Generał Józef Haller 1873-1960

Inspirował artystów, jego czyny odmalowano nie tylko pędzlem, ale stał się także bohaterem licznych pieśni i wierszy. „A zwycięzcom – pieśń Hallera/Wolnym życiem będzie grać!” – pisał Artur Oppman, czy: „Haller nam przewodzi, Polskę oswobodzi”. Z kolei na najsłynniejszym plakacie Stanisława Sawiczewskiego „Wstąp do wojska. Broń Ojczyzny” gen. Józef Haller wzywał do zaciągu do Armii Ochotniczej. Stanął na jej czele w dramatycznym momencie, gdy latem 1920 r. ważyły się losy nie tylko Polski, lecz także cywilizacji łacińskiej zagrożonej bolszewickimi hordami. Wtedy udało się nam uratować dopiero co wskrzeszoną niepodległość, a rola bohatera tego albumu w jej odzyskaniu i utrzymaniu jest nie do przecenienia. Niestety, więcej o jego zasługach potrafią powiedzieć jedynie specjaliści i pasjonaci historii. Prezentowany album – wspólne dzieło Instytutu Pamięci Narodowej i Wojskowego Biura Historycznego im. gen. Kazimierza Sosnkowskiego – ma za zadanie zmienić ten stan rzeczy i przywrócić błękitnemu generałowi należne miejsce na kartach polskich dziejów.

Postać generała Józefa Hallera, jednego z ojców naszej niepodległości, przypominamy w momencie szczególnym – w stulecie zainicjowania czynu zbrojnego Polonii amerykańskiej i powołania z inspiracji Romana Dmowskiego Armii Polskiej we Francji. Jej dowódcą, a tym samym i wodzem naczelnym Wojska Polskiego, uznawanym przez aliantów, został właśnie Haller. Liczymy na to, że publikacja, którą oddajemy w Państwa ręce, będzie stanowić ważny krok na drodze do przywrócenia należnego miejsca w naszej zbiorowej pamięci osobie, która blisko sto lat temu dla wielu Polaków stała się symbolem marzeń o Niepodległej i nadziei powrotu do ojczyzny.

Józef Haller to nie tylko legendarna Błękitna Armia, powrót Kresów, historyczne zaślubiny z Bałtykiem czy Armia Ochotnicza w 1920 r., ale całe życie poświęcone Polsce. To także służba parlamentarna w II Rzeczypospolitej, wspieranie jej odbudowy oraz działalność na emigracji po 1939 r. i chrześcijański wymiar świadectwa Hallera.