Rozprawy z filozofii historii

Kant wprawdzie nie opublikował większego opracowania dotyczącego filozofii historii, jednak kompletny zbiór pism historycznych, które powstawały szereg lat (niniejszy tom zawiera rozprawy publikowane od 1784 niemal do końca wieku) prezentuje obraz bardzo konsekwentnej koncepcji historiozoficznej. Sceptyczne podejście Kanta do możliwości spekulatywnego ujęcia historii, jej sensu i ewentualnego rozwoju nie przesłania daleko idącego optymizmu, jeśli idzie o ostateczny cel istnienia gatunku ludzkiego. Autor żywi przekonanie, że ludzkość znajduje się na drodze powolnego, choć nieodwracalnego postępu ku temu, co lepsze. Pewność tę filozof czerpie z opartej na rozumnych przesłankach wiedzy o tkwiącym w człowieku dobrym pryncypium, ale również z obserwowanych współcześnie wydarzeń, które stanowią tego potwierdzenie. Chodzi zwłaszcza o rewolucję francuską, która upewniła Kanta w przekonaniu, że ustrój republikański stanowi kamień milowy na drodze do realizacji idei „wiecznego pokoju" - idei zjednoczenia ludzkości w federacji wolnych narodów, której współczesną realizacją jest Unia Europejska.
Zbiór zawiera nie tylko najważniejsze i najbardziej znane rozprawy Kanta, jak: Czym jest oświecenie?, Pomysły do ujęcia historii w aspekcie kosmopolitycznym, Do wiecznego pokoju, ale również opracowania mniej znane, których przedmiotem staje się nie tylko historia powszechna, ale również polityka i religia. Z naszego punktu widzenia do najciekawszych wątków historiozoficznych pism Kanta należą wzmianki jednoznacznie potępiające rozbiory Polski.
{Od redakcji)