Historia Izraela. Okoliczności początków

Każde opowiadanie o przeszłości, nawiązujące do wydarzeń, jakie zaistniały w dziejach ludzkości, nie jest jakby fotograficzną kopią faktów, ale zawiera mniejszy lub większy ładunek interpretacji, która jest tworzywem rekonstrukcji właściwej tworzeniu historii.

W odniesieniu do historii Izraela możemy wyróżnić dwa poziomy tej interpretacji. Jednym jest interpretacja właściwa Biblii, drugim jest interpretacja nawiązująca do metodologii historii jako nauki, która na przestrzeni dziejów człowieka udoskonalała swoje sposoby poznawcze i metodologiczne zasady poznawania przeszłości.

Stąd o historii Izraela można mówić w dwojakim znaczeniu. Będzie to albo wniknięcie we właściwy obraz biblijnego przesłania, albo wycinek naukowego badania w dziedzinie historii jako jednej z humanistycznych nauk szczegółowych.

W serii, której drugi wolumin oddajemy do rąk Czytelnika, preferujemy ten drugi punkt widzenia, co w pierwszym tomie zostało szczegółowo rozwinięte. Pamiętamy, że Biblia jest opisem dziejów zbawienia, które dokonują się w historii i poprzez historię, ale opowiedziane są jako swoista interpretacja historii, której zasadniczym celem jest ukazanie działania Bożego. Ten cel Biblia realizuje w sposób niezwykle genialny, dając przebogate pouczenie religijne, którego korzenie sięgają interwencji Bożych w historię ludzkości, narodu wybranego i pierwotnego chrześcijaństwa, ale opisane są szczególnym językiem, w którym realistyczny język historii doskonale staje się kompatybilny z myśleniem mitycznym, symbolicznym, otwierającym możliwości poznawcze ku Transcendencji i jej przejawie (działaniu) w dziejach, co w tym przypadku jest podstawowym celem opowiadania.

Doceniając tę wartość Biblii mamy jednak także prawo inaczej ująć historię Izraela tak, aby odpowiadała metodologicznym wymaganiom historii jako szczególnej nauki i to jest celem naszego poszukiwania w ramach przedstawianej tu historii Izraela.

Odszukując sytuacje i wydarzenia, które ukazują nauki historyczne, staraliśmy się ukazać szerokie tło pojawienia się Izraela, jakim są dzieje Egiptu i Lewantu, a przede wszystkim jedną z największych katastrof naturalnych na Ziemi, jakim był wybuch wulkanu na Morzu Egejskim. Są to wszystko okoliczności towarzyszące powstaniu Izraela.

Temu bowiem tematowi poświęciliśmy niniejszy tom Historii Izraela, o którym można by powiedzieć, że zawiera bardzo zróżnicowany materiał, ale właściwie najmniej mówi o samym Izraelu. Do samych początkowych etapów powstawania tego narodu powrócimy w kolejnym tomie naszych rozważań i wtedy – jak sądzę – informacje, jakimi zajmowaliśmy się obecnie, będą mogły okazać się przydatne. I tak został pomyślany tom, który oddajemy Czytelnikom.