filmowe legendy z prozą życia ich bohaterów. Czerpie pełnymi garściami ze wspomnień, wywiadów i korespondencji – tych publikowanych i tych pisanych do szuflady. Wertuje – jak sam przyznaje – tysiące akt IPN-u, by znaleźć niekiedy szokujące notatki na temat swoich bohaterów. Wielcy artyści, kultowe filmy, anegdoty, ploteczki i małe dramaty. Niezapomniane sceny utrwalone obiektywem kamery i te, których kamera nie zdążyła uwiecznić. Na szczęście dla nas Koper dotarł do nich i opisał…

Czy Polska może istnieć bez Lwowa? Ostatnie siedemdziesiąt lat udowadnia, że jest to możliwe, ale polska dusza mocno straciła na tej separacji. Jak magię miasta, porównywanego nieraz do Florencji, legendę stolicy polskiej przedwojennej kultury i elegancji przełożyć na język zrozumiały dla współczesnego pokolenia? Wehikuł czasu prowadzony wprawną ręką znanych popularyzatorów historii; Sławomira Kopra i Tomasza Stańczyka zaprasza na pokład. Panorama Racławicka widziana ze Lwowa Najlepsze trunki – tylko z firmy Baczewski Wesoła Lwowska Fala - Szczepcio, Tońcio i lwowski bałak Wielkie zbrodnie z namiętności i sprawa Gorgonowej Początki polskiej piłki nożnej Polski dramat sceniczny i lwowskie lata Gabrieli Zapolskiej Legenda cmentarza Łyczakowskiego Lwowscy pogromcy tyfusu Hemar i Lem. Lwów to wielka tęsknota Skandal w Galicyjskiej Kasie Oszczędności Obrona Lwowa 1939 Wygnanie z polskiego Lwowa Pożoga wojenna spowodowała, że Lwów, jedno z trzech najważniejszych polskich miast (obok Warszawy i Krakowa), pozostało poza granicami Rzeczypospolitej. Większość literatury o Lwowie to nostalgiczne wspomnienia, jego dawnych mieszkańców lub ich potomków. Nic więc dziwnego, że malują oni obraz wyidealizowany, pozbawiony wad, jak wspomina się kraj szczęśliwej młodości czy dzieciństwa. Autorzy poszli inną drogą, przedstawili ostatnie półwiecze polskiego Lwowa z punktu widzenia historyków. To ostatnie lata, fascynującego i wspaniałego miasta, ale również sceny na której miały miejsce wydarzenia które czasami lepiej wyrzucić ze zbiorowej pamięci.

Polacy wiedzą mniej o Inflantach niż o Sumatrze i Borneo – stwierdził już półtora wieku temu Gustaw Manteuffel. Za dawne Kresy Rzeczypospolitej uważa się dziś wyłącznie tereny Ukrainy, Białorusi i Litwy. Mało kto pamięta, że ziemie dzisiejszej Łotwy dzieliły przez ponad dwa stulecia losy naszego kraju, a wielu jego mieszkańców dobrze zasłużyło się dla polskiej historii i kultury. Wiedza o naszych rodakach w Łatgalii, jak obecnie nazywane są dawne Inflanty polskie, wciąż jest znikoma nad Wisłą. Wyprawa do polskich Inflant nie jest kontynuacją naszego cyklu kresowego, a raczej jego uzupełnieniem. Od serii kresowej różni ją przede wszystkim narracja - to zapis naszych współczesnych podróży, wywiadów i rozmów. Zestawia polskie losy Inflant z dzisiejszą rzeczywistością. Opowiadamy o historii Łatgalii, ale pamiętamy, że do Rzeczypospolitej należała także reszta inflanckich krain. Kurlandia stanowiła lenne księstwo naszego kraju i na jej terenie toczyło się nawet powstanie kościuszkowskie. W Dorpacie (obecnie estońskie Tartu) przez ponad stulecie działał znakomity uniwersytet, który ukończyło wielu wybitnych Polaków. Do burzliwej historii polskich Inflant solennie obiecujemy powrócić w jednym z kolejnych tomów serii kresowej. Sławomir Koper Tomasz Stańczyk Z dziejów rodziny Platerów * Twierdza nad Dźwiną * Zakon Kawalerów Mieczowych * Śledź z owocami i kwas chlebowy * Stefan Batory w Rydze * Katarzyna von Kobro * Śladami triumfów husarii * Requiem dla polskiej Kurlandii * Sprawa seminarium duchownego w Rydze * Uniwersytet w Dorpacie * Estońskie kulinaria * Inflanckie nekropolie

O alkoholu w dziejach polskiej kultury można pisać bez końca. Wódka oraz inne trunki zawsze były obecne w życiu artystów i tak już chyba zostanie. To kwestia pewnej wrażliwości, sposobu życia. Zapewne nie bez powodu związki rodzinne artystów z reguły należały do wyjątkowo skomplikowanych, a życie pod jednym dachem z geniuszem nigdy nie było łatwe. Inna sprawa, że pikantne historie z życia prywatnego zawsze pobudzały ciekawość, stając się tematem licznych plotek w biurach i kawiarniach. Do niedawna nie było przecież tabloidów. Nie lada problem dla badaczy stanowią dzieci występujące w charakterze biografów swoich rodziców. Co prawda posiadają one materiały, do których inni nie mają dostępu, jednak bardzo często dokonują ich cenzury. Rekordy na tym polu pobił Władysław Mickiewicz, który większość życia poświęcił na tropienie i niszczenie dokumentów przedstawiających ojca w złym świetle. W efekcie dzisiejsi badacze biografii wieszcza zamieniają się w detektywów, a rekonstrukcja życia Adama Mickiewicza przypomina pracę specjalistów od kryminalistyki. Kira Gałczyńska nie niszczyła wprawdzie dokumentów, ale z premedytacją pomijała lub naginała fakty z życia Konstantego Ildefonsa. Jako córka miała do tego prawo, natomiast jako badaczka – nie. A przecież Gałczyński opisany bez żadnej cenzury może tylko zyskać, bo zostaje ukazany w pełni swojego człowieczeństwa. Dotyczy to również jego największych ekscesów alkoholowych. Równie barwnej postaci próżno by szukać w dziejach naszej literatury, z czego już jego współcześni zdawali sobie sprawę. * Poszedł „spać trzeźwo, a wstanie pijany”. Jan Kochanowski * Romantyczne upojenia filomatów * Król życia na wielu fortepianach. Artur Rubinstein * Alkoholowe (i nie tylko ) demony Stanisława Przybyszewskiego. * Wóda leje się strumieniem. Strumieniem zwanym Skamander. * Konstanty Ildefons Gałczyński. Dekadencja na wesoło. * Wielka improwizacja w barze dla woźniców. Stefan Jaracz i jego szewskie pasje. * W tłumie alkoholików za życia i na upiornym pogrzebie. Ireneusz Iredyński. * Samotność idola. Manierka Zbigniewa Cybulskiego. * Wódka, kobiety i…poezja. (W dowolnej kolejności). Stanisław Grochowiak.

„Ulubieńcy bogów umierają młodo” – powtarzał na krótko przed śmiercią Zbyszek Cybulski i ten cytat z Fryderyka Nietzschego stał się idealnym mottem tej książki. Przedstawia ona bowiem losy ludzi, którzy z różnych powodów nie zrobili karier, do jakich byli predysponowani, i którzy odeszli z tego świata przedwcześnie, często w tragicznych okolicznościach, by dopiero po śmierci stać się ikonami kultury masowej. Większość bohaterów tej książki szybko dotarła na szczyt powodzenia. Ze Zbyszkiem Cybulskim identyfikowały się tysiące młodych ludzi, Teresę Tuszyńską okrzyknięto ideałem kobiecej urody, Andrzej Brycht zaś uchodził za następcę Marka Hłaski. Edward Stachura stał się wieszczem dla niemal całego młodego pokolenia, natomiast Anna German była uznawana za największą indywidualność polskiej piosenki. I tylko Ryszard Milczewski-Bruno i Wiesław Dymny uchodzili za outsiderów, ale nawet oni nie mogli narzekać na brak uznania i nagród potwierdzających ich niepospolite talenty. * Zbyszek Cybulski. Czy aby buntownik i czy na pewno bez powodu? *Przypadek Andrzeja Brychta – Hłasko 2.0 *Anioł polskiej estrady – Anna German *Demony i finanse Edwarda Stachury *Aktorka największych nadziei - Teresa Tuszyńska *Maski Wiesława Dymnego – autokreacja i samozniszczenie *Alina Szapocznikow - traktat erotyczno-tanatologiczny *Ryszard Milczewski-Bruno – liryk z pegeeru *Inna twarz Haliny Poświatowskiej. Romantyczka w Pewexie. Książka weryfikuje mity związane z jej bohaterami, bo w rzeczywistości Zbyszek Cybulski wcale nie był aktorem rozchwytywanym przez reżyserów, Stachura dość dobrze radził sobie pod względem finansowym, a Milczewski-Bruno nie popełnił samobójstwa. Sławomir Koper udostępnia mnóstwo mało znanych informacji na temat życia prywatnego swoich bohaterów. Niektóre z nich mogą być dużym zaskoczeniem dla Czytelników.

Migracje w latach 1950–1991 nie były już masowymi powojennymi wysiedleniami, a mimo to z Polski wyjechało do Niemiec prawie półtora miliona osób. Kim byli? Polakami czy Niemcami? Jaka była ich motywacja do opuszczenia rodzinnych stron? „Wyjeżdżali bliżsi i dalsi członkowie rodziny, wyjeżdżali koledzy ze szkoły i ze studiów, wyjeżdżali sąsiedzi” – autor tej książki jako młody mieszkaniec Górnego Śląska obserwował migracje z polskich województw zachodnich, by po latach zająć się tym tematem jako uznany historyk. Praca Ryszarda Kaczmarka, profesora Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, domyka niejako jego wcześniejsze publikacje poświęcone skomplikowanym losom mieszkańców kresów zachodnich Rzeczypospolitej w XX wieku, takich jak Polacy w Wehrmachcie (2010), Polacy w armii kajzera (2014) czy Powstania śląskie 1919–1920–1921. Nieznana wojna polsko-niemiecka (2020). Dlaczego wyjeżdżali? Odczuwali przynależność do kultury niemieckiej? Mieli dość życia w siermiężnych warunkach „realnego socjalizmu” i wykorzystywali okazję, stworzoną przez państwo niemieckie? A może jako Ślązacy, Kaszubi i Mazurzy nie mogli odnaleźć sobie miejsca w komunistycznej wizji jednorodnego narodowościowo państwa, z jego propagandową niechęcią do wszystkiego, co kojarzyło się z Niemcami? W tej ważnej książce autor wnikliwie pokazuje skomplikowane zewnętrzne przyczyny i różne motywacje wewnętrzne migracji z kresów zachodnich do Niemiec. Jak żegnała ich Polska? Jak witały Niemcy? Relacje bohaterów i świadków tamtych wydarzeń pozwalają zrozumieć exodus, który dotknął mieszkańców jednej trzeciej dzisiejszej Polski.

Wojna polsko-bolszewicka. Fakty znane i nieznane to fragment rodzinnych dziejów, tak silnie kształtujący polskie DNA, że trudno sobie wyobrazić kondycję moralną, polityczną i narodową współczesnych Polaków bez budulca w postaci wiedzy o Cudzie nad Wisłą i świadomości, jak ważne było odniesione tam zwycięstwo. Zapewne właśnie z tego powodu wojna polsko-bolszewicka należy dziś do najlepiej rozpoznanych konfliktów zbrojnych. Czy wobec tego istnieją jeszcze jakieś dotyczące jej nieodkryte zdarzenia, nieznane aspekty? Wbrew pozorom jest ich wiele, ale o tym już każdy czytelnik musi się przekonać sam. Może to uczynić tylko w jeden sposób, a mianowicie sięgając po książkę Jacka Jaworskiego.Jestem absolutnie przekonany, że warto to zrobić.dr hab. Lech Krzyżanowski (Uniwersytet Śląski)

Wspomnienia ośmiorga Warszawiaków spoczywały w archiwum przez pięćdziesiąt lat. Wydobyte z zapomnienia opowiadają o życiu codziennym Warszawy początku i pierwszej połowy XX wieku. Przenoszą czytelnika w czasy, których nie pamięta już żaden, nawet najstarszy mieszkaniec stolicy. Prowadzą w miejsca, po których dziś pozostały jedynie budzące mgliste skojarzenia nostalgiczne nazwy: Kercelak, hala Świętojerska, Nalewki, targ Za Żelazną Bramą, plac Broni… Bohaterowie zabierają nas w świat swojego dzieciństwa i wczesnej młodości. Przeżywamy ich lęki i radości. Ekscytuje nas myśl o zabawie w parku Ujazdowskim, rejsie statkiem do Bielan, wagarach nad Wisłą. I nas, i ich Warszawa zadziwia, zaskakuje, pociąga swoją tajemniczością. Idziemy wraz z nimi przez tętniące życiem podwórka-studnie, gwarne targowiska, ciemne zaułki i biedne mieszkania Starówki. Przez Śródmieście prowadzą nas na peryferia ówczesnej Warszawy: Morskie Oko, Powiśle, Kaskadę, powstający dopiero Żoliborz. Wyraźnie wzruszeni pokazują czytelnikowi swoje ukochane miasto.

Arcyciekawa wędrówka po praojczyźnie Słowian Słowiański rodowód to cykl reportaży, zbiór opowiadań, które autor snuje, wizytując liczne stanowiska archeologiczne prowadzone w latach 50. i 60. ubiegłego wieku. Jest w Biskupinie, Igołomii, Gieczu, Wiślicy, na Ślęży i Wolinie, w Tumie i na Świętym Krzyżu. Wszędzie tam  wyciągane z ziemi artefakty świadczą o nas, naszej kulturze i sile przetrwania.Autor pisze tak: …Linia prosta nakreślona pomiędzy najdalej obecnie na zacho¬dzie i wschodzie położonymi punktami władania Słowian liczy około siedmiu tysięcy kilometrów. Uczeni nadal wiodą spory o praojczyznę wszystkich Słowian. Można przyjąć, że w okresie historycznie decydującym o ich późniejszym rozwoju, czyli po¬między VI wiekiem przed Chrystusem a IV nowej ery, zajmowali oni ziemie od Odry do środkowego biegu Dniepru… Na ogół Słowiańszczyzna przetrwała w większości ziem, któ¬re zajęła w dobie wielkich wędrówek. Znikła jedynie tam, gdzie musiała stawić czoło takiej wszechstronnej sile, jak Niemcy, to znaczy między Łabą a Odrą…

Obława Augustowska to największa zbrodnia dokonana na Polakach już po zakończeniu II wojny światowej. Akcja pacyfikacyjna została zaplanowana, zorganizowana i przeprowadzona przez Sowietów w lipcu 1945 roku na ziemiach północno-wschodniej Polski.Publikacja jest pokłosiem konferencji naukowej zatytułowanej „Obława Augustowska i jej konsekwencje. Stan badań i postulaty badawcze”, zorganizowanej przez Instytut Solidarności i Męstwa im. Witolda Pileckiego 11–12 września 2023 roku w Augustowie. W książce – zawierającej ważne i interesujące artykuły przygotowane przez znawców tematu, którzy problematyką Obławy Augustowskiej zajmują się od wielu lat – zarówno przedstawiono aktualny stan badań, jak i sformułowano kolejne postulaty badawcze związane z tym zagadnieniem.Obława Augustowska – będąca największą zbrodnią wojenną popełnioną przez radziecki aparat przemocy w 1945 roku, już po zakończeniu wojny w Europie – nadal stanowi jedną z ponurych tajemnic historii Polski Ludowej. Mimo pokaźnego dorobku historiografii (głównie polskiej), mimo postawienia wielu pytań, mimo ujawnienia wielu dokumentów archiwalnych, wciąż brakuje odpowiedzi na zasadnicze kwestie. Swoistym résumé dotychczasowego stanu wiedzy – zarówno tej naukowej, jak i świadomości i pamięci o wydarzeniach lipca 1945 roku […] wśród współczesnych – są teksty przygotowane do tomu wydawanego pod auspicjami Instytutu Pileckiego.dr hab. Piotr Majewski, prof. UKS

POLESIE – kraina omalże mityczna, a jednocześnie jeden z najbardziej skrwawionych obszarów Kresów Wschodnich. Polaków mordowali tu nie tylko Rosjanie i Niemcy, ale podobnie jak na Wołyniu, również ukraińscy nacjonaliści. Podczas wojny, w imię „samostijnej” Ukrainy i na rozkaz Kremla, zginęło wiele tysięcy naszych rodaków. Jednak mimo silnych represji wymierzonych w polskość nie udało się jej wykorzenić z tych ziem. Polacy bowiem nie wzięli się na Polesiu „znikąd”. Żyli tu od wieków, a ich „karczowanie” carscy oprycznicy rozpoczęli już w XIX wieku. Nie byli jednak w stanie „przerobić” Poleszuków, jak ich zwano, na Rosjan czy Białorusinów. Autor przybliża głównie XX-wieczną historię regionu. Pomaga zrozumieć, dlaczego jest on tak ważny strategicznie i dlaczego właśnie tam wzniesiono słynną Twierdzę Brzeską. Przedstawia postać i działalność generała Bułak-Bałachowskiego, w którym Józef Piłsudski upatrywał białoruskiego Petlurę. Przypomina mroczną kartę Berezy Kartuskiej. Ukazuje trudności, jakie odrodzona Rzeczpospolita napotkała przy tworzeniu struktur administracyjnych, a także walkę władz z nacjonalizmami – ukraińskim i białoruskim – oraz komunistami. Podobnie jak tarcia ze sprzeciwiającymi się polskości tych ziem: „białymi” Rosjanami czy dominującymi ekonomicznie Żydami. Niniejsza książka upamiętnia Polaków, którzy na Polesiu musieli zapłacić wysoka cenę za pragnienie, by pozostać Polakami. Marek A. Koprowski Pisarz, dziennikarz, historyk zajmujący się tematyką wschodnią i losami Polaków na Wschodzie. Plonem jego wypraw i poszukiwań jest wiele książek, z czego kilkanaście ukazało się nakładem Wydawnictwa Replika. Za serię Wołyń. Epopeja polskich losów 1939–2013 otrzymał Nagrodę im. Oskara Haleckiego w kategorii „Najlepsza książka popularnonaukowa poświęcona historii Polski w XX wieku”. Jest też laureatem nagrody „Polcul – Jerzy Bonicki Fundation” za działalność na rzecz utrzymania kultury polskiej na Wschodzie.

Kim są patroni szpitali, które mijamy na co dzień? Często traktujemy ich bezrefleksyjnie, nie zastanawiając się, kim byli i dlaczego zasłużyli na to wyróżnienie. A przecież za każdym z tych nazwisk kryje się niezwykła historia – opowieść o oddaniu, wiedzy i pasji, które wpłynęły na rozwój medycyny i regionu. Książka „Lekarze patroni szpitali Łodzi i województwa” autorstwa Macieja Gawryszczaka i Magdaleny Makówki – znanych łódzkich historyków i muzealników – przywraca pamięć o niemal trzydziestu wybitnych postaciach, których imiona towarzyszą placówkom medycznym w regionie. Każdy biogram został wzbogacony archiwalnymi fotografiami oraz współczesnymi zdjęciami Stefana Brajtera – cenionego łódzkiego fotografa. Efektem jest książka fachowa, a zarazem przystępna, nie tylko wartościowa merytorycznie, ale i pięknie wydana – idealna do każdej biblioteki. To pozycja obowiązkowa nie tylko dla lekarzy i osób związanych ze służbą zdrowia, ale także dla regionalistów, przewodników turystycznych i pasjonatów historii. Z recenzji dr. Marcina Szymańskiego

Rok 1670 – początek panowania Michała Korybuta Wiśniowieckiego, wybrańca szerokich kręgów braci szlacheckiej. Frakcja profrancuskich magnatów z Polski i Litwy nie zamierza jednak złożyć broni. Zrywają kolejne sejmy i dążą do detronizacji monarchy, a nawet… planują zamach na jego życie. Aquila – zamaskowany szlachcic – działa u boku drobnoszlacheckiego stronnictwa regalistów oraz podkanclerza, biskupa Andrzeja Olszowskiego, i staje do walki o bezpieczeństwo Rzeczypospolitej. Spiski sięgają jednak daleko, a wrogowie nie przebierają w środkach. Pokrzyżowanie planów zamachowców może okazać się trudniejsze, niż ktokolwiek przypuszczał…

Rok, który zmienił wszystko. Korona, władza, dziedzictwo   Czas na uświetnienie tysięcznej rocznicy pierwszej koronacji królewskiej   Rok 1025 to kluczowy moment polskiej historii. Odbyła się pierwsza koronacja królewska, która ugruntowała obecność Polski na mapie Europy i na zawsze zapisała się w zbiorowej pamięci. Profesor Przemysław Urbańczyk, prezentując opowieść o Bolesławie Chrobrym na tle szerokiej panoramy wydarzeń – od osłabienia Cesarstwa Zachodniego po kryzys Bizancjum – pozwala czytelnikowi spojrzeć na koronację w kontekście wielkich zmian, jakie zachodziły w Europie. Jaką rolę odegrał w tym wszystkim Bolesław? Czy jego sukces przetrwał próbę czasu? Co się stało w 1025 roku? to nie tylko fascynujące opracowanie historyczne, ale także zaproszenie do refleksji nad dziedzictwem, które wciąż kształtuje nasze wyobrażenie o początkach polskiej państwowości.   Co się stało w 1025 roku? to trzeci tom serii – po książkach Co się stało w 966 roku? (2016) i Co się stało w 1018 roku? (2018) – w której autor, prof. Przemysław Urbańczyk, koncentruje się na pojedynczych latach z wczesnej historii Polski, latach szczególnie znaczących dla naszych dziejów.

Pewnego dnia zarządzono koncentrację oddziałów, rzekomo na ćwiczenia. Jego oddział rozlokowano na jakiejś polskiej kolonii, gdzie zaprzyjaźnili się z tamtejszymi dziewczynami. Po pewnym okresie ćwiczeń zarządzono apel oddziałów, na którym odczytano rozkaz, by każdy wymordował rodzinę, u której kwaterował. W szeregach podniósł się krzyk, że mieli walczyć o Ukrainę, a nie mordować bezbronnych. Komendant zgrupowania rozkazał, by wystąpili z szeregu ci, którzy odmawiają wykonania rozkazu. Wystąpiło około 80 osób. Komendant idąc, zastrzelił 5 osób. Aleksander Lubczyński z Woli Ostrowieckiej był w szkole, do której wpędzono wszystkich Polaków, następnie brano po kilka osób i wyprowadzano do pobliskiej stodoły, gdzie uśmiercano je przy pomocy siekier, młotów i innych narzędzi.Wymordowawszy mężczyzn, zamknięte w szkole kobiety postanowiono spalić żywcem. Obłożono gmach słomą i podpalono. Kobiety zaczęły wyskakiwać oknami, lecz ginęły zaraz od strzałów Ukraińców. Młode małżeństwo uciekało przed goniącymi ich Ukraińcami na peryferie miasteczka do znajomej Ukrainki, ich dawnej służącej, do której mieli pełne zaufanie. Byli już w domu owej kobiety, gdy banda ich dopadła. Zginęli oboje zarąbani siekierami wraz ze swym niemowlęciem, niesionym przez ojca na rękach. Dziecko uduszono przy pomocy sznura. Starsza córeczka, licząca wtedy już 5 lat, ocalała. Zanim bandyci dobiegli, Ukrainka zdążyła ukryć dziewczynkę tak, że jej nie odnaleziono. Po pewnym czasie mająca ludzkie serce była służąca przekazała córeczkę Klimków w tajemnicy przed bandytami bratu Klimkowej, przebywającemu wówczas w Hucie Stepańskiej. (fragmenty książki)

Autor książki, Marian Podgóreczny działał początkowo w konspiracji w Obwodzie AK Nieśwież krypt. „Strażnica”, w rejonie Zaostrowiecza – skąd pochodził. Uczestniczył w tamtejszej drużynie harcerskiej, funkcjonującej w ramach struktur AK. Wiosną 1944 r. został skierowany do 27 p.uł. AK, w którego szeregach walczył pod pseudonimem „Żbik”. Przeszedł cały szlak bojowy Zgrupowania Stołpecko-Nalibockiego AK dowodzonego przez legendarnego dowódcę, cichociemnego por. Adolfa Pilcha „Górę”, „Dolinę”. Brał udział w walkach z obydwoma wrogami wolności naszego kraju w Puszczy Nalibockiej, następnie walczył w Powstaniu Warszawskim w Puszczy Kampinoskiej na przedpolu stolicy. Po bitwie pod Jaktorowem 29 września 1944 r., w której rozbita została „Grupa Kampinos”, przeszedł wraz z por. „Doliną” za Pilicę i kontynuował walkę z Niemcami w szeregach 25 pp AK, a następnie w samodzielnym, kadrowym oddziale „Doliniaków”. Na szlaku który przeszedł, poległo kilkuset jego kolegów-towarzyszy broni, żołnierzy Zgrupowania Stołpecko-Nalibockiego AK.Marian Podgóreczny przez lata zbierał materiały do historii swego oddziału, której nadał tytuł Doliniacy. Niezwykłe dzieje Zgrupowania Stołpecko-Nalibockiego, w większości opisywanych wydarzeń brał udział osobiście lub stykał się bezpośrednio z ich uczestnikami. O wszystkim o czym pisze, może powiedzieć – ja tam byłem, widziałem to, dotykałem tego swą ręką. Własne doświadczenia dopełnił materiałem archiwalnym i relacjami towarzyszy broni (przeprowadził długi wywiad ze swym dowódcą, Adolfem Pilchem „Górą”, „Doliną”, gdy ten po kilkudziesięciu latach emigracji przybył do Polski). W efekcie stworzył dzieło dające pełny obraz rzeczywistej działalności oddziałów dowodzonych przez por./kpt. Adolfa Pilcha „Górę”, „Dolinę” i jego poprzedników – por. Kaspra Miłaszewskiego „Lewalda” oraz mjr. Wacława Pełkę „Wacława”. Okoliczność iż Marian Podgóreczny sam pochodzi z Kresów sprawia, że doskonale rozumie specyfikę północno-wschodnich terenów dawnej Polski i nader skomplikowane problemy, które zaistniały tam w latach II wojny światowej. Takie chociażby jak relacje polsko – sowieckie czy będące ich pochodną stosunki polsko – niemieckie. Co więcej, potrafi wspomniane zagadnienia w przejrzysty sposób wyjaśnić czytelnikowi pochodzącemu spoza Kresów, dla którego mogą być one, w kilkadziesiąt lat po opisywanych wydarzeniach, trudne do zrozumienia.Opisane przez Mariana Podgórecznego dzieje Zgrupowania Stołpecko-Nalibockiego AK należą do najchlubniejszych kart polskiej partyzantki lat II wojny światowej. Sądzę, że była to, poza zamojskim zgrupowaniem OP 9 pp AK i nowogródzkimi batalionami 77 pp AK, najdłużej działająca duża jednostka partyzancka Armii Krajowej. Miała za sobą 19 miesięcy nieprzerwanych walk, najpierw z Niemcami, potem z bolszewikami i znów z Niemcami. Jej bojowy dorobek to około 230 akcji i walk z obydwoma wspomnianymi powyżej przeciwnikami. Była trzykrotnie rozbijana (w sierpniu 1943 r. w bojach z Niemcami, 1 grudnia 1943 r. w wyniku zdradzieckiej napaści partyzantki sowieckiej oraz 29 września 1944 r. w bitwie z Niemcami pod Jaktorowem). Za każdym razem jednak oddziały zbierały się na nowo, odbudowywały się i działały dalej. Doprawdy, trudno znaleźć podobne przykłady determinacji i żołnierskiego poświęcenia. A dodać trzeba, że w tym niezwykłym wojsku służyli wyłącznie żołnierze – ochotnicy. Ostatni, kadrowy oddział „Doliniaków” zakończył swój szlak bojowy w styczniu 1945 r. na ziemi piotrkowsko-opoczyńskiej.Przez szeregi Zgrupowania Stołpecko-Nalibockiego przewinęło się w latach 1943-1944 około półtora tysiąca żołnierzy AK. AK.

Rudolf Reder był jednym z dwóch więźniów (drugim był Chaim Hirszman), którzy przeżyli obóz zagłady w Bełżcu. W obozie w Bełżcu zamordowanych zostało ponad 450 tys. osób. W 1946 roku ukazała się wstrząsająca relacja Redera z obozu zagłady pt. „Bełżec” opublikowana staraniem Wojewódzkiej Żydowskiej Komisji Historycznej w Krakowie Reder po wojnie wyemigrował z Polski i zmarł w zapomnieniu w Toronto w 1968 roku.„Rudolf Reder urodził się w Dębicy w zasymilowanej lub ulegającej asymilacji rodzinie żydowskiej. Był synem Hermana i Fryderyki z d. Jortner. Uczęszczał do dębickiego gimnazjum. Razem z braćmi Maksem i Jacobem wyjechał do Stanów Zjednoczonych. Pracował w zakładach chemicznych w Chicago, gdzie stał się dyplomowanym specjalistą w zakresie produkcji mydła. W 1919 roku powrócił do odrodzonej Polski i zamieszkał we Lwowie, gdzie założył fabrykę mydła.Ożenił się z Fajgą Felsenfeld. Ze związku tego narodziło się troje dzieci: syn Bronisław (ur. 1907) oraz córki Zofia i Maria (ur. 1919).Po wybuchu II wojny światowej pozostał we Lwowie. Gdy miasto znalazło się pod sowiecką okupacją, należąca doń fabryka mydła najprawdopodobniej została znacjonalizowana. W czerwcu 1941 roku, po rozpoczęciu wojny niemiecko-sowieckiej, Lwów znalazł się pod niemiecką okupacją. Kilka miesięcy później Reder wraz z pozostałymi lwowskimi Żydami został zamknięty w getcie.10 sierpnia 1942 roku we Lwowie rozpoczęła się tzw. wielka akcja. W ciągu niespełna dwóch tygodni Niemcy i ich ukraińscy kolaboranci zamordowali blisko 2 tys. Żydów, a kolejnych 38–40 tys. wywieźli do obozu zagłady w Bełżcu. Gdy rozpoczęło się „wysiedlenie”, Reder ukrył się u znajomej ukraińskiej rodziny. Prawdopodobnie owi znajomi wydali go jednak Niemcom. Został aresztowany 16 sierpnia. Zabrano go do koszar SS na Podzamczu, a stamtąd do obozu przy ul. Janowskiej. Następnego dnia transportem ze stacji Kleparów został wywieziony do obozu w Bełżcu.Po przybyciu do Bełżca zdołał uniknąć natychmiastowej śmierci w komorze gazowej. Prawdopodobnie przesądziła o tym jego znajomość języka niemieckiego, a także fakt, iż w czasie „selekcji” podał się za maszynistę-montera. Z transportu, w którym znajdowało się około 6,5 tys. lwowskich Żydów, oszczędzono jeszcze tylko siedmiu mężczyzn. Reder spędził w Bełżcu trzy miesiące. Pracował przede wszystkim na terenie obozu II, czyli w strefie zagłady, w której znajdowały się komory gazowe i masowe groby. Jako fachowiec zaliczał się do grona uprzywilejowanych więźniów (Hofjuden) i prawdopodobnie miał dostęp także do innych stref obozowych. Jednym z jego zadań była konserwacja silnika, którego spaliny wykorzystywano do mordowania ofiar. W ten sposób miał bezpośredni dostęp do komór gazowych i stał się naocznym świadkiem dokonywanego w Bełżcu ludobójstwa.Nieustalonego dnia w listopadzie 1942 roku w towarzystwie kilku członków obozowej załogi został wysłany do Lwowa, aby pomóc w zakupie blachy. W pewnym momencie esesmani pozostawili go w samochodzie pod strażą wachmana Karola Trauttweina. Wykorzystując fakt, iż strażnik zasnął, Reder uciekł, przetrwał w ukryciu do lipca 1944 roku, kiedy to Lwów został ponownie zajęty przez Armię Czerwoną. Był jednym z zaledwie dwóch uciekinierów z Bełżca, o których można z całą pewnością powiedzieć, że udało im się przeżyć wojnę. Prawdopodobnie mając w pamięci doświadczenia z lat 1939–1941, w kontaktach z władzami sowieckimi podawał się za robotnika. Wkrótce wraz z Borkowską opuścił Lwów i przeniósł się do Krakowa. Losy jego rodziny pozostają nieznane; prawdopodobnie Zagładę przeżyła tylko córka Zofia.W Krakowie powrócił do swego przedwojennego fachu i otworzył niewielką fabrykę mydła. Złożył trzy relacje przed Wojewódzką Żydowską Komisją Historyczną: jedna dotyczyła pobytu w Bełżcu, druga życia w okupowanym Lwowie, trzecia stanowiła ich rozwinięcie i została później wydana drukiem. Zeznawał także jako świadek w śledztwie, które Główna Komisja Badania Zbrodni Niemieckich w Polsce prowadziła w sprawie Bełżca.Wkrótce w związku z prowadzoną przez komunistyczny reżim „bitwą o handel” stał się ofiarą szykan i represji. 7 kwietnia 1949 roku decyzją Komisji Specjalnej do Walki z Nadużyciami i Szkodnictwem Gospodarczym został aresztowany. Po miesięcznym pobycie w areszcie zwolniono go za kaucją. 1 sierpnia tegoż roku został ponownie aresztowany, tym razem pod zarzutem wręczenia łapówki funkcjonariuszowi milicji. Spędziwszy ponad miesiąc w więzieniu Montelupich, został zwolniony za kaucją w wysokości 400 tys. złotych. W międzyczasie Komisja Specjalna zamknęła jego zakład. Ostatecznie wyrokiem Sądu Okręgowego w Krakowie z 11 kwietnia 1950 roku został uznany za winnego przekupienia milicjanta i skazany na karę sześciu miesięcy pozbawienia wolności w zawieszeniu na dwa lata.W lutym 1951 roku wyemigrował do Izraela. W tym czasie posługiwał się przyjętym jeszcze w Polsce nowym nazwiskiem Roman Robak. Wraz z nim na emigrację udała się Joanna Borkowska, którą prawdopodobnie poślubił w listopadzie 1949 roku. Rederowie spędzili w Izraelu nieco ponad rok, po czym w czerwcu 1952 roku przenieśli się do Kanady. Niewykluczone, że podjęli tę decyzję na skutek trudnej sytuacji gospodarczej i nieprzychylnej atmosfery wokół ocalonych z Zagłady, które panowały wtedy w państwie żydowskim. W Kanadzie przez długi czas ich sytuacja materialna była ciężka. Mimo zaawansowanego wieku Reder był zmuszony pracować fizycznie, często imając się dorywczych prac. Obywatelstwo kanadyjskie uzyskał dopiero na przełomie lat 50. i 60.Na przełomie 1959/60 roku kontakt z Rederem nawiązała Centrala Badania Zbrodni Narodowosocjalistycznych w Ludwigsburgu, która prowadziła śledztwo w sprawie zbrodni popełnionych w Bełżcu. Reder złożył zachodnioniemieckim śledczym dwa obszerne zeznania - te też zamieszczono w tym wydaniu.  W sierpniu 1960 roku udał się także do Monachium, aby zidentyfikować adiutanta komendanta obozu, Josefa Oberhausera. Zachodnioniemiecki wymiar sprawiedliwości nie uznał jednak jego zeznań za wystarczający materiał dowodowy, gdyż w czasie konfrontacji Reder nie rozpoznał Oberhausera, a także nie był w stanie obciążyć żadnego z pozostałych podejrzanych. Ostatecznie proces załogi Bełżca, który toczył się w Monachium w latach 1964–1965, zakończył się umorzeniem postępowania przeciw siedmiu spośród ośmiu oskarżonych. Odpowiedzialność karną za śmierć blisko 450 tys. Żydów, których zgładzono w obozie, poniósł jedynie Oberhauser, przy czym skazano go na zaledwie 4,5 roku pozbawienia wolności.W ostatnich latach życia Reder całkowicie usunął się w cień. Robert Kuwałek przypuszczał, że mógł załamać się psychicznie na wieść o wynikach monachijskiego procesu. Zmarł w całkowitym zapomnieniu w 1968 roku. Jeszcze w 2010 roku historycy nie byli w stanie ustalić daty jego śmierci i miejsca pochówku.W lutym 1946 roku staraniem Wojewódzkiej Żydowskiej Komisji Historycznej w Krakowie opublikowano relację Redera, zatytułowaną Bełżec. Wstępem opatrzyła ją dr Nella Rost. Publikację wydano w nakładzie 6 tys. egzemplarzy. Wspomnienia Redera posiadają unikalną wartość historyczną, gdyż są jedyną kompletną relacją spisaną przez ocalonego więźnia Bełżca”.

Tysiąc lat temu, w 1025 roku Bolesław Chrobry został pierwszym królem Polski, która tym samym stała się odtąd królestwem. Koronacja czyniła z Bolesława jedną z najważniejszych postaci ówczesnej Europy, a jego państwo stawiała w rzędzie monarchii, takich jak inne królestwa łacińskiej Europy, powstałe z imperium Karola Wielkiego, od imienia którego wywodzi się słowo „król”. Władza królewska, jak wierzono, pochodziła od samego Boga. Król jako pomazaniec sprawował władzę nad poddanymi z woli Boga i w Jego imieniu.Ukoronowany Bolesław stawał się suwerenny w swoich decyzjach, co zresztą potwierdzał całym swoim panowaniem, w czasie którego z uporem i nieugiętą wolą, konsekwentnie walczył o niezależność swojego państwa. Był nie tylko wielkim politykiem, ale przede wszystkim wojownikiem, i to w swojej epoce wojownikiem najznakomitszym. 

Przedmiotem książki jest wydanie wpisów przyjęć do prawa miejskiego w Sieradzu w latach 1475-1539. Zasadniczą część książki stanowi edycja krytyczna tekstu źródła - wydanie drukiem odczytanego z rękopisu łacińskiego tekstu, odpowiednio opracowanego.

Zamach na polskość – zbyt mocne słowa? Tak powiedzą niektórzy. Ale jak inaczej nazwać rzeczywistość, w której policja wkracza do Pałacu Prezydenckiego, wojsko przeszukuje mieszkania cywilów, a rząd ignoruje wyroki sądów i jawnie podporządkowuje się Berlinowi i Brukseli? Jak określić kraj, w którym większość obywateli myślących inaczej niż rządzący ma być „opiłowana” z praw, a prawo staje się narzędziem politycznej zemsty, interpretowanym zgodnie z wygodą władzy? Jeśli dzisiaj jeszcze wahamy się, czy nazywać to zamachem, to jutro możemy obudzić się w kraju, który już nie będzie nasz. To właśnie z głębokiej troski o Ojczyznę zrodziła się ta współpraca środowisk prawicowych, której owocem jest „Zamach na polskość”. To głos patriotów i wybitnych umysłów współczesnej Polski zjednoczonych w walce o przyszłość narodu. Prof. A. Nowak kreśli mroczną, lecz realną wizję Polski bez Polaków, ostrzegając przed konsekwencjami destrukcyjnych ideologii. R. Ziemkiewicz i prof. P. Czarnek zwracają uwagę na to, jak umiera demokracja. Ks. prof. R. Skrzypczak w poruszającym tekście obnaża ataki na autorytet św. Jana Pawła II, będące częścią szerszej strategii podważania fundamentów polskiej tożsamości. Zaś ks. prof. J. Królikowski zadaje pytanie o rolę Kościoła i jego nauczania w tych procesach. Z kolei A. Bujak, prof. W. Roszkowski, P. Lisicki i W. Reszczyński opisują mechanizmy, za pomocą których światowa lewica, wspierana przez swoich posłusznych wykonawców w Polsce, usiłuje zniszczyć chrześcijańską kulturę, tradycję i obyczaje. W ich miejsce forsuje nową „normalność” – eksperyment społeczny prowadzący do samobójstwa cywilizacyjnego. Aby dobić suwerenne i samodzielnie myślące narody jak Polska, ataki są wymierzone także w niezależne media, instytucje, edukację oraz gospodarkę, na co zwracają uwagę J. Maciejewski, dr hab. K. Szczucki, B. Nowak, prof. A. Śliwiński i prezes L. Sosnowski. Ci dwaj ostatni wykazują ponadto, jak oddawanie suwerenności państwa skutkuje zubożeniem gospodarczym narodu. W dramatycznych esejach prof. W. Polak oraz prof. G. Kucharczyk ostrzegają przed niemiecką hegemonią. To niezwykle aktualna i wieloaspektowa książka, która nie tylko diagnozuje zagrożenia, ale również budzi sumienia i przypomina, że Polska nadal może pozostać sobą – jeśli tylko jej obywatele odważą się zdecydowanie powiedzieć „dość”.

CZY POLSKIE CZOŁGI MOGŁY POWSTRZYMAĆ BLITZKRIEG? CO TAK NAPRAWDĘ WYDARZYŁO SIĘ W GIBRALTARZE? PIERWSZA OFIARA WOJNY – WIELUŃ CZY WESTERPLATTE? JAKI BYŁ ODZEW POLAKÓW NA HASŁO „ŻYWE TORPEDY”? ILU POLAKÓW ZGINĘŁO W II WOJNIE ŚWIATOWEJ? Wokół II wojny światowej zrodziły się setki, jeśli nie tysiące mitów, legend i zagadek. Skrywali je wszyscy. Polska nie była tu wyjątkiem. II Rzeczpospolita, a potem Rząd na Uchodźstwie i Polskie Państwo Podziemne też miały swoje sekrety – zaskakujące, niekiedy mroczne, innym razem chwalebne. W swej fascynującej książce Krzysztof Drozdowski śledzi i odkrywa tajemnicze epizody, często nieznane szerzej, a znaczące nie tylko dla przebiegu wojny, ale również całej powojennej historii Polski.

Rotmistrz Witold Pilecki był jednym z najwspanialszych żołnie­rzy w dziejach Wojska Polskiego, nazwano go „Ostatnim ułanem Rzeczypospolitej", „Żołnierzem niezłomnym”, „Ochotnikiem do Auschwitz", a na świecie poznano jako „jednego z sześciu najodważniejszych ludzi europejskiego ruchu oporu podczas II Wojny Światowej".Joanna Wieliczka-Szarkowa z niebywałym wyczuciem, z ko­biecą delikatnością opowiada na kartach tej książki historię człowieka, który zawsze „zachowywał się jak trzeba”. Ogromną wartością książki są też udostępnione przez Zofię Pilecką ro­dzinne fotografie Pileckich.Jacek Pawłowicz Dyrektor Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych w PRL„Tylko ofiarowanie siebie innym nadaje naszemu życiu sens” - powiedział mój tata. Dziękuję autorce książki, że przypo­mniała te słowa i ukazała postać Witolda Pileckiego w szero­kiej perspektywie. On żyje, jest obecny w moim życiu. Niech ta publikacja przybliży Państwu tego wyjątkowego człowieka, który nie dał o sobie zapomnieć.Zofia Pilecka

 Nie byłoby królestwa w Polsce, gdyby nie chrzest Mieszka I oraz ustanowienie w 1000 roku hierarchicznego ładu polskiego Kościoła – pisze prof. Grzegorz Kucharczyk, autor wielu poczytnych książek historycznych. Zjednoczenie ziem polskich pod berłem królewskim przez Bolesława Chrobrego w roku 1025 było dowodem wielkości państwa oraz jego suwerenności. Od początków nasi władcy, tak samo ich poddani, zorientowani byli na współpracę z papieskim Rzymem, a rola Kościoła jako gwaranta nie tylko szerzenia i pogłębiania nauki ewangelicznej, ale także jedności narodowej nigdy nie była podważana. Aż do czasów komunistycznych i do dnia dzisiejszego, kiedy władza oświadcza wprost, że będzie katolików „opiłowywać”. Przy okazji redukuje się do minimum uczciwą edukację historyczną w szkołach – są to wszystko działania antypolskie. Ta książka jest natomiast znakomitym narzędziem do umacniania patriotyzmu oraz uzupełniania wiedzy o państwie polskim, które przez ponad 800 lat było monarchią. Autor, świetnie władający językiem literackim, dokonuje syntezy panowania naszych królów od Chrobrego aż po Królestwo Kongresowe. A nawet po wiek XX, bowiem prof. Kucharczyk na koniec słusznie stwierdza: „Mieliśmy szczęście żyć w czasach, gdy naszą wspólnotę umacniali dwaj niekoronowani królowie Polski – bł. kardynał Stefan Wyszyński, Prymas Polski, oraz św. Jan Paweł II”. Monarchia wydaje się przestarzałym systemem rządzenia, choć nie wszyscy są tego zdania. Z drugiej jednak strony, najwspanialsze czasy i największe dokonania naszego narodu przypadają właśnie na okresy rządów wybitnych władców koronowanych. Jakże przyjemnie o tym się czyta… Silna monarchia gwarantowała bezpieczeństwo i dobrobyt obywateli oraz rozwój kraju, gdy współczesne systemy demokratyczne nadzwyczaj łatwo ulegają manipulacji. Mogą też szybko przeradzać się w tyranię lub osłabiać państwo; tak było zresztą niegdyś ze słynną demokracją szlachecką. A co dziś dzieje się z demokracją? Czytając tę książkę, zaczynamy marzyć: nie ma to jak dobry i sprawiedliwy król… A jak nie król, to przynajmniej prezydent i premier… Jak się jednak okazuje, o nich jeszcze trudniej niż o godziwego króla.  Spis treści: Wstęp: Ponad 800 lat monarchii  Ku Rzymowi  Od Dagome iudex do zjazdu gnieźnieńskiego. Polityczna dalekowzroczność i świętość  „Przywłaszczone królestwo Słowian” i jego koniec  Powrót króla, czyli powrót do początków  Sama dzielność nie wystarczy  Podzielone królestwo – bez korony, z pokutnym worem  Świętość męczenników i odnowienie Królestwa Polskiego  Śląsk podejmuje myśl o polskiej koronie  Wielki arcybiskup i wskrzeszenie królestwa  Korona polska w rękach obcej dynastii  Korona Królestwa Polskiego  Mocarstwowość świętości – jedyny święty król Polski  Ordo coronandi – liturgia władzy królewskiej  „Monarchia republikańska”. Bez króla nie ma Rzeczypospolitej  Koniec Królestwa. Pozostały jego „zwycięskie znaki” Zakończenie: „Nic tak nie wyraża wolności Polski jak monarchia i korona”

Pasjonująca lektura - na niemal 900 stronach zebrano ponad sześćdziesiąt wywiadów sprzed czterdziestu, trzydziestu lat. Ludzie, z których część wciąż ma wpływ na kształt polskiego życia – w tym liderzy dwóch największych, opozycyjnych wobec siebie ugrupowań – mówią o polityce, pokoleniu Solidarności, społeczeństwie obywatelskim, wolnym rynku, prywatyzacji, pluralizmie, Kościele, związkach zawodowych, transformacji, miejscu Polski w Europie, „historii pękniętej”… Niemal wszystkie wywiady ukazały się na łamach „Ładu” – katolickiego tygodnika społecznego wydawanego w latach 1981–1995. Niemal, bo autoryzowany fragment wywiadu-rzeki z premierem Janem Olszewskim z lata 1992, jak dotąd nie został opublikowany. A rozmowa z Adamem Michnikiem z 2004 jest doskonałą puentą całej opowieści o schyłku PRL i narodzinach III Rzeczypospolitej. To, co objawia lektura na styku zbiorowego „my” sprzed lat i zbiorowego „my” dziś ma wielki walor.

Podobno w czasie walki nigdy się nie cofali, przez sto dwadzieścia sześć lat nie przegrali żadnej bitwy, a szelest ich skrzydeł płoszył konie nieprzyjaciela – o husarzach krąży do dziś wiele mitów, które uczyniły z tych żołnierzy prawie nadludzkich wojowników. Owszem, wielokrotnie podczas potyczek wycofywali się, ale tylko po to, by ponowić atak. Pod Kłuszynem niektóre chorągwie szarżowały aż dziesięć razy! Husaria poznała też smak porażki, i to wcześniej, niż często się sądzi – choćby pod Cecorą, a wiec sześć lat przed bitwą pod Gniewem uznawaną za pierwszą przegraną skrzydlatego wojska. Nieprawdziwe jest także przekonanie, że to szelest skrzydeł płoszył konie nieprzyjaciela, ponieważ w bitewnym zgiełku był raczej niesłyszalny, ale ich widok. Jedno jest pewne, husaria uznawana przez wielu za najlepszą formację kawaleryjską świata miała unikatową strukturę, służący w niej żołnierze byli świetnie wyszkoleni, a jej głównym zadaniem na polu bitwy było przełamanie sił wroga.Książka Husaria. Skrzydlaci wojownicy opowiada o fenomenie ciężkiej jazdy, jej wyjątkowej taktyce walki oraz ponadprzeciętnych dowódcach. Omawia najciekawsze starcia, w których wygrywała i ponosiła porażki. To opowieść o wojownikach, których nawet niewielka grupa potrafiła zmienić losy niejednej bitwy.