Zwycięstwo

Joseph Conrad, a właściwie Teodor Józef Konrad Nałęcz Korzeniowski (1857-1924) to bodaj najsłynniejszy w świecie polski pisarz. Tyle że to przecież pisarz angielski. W wieku 16 lat wyjechał z Polski. Najpierw trafił do Marsylii, został marynarzem, pływał do Indii, na Malaje, odwiedził zarówno afrykańskie Kongo jak i Australię; prowadził burzliwe, pełne przygód życie stąd w jego twórczości mnóstwo wątków marynistycznych. W roku 1894 porzucił morze i ostatecznie zajął się pisarstwem. Napisał kilkanaście książek. zrewolucjonizował literaturę, pisząc charakterystycznym oszczędnym stylem, ale jednoczęsnie zerwał z linearną chronologią. Łączył awanturnicze wątki z głęboką analizą psychologiczną, odkrywając w ludzkiej naturze głębikie pokłady mroku. Do jego najsłynniejszych dzieł należą "Jądro ciemności", "W oczach Zachodu", "Tajny agent", "Lord Jim", "Nostromo", "Złota strzała" i właśnie "Zwycięstwo": książka - jak pisze bardzo trafnie w Lubimy czytać internauta - "jest niezwykle gorzka i uważam, iż równie dobrze mógłby pasować tu tytuł "Przegrana". Conrad jak zawsze genialnie stawia pytania dotyczące ludzkiej natury, sensu życia i nihilizmu. Zastanawiam się dalej czy ojciec Heysta nie ma przypadkiem racji, oraz czy sam Axel postąpił słusznie. Ogólnie polecam wszystkim zwłaszcza kobietom. Książka jest apoteozą miłości i oddania a przede wszystkim "Zwycięstwo" jest drogowskazem, mapą dla ludzi, którzy pytają jak żyć." A jak pisze w przedmowie sam Joseph Conrad: "Ale jeśli katastrofa dorównywa w tajemniczości rządzącemu nam losowi, najlepszy nawet przedstawiciel ludzkiej rasy może stracić równowagę. Widzimy wyraźnie, że z przybyciem dystyngowanego pana Jonesa, prostodusznego Ricarda i wiernego Pedra, Heyst, człowiek zupełnie od świata oderwany, traci wewnętrzne opanowanie, tę piękną postawę wobec nieuniknionej konieczności, postawę, która się zwie stoicyzmem. Wszystko jest kwestią wzajemnego stosunku zjawisk. Powinien był się znaleźć jakiś sposób wyjścia z sytuacji. A jednak nie było rady. W tym drobnym przykładzie igraszek losu Heyst czuje siłę ślepego przeznaczenia. A przy tym w swym pięknym oderwaniu się od życia Heyst zatracił zdolność samoobrony. Nie mówię tu o odwadze przeciwstawienia się faktom, moralnej czy fizycznej, ale o umiejętności wzięcia się do rzeczy, o sprężystości ducha i odruchowym geście, które przychodzą bez namysłu i prowadzą człowieka do doskonałości w życiu, w sztuce, w zbrodni, w cnocie i jeśli o to chodzi, nawet w miłości. Refleksja jest wielkim wrogiem powodzenia. Muszę wyznać, że zwyczaj głębokich rozmyślań jest najszkodliwszym ze wszystkich zwyczajów wytworzonych przez cywilizowanego człowieka." A jak napisała wielka polska pisarka Maria Dąbrowska:
"Wszystkie namiętności i uczucia, w których grę zostają wciągnięci bohaterowie Zwycięstwa – oszczerstwo, żądza, chciwość, nienawiść; a z drugiej strony bezinteresowność, rycerskość, miłość i bohaterstwo – rozwijają się, płoną i umierają w sposób wiarygodny, pełny rewelacyjnych momentów, które jak błyskawica oświetlają nam tajemnice ludzkiego serca. Mistrzostwo z jakim temat został tutaj podjęty, przeprowadzony i wyczerpany, jest wprost nieporównane."
Maria Dąbrowska Szkice o Conradzie