Katalog

Ważnym pytaniem w archeologii palmyreńskiej (i archeologii w ogóle) jest pytanie o względną, fortiori absolute, chronologię zabytków. Istnieje wiele inskrypcji z tego stanowiska – większość z nich dobrze datowana – ale są to inskrypcje dedykacyjne wyryte a posteriori na istniejących już zabytkach, które rzadko pozwalają na bezpośrednie datowanie konkretnych budowli. W większości przypadków podają one przypu[...]

Karl Kerényi (1897–1973) należał w XX wieku do elity najwybitniejszych badaczy mitu i religii. Urodził się i działał na Węgrzech, a w 1943 roku osiadł na stałe w Szwajcarii, nie mogąc po II wojnie światowej wrócić do kraju opanowanego przez komunistów. Inaczej niż u innych mitologów, dążących do syntezy, badania Kerényiego wyróżniają się postrzeganiem mitu i religii w bardzo szczegółowym kontekście codzienn[...]

Na początku czerwca 1942 roku Japończycy rozpoczęli operację „AL”, której celem było m.in. zajęcie amerykańskiego archipelagu Aleutów na północnym Pacyfiku. Ta operacja, związana z planami ataku na Midway, miała zabezpieczyć Wyspy Japońskie od północy. Armia i marynarka cesarska opanowały dwie wyspy Aleutów: Attu i Kiska, chcąc zamienić je w bastiony, których odbicie byłoby niezwykle kosztowne dla wroga. Ob[...]

Temat dawnych Kresów Rzeczypospolitej budzi obecnie wiele skojarzeń, ale dominuje wspomnienie ostrego konfliktu o znamionach wojny domowej, któremu w momentach szczególnego nasilenia towarzyszą nieludzkie wprost zbrodnie. Takie obrazy przywołują w pamięci i wyobraźni współczesnych Polaków nazwy kresowych miejscowości:

Batoh, gdzie w 1652 r. z rozkazu Bohdana Chmielnickiego zbuntowani kozacy wymordowali ok.[...]

Celem tej popularnonaukowej publikacji jest przedstawienie historii szpitalnictwa, aptekarstwa i opieki społecznej na terenie Ziemi Jarocińskiej. Zakres terytorialny obejmuje zatem gminy: Jarocin, Jaraczewo, Kotlin, Nowe Miasto oraz Żerków.

We wstępie pokrótce omówiłem historię szpitalnictwa, aptekarstwa i opieki społecznej na wyżej wymienionym obszarze w zakresie chronologicznym, począwszy od średniowiecz[...]

Badania archeologiczne prowadzone w miejscach istotnych wydarzeń historycznych niezmiennie dostarczają tematów do dyskusji naukowej. Problematyka pozyskiwania, upamiętniania czy analizowania artefaktów odnajdywanych podczas prac wykopaliskowych została omówiona w jednej z najnowszych publikacji wydanych przez Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku – Materialne pozostałości konfliktów i zbrodni XX wieku w świet[...]

(...) nic nie jest w stanie zastąpić tej porcji wiedzy o polskim średniowieczu, jakiej dostarczył kronikarz wielkopolski jako świadek opisanych faktów oraz dziejopis skrzętnie zestawiający w swoim dziele nie najmniejszą biblioteczkę źródeł historycznych, z których wiele nie dochowało się do naszych czasów. Kronika obejmuje okres dziejów Polski od czasów bajecznych aż po 1271 (a może nawet 1273) rok. Rozpocz[...]

Blaski i cienie bohaterskiego pięciolecia» to książka-legenda. Cytowana wprawdzie przez niektórych historyków, począwszy od Adama Borkiewicza w 1957 roku, przeważnie zresztą dzięki samemu «Michałowi», który przywiózł trochę egzemplarzy z emigracji, z pominięciem jednakże faktów czy opinii podlegających zapisom cenzury PRL, niedostępna w bibliotekach, chyba że w dziale prohibitów, przekazywana z ręki do ręki[...]

Po I wojnie światowej Turcja znalazła się w gronie państw przegranych i miała zostać mocno okrojona terytorialnie. Władze Grecji ostrzyły sobie zęby na obszary Anatolii, które zamieszkiwała liczna mniejszość grecka. W maju 1919 roku wojska greckie wylądowały w Azji Mniejszej i zajęły Smyrnę (tur. Izmir). Traktat pokojowy zawarty w 1920 roku przez mocarstwa ententy z Turcją był dla niej bardzo niekorzystny. [...]

Ignacy Daszyński:
W dzisiejszych warunkach politycznych Polska bez Sejmu silnego i zdrowego żyć nie może. Sejm jest nie tylko symbolicznie wyrazem jedności państwa; jest on źródłem najsilniejszego życia publicznego. (...) Ci, którzy igrają z pojęciami demokracji i Sejmu, którym się zdaje, że Sejm to tylko kłótnie i spory partyjne bez sensu i bez uwzględniania państwowych interesów, którzy stawiają na miejsc[...]

Autor podjął problem opracowania dziejów Błoń krakowskich, historycznego centrum sportu i rekreacji do 1914 r. Jest to problem badawczy – w zakresie historiografii sportu i rekreacji – który do tej pory w ujęciu syntetycznym nie został opracowany.

Autor ukazuje transformację, jaką na przestrzeni wieków przeszły Błonia. W procesie historycznego rozwoju stały się centrum narodzin polskiego sportu i nowoczesn[...]

Autor postawił sobie za cel zbadanie, w jakich okolicznościach i z jakich powodów w latach 1944-1989 szkoła, nauczyciel i uczeń z terenu Lubelszczyzny mogli znaleźć się w sferze zainteresowań organów bezpieczeństwa państwa, w jaki sposób inwigilowano środowisko oświatowe, jak budowano w nim agenturę, jak postępowano z niepokornymi i nieposłusznymi, a także jakie były stosunki administracji oświatowej i kier[...]

W chwili najgorętszego wiru bojowego z tej strony nie próżnował Tarnowski, lecz cały huf walny i część posiłkowych chorągwi do nowego wypuścił natarcia bramą wschodnią. Z nie mniejszą gwałtownością przyszło i tu do spotkania. Zawrzała zatem walka po obu stronach obozu z chwiejnym na razie szczęściem. Równocześnie Staszkowski nie tracąc czasu wysunął kilka wozów w południowym rzędzie, umieścił w otworze dzia[...]

W 1945 roku Polska znalazła się w otchłani klęski. Stało się tak nie tylko ze względu na zły los, ale też na skutek własnych naszych błędów, błędnej polityki kierowników naszego państwa i błędnych nastrojów społeczeństwa. (…)
Możemy więc załamywać ręce i twierdzić, że zostaliśmy perfidnie oszukani i porzuceni przez sojuszników, i będzie to zgodne z prawdą. Ale to, co się nazywa „rozumem stanu” nie polega na[...]

Opracowali – Eugenijus Saviščevas i Jonas Drungilas
Redakcja – Tomasz Kempa

Podczas przygotowywania do druku przed dziesięcioma laty zbioru przywilejów nadanych Żmudzi zrodził się pomysł uzupełnienia go o dokumenty, które dostarczą więcej informacji o specyfice historii politycznej i społecznej tego regionu. Jednak poszukiwanie i opracowanie tego rodzaju źródeł wymagały znacznie więcej czasu, dlatego wówcz[...]

„Przegląd Wschodni” to kwartalnik naukowy, wydawany od 1991 roku we współpracy ze Studium. Poświęcony jest historii Europy Wschodniej i Rosji jako regionu kulturowo-politycznego; ich dziejów od średniowiecza do współczesności. Najwybitniejsi przedstawiciele historii, historii kultury i sztuki, literatury, językoznawstwa, geografii, demografii, etnologii itp. podejmują w nim szeroko rozumianą problematykę ws[...]

Publikacja przedstawia historię życia Teofili z Jabłonowskich Sapieżyny, krajczyny wielkiej litewskiej, jednej z niepospolitych kobiet drugiej połowy XVIII stulecia. Na kartach dziejów Rzeczypospolitej zasłynęła ona przede wszystkim jako konfederatka barska i to właśnie temu okresowi jej życia historycy poświęcili do tej pory najwięcej miejsca. Na podstawie szerokiej, a jednocześnie w dużej mierze niewykorz[...]

Waga rozprawy Mateusza Biernaczyka polega nie tylko na przedłożeniu nowych schematów myślenia czy rozwiązań poszczególnych problemów badawczych, ale w dużej mierze również na przypomnieniu, jak wielki wpływ na kształt obecnej myśli Zachodu mają Apologeci greccy II wieku. Szczególność ich myśli wynika z podejmowanych przez nich, i to z wielkim sukcesem, dyskusji z myślą pogańską: zarówno w wydaniu klasycznym[...]

Uwięzieni a niepokonani. Potrafili pokonać każdą barierę.
Józef Piłsudski i jego brawurowa ucieczka z carskiej twierdzy. Bojownik PPS symuluje chorobę psychiczną i z pomocą spiskowców ucieka przed przygotowywanym procesem pokazowym. Kwiecień-sierpień 1901 r.
Bez map i bez uzbrojenia, tropiony na Bałtyku dniem i nocą - przez Kriegsmarine i flotę sowiecką. Ucieczka polskiego okrętu podwodnego „Orzeł”, z inter[...]

Monografia podhalańskiej wsi Łopuszna, obejmująca dzieje miejscowości od czasów najdawniejszych do drugiej połowy XX w. Jest bardzo osobistą formą opowieści o dziejach miejscowości – jej głównym celem jest uchwycenie zmian zachodzących na przestrzeni wieków i zarazem ocalenie historii (czy szerzej: dziedzictwa) przed zapomnieniem przez współczesne pokolenia. Do napisania tej książki Autorka przygotowywała s[...]