Służące do wszystkiego

Jak wyglądało życie służących, kobiet, których w przedwojennej Polsce było najwięcej?

Wiejskie dziewczęta często szły na służbę do miejskich rodzin. Z jednej strony był to awans społeczny. Miały one możliwość zobaczyć więcej, jeść lepiej i nauczyć się czytać. Czy była to odpowiednia rekompensata za pracę od świtu do nocy za grosze? Nieszanowne kobiety, którym nie należał się urlop czy odpoczynek. Osoby bez których dom mieszczan nie wyglądałby tak samo. Były one tam bardzo potrzebne.

Autorka podgląda życie służących i zapisuje jak wygląda ich życie. Co robią, gdy mają wychodne? Co czują i jak się zachowują, gdy muszą oddać swoje nieślubne dzieci? Jak zachowują się, gdy nikt ich nie kontroluje?

Wśród służących pojawiają się zarówno te, które są nam znane: prababcia kanclerz Angeli Merkel, żona Stanisława Wyspiańskiego, Aniela „Ciemna”, która wymyśliła końcówkę Ferdydurke, jak i te, o których świat nie słyszał. Słodko-gorzka lektura o stosunkach między klasami, o potrzebie dominacji nad słabszymi i biednymi, o nieszanownych służących, które w czasie II Wojny Światowej poświęcają się, aby pomóc swoim chlebodawcom.

„Wspaniała! Tak wiele mówi o korzeniach naszego społeczeństwa, o wyzysku, uległości kobiet akceptujących swój niewolniczy los, ale i o sile ludzkich uczuć, zdolnych przekroczyć klasowe podziały. Dla mnie szczególnie wzruszająca, bo moja niania, która mogłaby być bohaterką tej książki, była jedną z najważniejszych osób mego dzieciństwa. Autorka wykonała ogromną pracę, dziękuję”!
~ Agnieszka Holland