Prawo Hammurabiego

Najwspanialszy pomnik prawodawstwa starożytnej Mezopotamii... To zdanie mogłoby posłużyć za cały wywód. Oddaje ono wielkość, wspaniałość i wyjątkowość Praw Hammurabiego.

Nazywanie ich „pomnikiem” ma również wymiar dosłowny, jako że zostały one doskonale zachowane w postaci tekstu pisma klinowego zamieszczonego na diorytowej steli stanowiącej naczelny eksponat Działu Sztuki Bliskiego Wschodu muzeum w Luwrze. Ten archeologiczny skarb odzyskany został dla ludzkości na przełomie grudnia 1901 i stycznia 1902 r., podczas prac archeologicznych francuskiej ekipy Jacques'a de Morgana w ruinach starożytnej Suzy.

Nie jest to oczywiście jedyny zachowany zbiór praw pochodzących ze starożytnej Mezopotamii, ale Prawa Hammurabiego stanowią pośród nich wyjątek, jako najlepiej zachowane i odczytane przez naukowców nieomalże w całości. Mowa zatem o pomniku, który po dzień dzisiejszy stanowi podstawę do poszukiwania archetypów z różnych obszarów ludzkiej aktywności, nieodzownym narzędziu badawczym dla filologów, religioznawców, historyków, socjologów, a także ekonomistów. Nie ulega wątpliwości, że dzieło takiego kalibru powinno być udostępniane w postaci przekładu na język polski, a to nie tylko ze względu na treść, ale także na autorów, których bez przesadnej gloryfikacji można nazwać tuzami orientologii.

Autorem czeskiego przekładu Praw Hammurabiego wraz z komentarzem jest Josef Klima (1909-1989), czeski naukowiec, asyriolog, historyk prawa klinowego, wieloletni badacz mezopotamskiego piśmiennictwa prawnego, profesor prawa Starożytnego Wschodu na Uniwersytecie Karola w Pradze. Autorem przekładu na język polski jest natomiast Cezary Kunderewicz (1912-1990), polski historyk prawa, papirolog, profesor zw., kierownik Katedry Prawa Rzymskiego na Uniwersytecie Łódzkim. Jeden z czołowych przedstawicieli tzw. papirologii prawniczej, w którego kręgu zainteresowań znalazły się także prawa Starożytnego Wschodu.