Utwory okolicznościowe Jan Aleksander Koreywa

Jan Aleksander Koreywa herbu Dębno (ur. po 1610) pochodził z Wileńszczyzny, studiował w Akademii Krakowskiej (od 1630), a następnie był podstarościm i sędzią grodzkim oszmiańskim. Pozostawił po sobie jedynie dwa druki okolicznościowe, w których upamiętniał rocznicę śmierci królowej Konstancji Habsburżanki i zgon Zygmunta III Wazy oraz koronację Władysława IV Wazy. Utwory te dowodzą nie tylko dobrego obeznania z konwencjami poezji okolicznościowej, ale i pomysłowości w ich przetwarzaniu.

Niniejsza edycja zawiera dwa utwory panegiryczne Koreywy: Trenodyję abo Łzy żalu na śmierć Królestwa Ich Miłości (1632) oraz Io tryumfalne na szczęśliwą koronacyją Władysława Zygmunta IV (1633). Pierwszy ma kilkuczłonową strukturę, odwołującą się do konwencji epicedialnych – obejmuje dwa treny oraz poprzedzoną autorskim wierszem Koreywy alegoryczną sielankę, będącą okolicznościową adaptacją eklogi Sannazara. Celem trenodii było upamiętnienie rządów pierwszego Wazy i w dalszej kolejności jego małżonki. Autor dokonał monumentalizacji monarchy poprzez wprowadzenie kontekstów historycznych i topiki antycznej, by na ich tle wyeksponować czyny i cnoty władcy. W drugim panegiryku Koreywa zarysował czyny obejmującego tron Władysława IV. Wyzyskana w liryku konwencja peanu służyć miała nie tylko laudacji nowego monarchy, ale zarazem eksponowała trwałość władzy dynastycznej, wykorzystując do tego celu obszerny poczet królów polskich, inspirowany popularnym zbiorem epigramatów Klemensa Janicjusza.