Geneza ostatecznego rozwiązania Ewolucja nazistowskiej polityki wobec Żydów. Wrzesień 1939 - marzec 1942

Geneza "ostatecznego rozwiązania” to praca o przełomowym charakterze, gruntownie udokumentowana i napisana klarownym językiem, odsłania decydujący rozdział dziejów Holokaustu.

To najbardziej drobiazgowa, starannie przeprowadzona i wszechstronna analiza ewolucji polityki nazistów wobec Żydów, począwszy od prześladowań i „czystek etnicznych” w roku 1939, po „ostateczne rozwiązanie” w postaci Holokaustu w 1942.

Koncentrując się na okresie między napaścią Niemiec na Polskę we wrześniu 1939 roku, w wyniku której pod kontrolą niemiecką znalazły się niemal dwa miliony „dodatkowych” Żydów, a początkiem deportacji Żydów do obozów zagłady wiosną 1942 roku, Christopher R. Browning opisuje, jak doszło do tego, że na ziemiach okupowanej Polski utworzono laboratorium dla eksperymentów w dziedzinie polityki rasowej. Wyjaśnia, w jaki sposób późniejszy atak na Związek Sowiecki umożliwił dalszą radykalizację nazistowskiej polityki antyżydowskiej i zapoczątkował „ostateczne rozwiązanie”.

Skrupulatnie dokumentując proces, który doprowadził do Holokaustu, Browning wykazuje, że Adolf Hitler przez cały czas odgrywał główną rolę w podejmowaniu najważniejszych decyzji, aprobując eskalację nazistowskich prześladowań Żydów w okresach euforii wywołanej przez sukcesy militarne.


Robi wielkie wrażenie... Nie jest to literatura rozrywkowa, lecz jedno z najgłębszych, choć nie bezpośrednich, rozważań nad przejawami ludzkiej niegodziwości w XX wieku. Czytajcie i płaczcie.
Charles T. Mathewes, Virginia Quarterly Review

Posługując się w mistrzowski sposób źródłami archiwalnymi i literaturą pomocniczą Browning wprowadza swoich czytelników w proces stopniowej radykalizacji polityki nazistów, jaki miał miejsce w kluczowych miesiącach po wybuchu II wojny światowej... Książka ta z pewnością zostanie uznana za fundamentalną pracę na temat genezy Holokaustu.
Publisherd Weekly

Im chętniej przywódcy nazistów mówili o radykalnych rozwiązaniach, fundamentalnych rozwiązaniach, rozwiązaniach totalnych, wyplenieniu, całkowitej likwidacji i ostatecznym rozwiązaniu, tym bardziej stawało się oczywiste na czym będzie ono polegać. Browning prowadzi nas tam krok po kroku z niezawodnym intelektualnym mistrzostwem, omijając jeden fałszywy trop za drugim. Trudno sobie wyobrazić, by w możliwej do przewidzenia przyszłości jakakolwiek książka mogła przewyższyć pracę Browninga.
Times Literary Supplement


Książka Browninga to lektura obowiązkową dla wszystkich zainteresowanych problematyką Shoah.
Library Journal

Książka ta jest najbardziej wszechstronną pracą Browninga – staranna analiza materiałów źródłowych łączy się w niej z zarysowaniem szerokiego tła geograficznego oraz dialogiem historiozoficznym, prowadzonym zarówno w tekście, jak i w przypisach. Jest ze wszech miar godna lektury i studiów... W obliczu poważnych problemów z interpretacją, solidni naukowcy starannie analizują najistotniejsze dokumenty, rozważają alternatywy i wyjaśniają na jakiej podstawie doszli do takich, a nie innych wniosków. W swojej doskonałej książce Browning i Matthäus uczynili to i jeszcze więcej.
Richard Breitman, Central European History

Christopher R. Browning jest profesorem historii; wykłada na Uniwersytecie Karoliny Północnej w Chapel Hill.